'One' đã đưa U2 về làm một

Những thử thách có thể làm kết thúc một mối quan hệ nhưng cũng có thể khiến nó trở nên mạnh mẽ hơn. Trong một số trường hợp, hai điều tưởng chừng trái ngược đó lại cùng xảy ra, mà ca khúc One của U2 là một điển hình.

Ca khúc 'I Ain’t Worried' của OneRepublic: Mùa Hè vô lo

Tuần qua, top 10 Billboard Hot 100 không có ca khúc mới toanh nào. Ở vị trí No.1 tiếp tục là ca khúc 23 “tuần tuổi” As It Was của Harry Style. Tuy nhiên, sự xuất hiện của "I Ain’t Worried" của OneRepublic ở vị trí No.8 lại là điều khá thú vị để bàn luận.

Giai điệu tưởng chừng gắn kết hóa ra lại là về chia ly nhưng lại chính trong giai điệu chia ly đó, quan hệ lỏng lẻo của U2 bỗng được thắt chặt hơn bao giờ.

Tình huồng bấp bênh

Tại buổi biểu diễn ở quê nhà vào ngày 31/12/1989, Bono đã dành một phút để trải lòng những chuyện chẳng ai muốn về ban nhạc. U2 đang bước vào chặng cuối cùng của chuyến lưu diễn Lovetown, được bắt đầu vào đầu năm đó để quảng bá album Rattle And Hum, và họ đều đã quá ngưỡng chịu đựng. Có những vấn đề gia đình phải giải quyết: Vợ Bono sinh con đầu lòng vào đầu năm đó, cuộc hôn nhân của The Edge với tình yêu thuở học trò đang trên bờ đổ vỡ. Ngoài ra, cũng không ít xích mích về sáng tạo, vốn đã bộc lộ trong Rattle And Hum và đang lan rộng ra cả chuyến lưu diễn hiện tại.

“Đây chỉ là kết thúc một điều gì đó với U2, và đó là lý do chúng tôi chơi những hòa nhạc này” - Bono nói với đám đông ở màn kết -“Không phải vấn đề to tát gì. Chỉ là chúng tôi phải đi xa và mơ lại một lần nữa”.

Đó chỉ là một cách nói tế nhị. Nói thẳng ra thì U2 đã hết hơi. Rattle And Hum ra đời như lời tri ân với những gốc rễ âm nhạc, nhưng thành thật thì đó là album vụng nhất của họ kể từ October, bằng chứng cho thấy niềm đam mê của U2 với trái tim nước Mỹ đã xong hẳn.

“Chuyến lưu diễn đó đã có rất nhiều niềm vui” - Larry Mullen Jr. chia sẻ nhiều năm sau - “Nhưng nó chỉ làm tăng lên những lời chỉ trích vào phim và album. Cơ bản thì nó là: U2 tới Mỹ và khám phá ra blue và huyên thiên kể với chúng ta như thể chúng ta không biết về nó vậy”.

Để tìm kiếm cảm hứng mới, các chàng trai đã cuốn chiếu chuyến lưu diễn của mình, dành vài tháng ở nhà và đến Berlin vào tháng 10/1990, tới nơi đúng vào ngày nước Đức chính thức thống nhất.

Thành phố tràn ngập niềm vui. Thế nhưng, khi bức tường ngăn Tây và Đông Berlin sụp đổ, rào cản mới giữa các thành viên U2 lại mọc lên. Bono và The Edge muốn khám phá những âm thanh mới, với hip hop, Madchester và nhạc hộp đêm là khởi đầu hứa hẹn. Adam Clayton, người duy nhất thật sự có kinh nghiệm về hộp đêm, nói với mọi người là họ chẳng biết chút gì về nhạc nhảy. Trong khi đó, Mullen chùng lòng trước máy trống mà các nhà sản xuất Brian Eno và Daniel Lanois vừa kéo vào phòng thu. Vậy anh còn ở đây làm gì?

Khi tương lai của U2 trở nên bấp bênh, One đã đưa họ trở về làm một theo đúng nghĩa đen.

Ca khúc “One” của U2:

Là một

Vào một buổi tối ở phòng thu Hansa - nơi khởi đầu cho kết hợp đột phá giữa David Bowie và Eno những năm 1970 - The Edge bắt đầu sáng tác đoạn chuyển cho ca khúc sau này sẽ trở thành Ultraviolet (Light My Way). Anh gõ vài hợp âm thứ trên đàn dương cầm rồi thử phím trưởng. Khi chuyển sang guitar acoustic và bắt đầu chơi lại các đoạnthì từ một đoạn chuyển, một ca khúc mới toanh đã ra đời.

Các thành viên khác của U2 liền tham gia, với Bono ngẫu hứng lời ca khúc, lấy cảm hứng từ lời mời gần đó của Dalai Lama - người mời nhóm tham dự lễ hội có tên Oneness. Trong vòng vài phút, khung sườn cho One đã thành hình.

Giữa một album ngập lời mỉa mai, tình dục và tự ti, One như vết đâm xuyên vào chính giữa một mối quan hệ. Mỗi phiên khúc lại đặt ra những câu hỏi mới: Mọi thứ đang trở nên tốt hơn? Anh có làm em thất vọng? Em tới đây để tha thứ? Mà không đưa ra bất kỳ câu trả lời nào.

Giữ mọi thứ mơ hồ một cách có chủ ý, Bono tung những câu hỏi này vào bầu khí quyển, cho nó chạm tới những thành viên trong ban nhạc, bạn đời của anh, người vợ xa cách của The Edge hay có thể là không ai trong số kể trên. Địa chỉ người nhận không quan trọng. Dù thế nào thì, One cũng không phải là về tình yêu mà là sự từ bỏ.

“Ca khúc có chút xoay vặn” - Bono giải thích - “Đó là lý do tại sao tôi không bao giờ hiểu nổi mọi người lại muốn bật nó trong đám cưới của họ. Tôi phải gặp hàng trăm người đã bật nó trong đám cưới. Tôi nói với họ: Bạn điên chắc? Nó là về chia ly mà!”

Nhưng U2 thì ngược lại. Họ không những không chia ly mà còn buộc chặt lạiquan hệ lỏng lẻo ở Berlin, bay trở lại Dublin và hoàn thành Achtung Baby - album tái tạo lại âm thanh, hình ảnh và khán giả của nhóm. Những chàng trai kính Chúa, những người luôn tỏ ra nghiêm túc, chuẩn mực thời Rattle And Hum giờ đã trưởng thành, đã thành những người đàn ông khôn khéo, thoải mái - những người có thể cười đùa những thành công của mình. Bono thậm chí bắt đầu mặc áo khoác da và đeo kính râm ngoại cỡ trên sân khấu, cuối cùng cũng hiện nguyên là “ngôi sao nhạc rock” như đúng sự nghiệp của anh mang lại. Các thành viên còn lại của ban nhạc cũng nhanh chóng theo sau.

Dù vậy, One vẫn là khoảnh khắc dễ tổn thương nhất ở Achtung Baby, một trái tim đập thổn thức trước vẻ bóng bảy, hào nhoáng công nghiệp của Even Better Than The Real Thing và Until The End Of The World. Bono hát ca khúc bằng một giọng đứt quãng, nghe có vẻ mệt mỏi và và buồn chán cho tới 30 giây cuối cùng, khi anh chuyển sang giọng gió tuyệt đẹp. The Edge, người đã kết thúc With Or Without You bằng một điệu guitar giản dị thay vì màn solo hoành tráng như thường lệ, đã làm điều tương tự ở đây, vờn quanh giọng hát của Bono bằng những nốt ngân vang, hơi trễ. Hai người hỗ trợ nhau, có lẽ là bắt tín hiệu từ chính ca từ của One: “Chúng ta là một, nhưng không giống nhau/ Phải cưu mang lẫn nhau”.

• Ca khúc 'I Ain’t Worried' của OneRepublic: Mùa Hè vô lo
• Ca khúc 'Summertime Sadness': Mùa Hạ sầu muộn của Lana Del Rey
• Ca khúc 'Come As You Are' của Nirvana: Luôn có chỗ cho tất cả mọi người

One có thể đã ra đời chóng vánh chỉ trong nửa tiếng cảm hứng lên cao, nhưng nó đã có một cuộc sống lâu dài. Mọi hòa nhạc của U2 kể từ năm 1992 luôn có One. Johnny Cash đã cover ca khúc trong American III: Solitary Man còn Mary J. Blige biến nó thành hit riêng của mình 6 năm sau, chuyển giai điệu mong manh thành khúc ca của sự hợp nhất. Về sau, One còn liên kết với hoạt động xã hội của Bono khi cho chiến dịch ONE mượn tên.

người có xu hướng coi thành công của U2 là nhờ khả năng thích ứng, thay đổi và đi trước thời đại. One là bước chuyển mình lớn đầu tiên của nhóm, thổi bùng qua một thập niên rock and roll nghiêm nghị và báo hiệu cho một điều mới khác biệt. Những thay đổi khác nối đuôi theo sau, bao gồm sự trở lại của những thánh ca đã khởi đầu sự nghiệp của U2. Nhưng nếu không có One sẽ không có Achtung Baby và không có Achtung Baby, chẳng có U2 mà mọi người biết tới ngày nay.

Thư Vĩ (tổng hợp)