(TT&VH Cuối tuần) - Sau hai năm im lặng, Trần Đức Quỷ (tên thật là Trần Đức Quý, sinh năm 1973 ở Nam Sách - Hải Dương) xuất hiện trở lại tại L’espace, Hà Nội với triển lãm sắp đặt Hợp thể - Những cái đuôi. Từng đoạt giải nhất Ánh mắt trẻ 2003, khi còn học năm thứ ba đại học, các tác phẩm của Trần Đức Quỷ luôn là mối quan tâm của công chúng yêu nghệ thuật. Cũng vì thế, trong suốt hai tiếng buổi khai mạc triển lãm Hợp thể (28/6) tại Trung tâm văn hóa Pháp, Hà Nội, Trần Đức Quỷ luôn ở giữa vòng vây của người thân, công chúng và báo chí…
Trong ngày khai mạc triển lãm, Trần Đức Quỷ mặc một cái áo sơ mi trắng lạ đời, đằng trước may giống hệt đằng sau, cùng hai cổ bẻ và hai ca-vát đỏ, tạm gọi “áo song sinh”. Tương tự, là 36 cặp lợn “song sinh” làm từ da lợn thật không đầu, chỉ có nửa thân dưới, hai cặp chân và cái đuôi xoăn tít. Để có được 36 cặp này, Quỷ đã phải giết 148 con lợn. Theo anh, chất liệu tác phẩm thực hiện được như mong muốn, không chủ động về tạo hình nên bản thân anh - với tư cách là tác giả - vẫn chưa thấy đẹp.
Quyền Quý không quyền quý
Chân dung Trần Đức Quỷ
Sinh ra trong một gia đình đông anh chị em, Quý và người anh em song sinh của mình tên Quyền cùng đi chung con đường nghệ thuật. Tuy nhiên, thành công đến với Quý sớm hơn, còn Quyền, bên cạnh việc vẽ tranh, anh còn làm thêm nghề tay trái để kiếm sống.
Nghệ thuật đến với Quyền và Quý rất tự nhiên. Khi cùng nhau học cấp một và cấp hai, hai anh em trong lớp thường ngồi hí hoáy vẽ, vừa vẽ cho mình, vừa vẽ tặng các bạn cùng lớp. Ở quê, chiếu phim màn ảnh rộng, Quyền và Quý trốn bố mẹ đi xem. Có lần, Quý xem phim Mạc Cổ và Tình yêu của tôi, thấy nhân vật chính là một anh chàng họa sĩ đẹp trai, thỉnh thoảng nặn tượng bạn gái, Quý thấy rất thích. Về nhà, anh ra đồng lấy đất nặn. Bắt đầu từ nặn những con trâu kích thước lớn để rồi tiếp nối những chuyến đi lên thị xã mua màu tự vẽ.
13 tuổi, bố mất, kinh tế gia đình Quyền - Quý bắt đầu sa sút. Hai anh phải nghỉ học giữa chừng. Tuy nhiên, niềm đam mê vẽ không vì thế mà mất đi, Quyền - Quý trốn lên Hà Nội đi làm thuê và tìm mọi cách để học vẽ.
Ở Hà Nội, tìm hiểu, biết đến trường Mỹ thuật Hà Nội, hai anh em nuôi chí thi vào trường dù chưa tốt nghiệp cấp ba. Đỗ khoa Điêu khắc trường Mỹ thuật Hà Nội nhưng vì không có bằng cấp ba, Quyền - Quý buộc phải ngày đi làm đêm học bổ túc văn hóa trung học. Bốn năm sau, Quyền - Quý mới trở thành sinh viên.
Cuộc sống sinh viên trôi qua không dễ dàng với hai anh chàng đến từ nông thôn và đậm chất nông dân, Quyền và Quý (không được như mong muốn của cha mẹ khi đặt tên Quyền Quý), đến bữa chỉ có cơm nguội lèn chặt bụng để có sức đi học. Buổi trưa đi làm thêm. Nếu hôm nào rảnh việc thì ở lại trường chơi. Có tiền, hai anh em sinh đôi sẽ tự đãi mình một bữa… bánh mì. Chiều, Quyền - Quý tiếp tục việc kiếm tiền bằng vẽ tranh thuê hoặc truyền thần. Cuộc đời sinh viên cứ thế lặng lẽ trôi, cho đến năm thứ ba, với Giải Ánh mắt trẻ và hai tháng du học bên Pháp, Quý và Quyền tạm thời tách rời nhau, mỗi người tự tạo cho mình đời sống, số phận riêng.
Khác với cặp đôi song sinh nghệ thuật Lê Ngọc Thanh - Lê Đức Hải ở Huế, từ lúc ra trường cho đến ra ngoài đời, luôn song hành bên nhau qua từng tác phẩm, triển lãm, xây dựng sự nghiệp chung, Quý và Quyền tách rời nhau. Cho đến ngày khai mạc triển lãm Hợp thể, người ta mới biết mặt Quyền (anh đến triển lãm với tư cách khán giả, đứng trong một góc khán phòng, im lặng).
Những tác phẩm “chập dính ”
Mặc dầu vậy, ý niệm “sinh đôi” luôn hiển hiện trong mỗi tác phẩm của Quý. Với anh: “Đôi khi những cặp đôi dính vào nhau ấy là chuyện rất vướng víu, kỳ quặc. Một vật thể với một chức năng nào đó chỉ hoạt động được khi nó độc lập, toàn vẹn. Nếu nó bị dính dấp với một thứ gần tương tự nó, thì nó không thể nào vận hành được”.
Năm 2007, Quý tạo ra tác phẩm “sinh đôi” như đôi loa, hai chiếc quạt dính cánh vào nhau. Cũng trong năm này, tác phẩm Sự nhìn ra đời. Sự nhìn được Quý coi là tác phẩm đầu tiên trong đời làm nghệ thuật. Sự nhìn là bài tập sáng tác ở trường. Một ngày, thấy một cụ già cao gầy, đeo kính lão, nhìn xa xăm trong công viên Thủ Lệ, Quý đến làm quen và hỏi thăm. Cụ chia sẻ là đương nghĩ đến các con cháu của mình và bà vợ đã mất. Quá khứ của cụ già đã trở thành ý tưởng cho tác phẩm của Quý. Với suy nghĩ: Quá khứ thì không có trọng lượng, Sự nhìn đã trở thành tác phẩm tạo hình được trao giải nhất Ánh mắt trẻ. Cuộc sống là thế, đôi khi đi chậm lại, nhìn ngắm xung quanh, không để tuột trôi những cảm xúc và mối quan tâm đến con người, bạn sẽ có được cho mình nhiều điều quý giá, đôi khi thay đổi cả cuộc đời, như Quý.
Tác phẩm sắp đặt Hợp thể của Trần Đức Quỷ tại L’espace, Hà Nội, diễn ra từ ngày 28/6 và kéo dài tới hết ngày 23/7. Ảnh: Dino Trung
Đến năm 2008 những tác phẩm (Quý gọi cái tên là “chập dính”) được tạo nên từ thạch cao và gốm. Triển lãm Chân dung cuộc sống (tên “nôm na” mà Quý đặt là Đàn vịt, con vịt này dính vào con vịt kia thành chuỗi dài) là kết quả của quá trình nghiền ngẫm này. Đây là một triển lãm gây nhiều dư âm, hai năm sau, nhiều người còn nhắc tới. Với Chân dung cuộc sống, Quý làm trong 21 ngày. Cũng vẫn chưa hài lòng về tác phẩm này bởi không được làm chất liệu như ý là I-nốc. Sau triển lãm, anh định thuê ô tô chở những con vịt gốm ra sông Hồng vứt đi, may sao có mấy tay người Bỉ ghé ngang, thấy thích liền mua. “Giờ đàn vịt ấy đang lưu lạc xứ người rồi”, Quý thở dài. Nhưng còn hơn là thành đống rác vụn ven đê sông Hồng hay lăn lóc dưới đáy sông chứ! Tôi nói. Quý không trả lời, anh nhìn vào 36 cặp lợn da thật nhồi trấu, có lẽ đang tự hỏi sau triển lãm này, những con lợn sinh đôi này có được may mắn là không phải trở thành rác thải để vứt đi không?
Và cũng trong năm 2008, Quý đổi tên trên giấy khai sinh của mình là Quỷ, với muôn vàn lý do…
Giống như một chàng nông dân, mà đúng hơn, Quỷ luôn nhận mình là nông dân, từ trí óc và bàn tay anh, từng tác phẩm sắp đặt ra đời, không gia cầm thì vật nuôi, hết vịt đến lợn. Cứ thoải mái lấy nguyên liệu từ chính làng quê của mình, mỗi tác phẩm của anh đều đậm mùi hương đồng gió nội. Giải thích lý do lấy con vật để làm sắp đặt, Quỷ nói: “Những con vật mang lại nguồn lợi ích cho chúng ta, có công thì cũng nên tạc tượng tôn thờ, nếu không, chúng lại nghĩ chúng ta vô ơn”. Rồi anh cười khì khì, cứ như đang bông lơn vào những điều vừa nói.
Song song với làm sắp đặt, Quỷ vẫn tiếp tục vẽ. Thế nhưng “Cảm thấy mình vẽ chưa đẹp nên chưa làm triển lãm”.
Hỏi vì sao lại đi theo con đường làm sắp đặt, Quỷ nói, trong anh không có khái niệm về sắp đặt. Đơn giản là anh thích làm ra những tác phẩm để trưng bày. “Làm xong thì họ gọi đó là sắp đặt, thì tôi cũng ừ, đó là sắp đặt. Còn bên trong suy nghĩ của mình, tôi thầm nhủ cứ làm những cái Óc mình nhìn thấy và Tim mình nghe thấy để kể ra câu chuyện của tâm hồn. Tôi không biết làm những điều “đao to búa lớn”, cũng không kiếm tìm những triết lý cao siêu, chỉ làm những điều mộc mạc, giản dị phục vụ người xem và mong người xem dễ hiểu, dễ cảm nhận. Giống như là lúc khán giả thưởng thức phim, truyện Tây Du Ký ấy. Từ trong đó, trẻ con sẽ thấy được cái hay, cái vui, còn người lớn thì tìm hiểu thêm những thông điệp ở sau cái hay, cái vui ấy.”
Hỏi Quỷ về dự định tương lai, anh gãi tai, trả lời chân chất (nhưng ánh mắt thì sắc lẻm): Tôi á, sẽ chịu khó làm việc để có nhiều tiền mua bông ngoáy tai, sở thích của tôi là ngoáy tai, ôm hôn phụ nữ và ngâm chân trong nước nóng đập gừng mà. Chiều chiều thì đi chợ mua thức ăn, lúc về sau xe đèo nặng hai mớ rau muống, còn miệng thì huýt sáo bài hát về quê hương.
Trong thế giới nghệ thuật giàu tính ẩn dụ và biểu tượng, có những họa sĩ chọn cách kể lại ký ức và khát vọng của mình bằng những hình ảnh nhẹ nhàng, bay bổng mà đầy sức gợi. Họa sĩ Dương Xuân Quyền là một người như thế. Triển lãm đánh dấu chặng đường 15 năm lao động nghệ thuật của họa sĩ, mang tên “Những chiếc lông công” – không chỉ là nơi hội tụ của sắc màu, không gian và ánh sáng, mà còn là tiếng nói thầm lặng nhưng đầy bản lĩnh về tình yêu, bản ngã và sự thấu hiểu giữa người với người.
Ngày 14/7, thông tin từ Bộ Công an cho biết, Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội "Đưa hối lộ và Nhận hối lộ" xảy ra tại Cục An toàn thực phẩm thuộc Bộ Y tế và các công ty có liên quan trên địa bàn thành phố Hà Nội và các tỉnh, thành phố trên toàn quốc; khởi tố 18 bị can.
Ngày 14/7, Công an thành phố Hà Nội cho biết, Phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy vừa triệt phá đường dây mua bán ma túy do một đối tượng đang điều trị tâm thần cầm đầu.
Trong một mùa Hè đặc biệt khi cả 3 đội bóng lớn nhất Italy đều đối mặt với những dấu hỏi lớn trên ghế huấn luyện, sự trở lại đầy kỳ vọng của Max Allegri tại Milan, 14 năm sau khi ông giúp đội bóng này giành Scudetto 2011, giành nhiều sự quan tâm hơn cả.
Để tổ chức bữa ăn bán trú tại các trường công lập trên địa bàn thành phố Hà Nội trong năm học 2025-2026, cùng các đơn vị, sở, ngành, thành phố giao Sở Giáo dục và Đào tạo, UBND các phường, xã, rà soát cơ sở vật chất, điều kiện cần thiết đáp ứng yêu cầu tốt nhất phục vụ tổ chức bữa ăn bán trú cho học sinh.
"Phải khẳng định vai trò của xã trong không gian phát triển mới". Đó là thông điệp của Tổng Bí thư Tô Lâm khi tham dự và phát biểu tại Đại hội Đại biểu lần thứ I của Đảng bộ xã Nghĩa Trụ (Hưng Yên).
Ngày 14/7, nhóm công tố viên đặc biệt do ông Min Joong Ki đứng đầu đã tiến hành một loạt động thái trong khuôn khổ cuộc điều tra các cáo buộc liên quan đến cựu Đệ nhất phu nhân Hàn Quốc Kim Keon Hee, gồm khám xét nhiều địa điểm, xin lệnh bắt giữ và triệu tập các nhân vật cấp cao trong giới doanh nghiệp.
Không chỉ có lợi thế chủ nhà, U23 Indonesia còn triệu tập một đội hình khá mạnh với nhiều tuyển thủ quốc gia để quyết tâm chinh phục giải vô địch U23 Đông Nam Á 2025.
UNESCO đã chính thức công nhận Vườn quốc gia Hin Nam No là Di sản thiên nhiên thế giới liên biên giới cùng với Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng của Việt Nam.
Vietravel Airlines cho hay, hãng đang tích cực xử lý tàu bay sau sự cố va chạm với chim trên chuyến bay mang số hiệu VU302, khởi hành từ Phú Quốc (PQC) – TP. Hồ Chí Minh (SGN) vào tối 13/7.
Ngày 14/7, Công an phường Tân Bình phối hợp cùng Tổ địa bàn Công an Thành phố Hồ Chí Minh vừa xác minh, giải cứu thành công trường hợp một nam thanh niên nghi bị bắt cóc "online" trên địa bàn.
Đội tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam, với nòng cốt là nhiều cầu thủ trẻ đã thua trắng 0-3 trước đội chủ nhà U21 Trung Quốc ở lượt trận thứ hai giải bóng chuyền quốc tế Shanghai Future Stars 2025.
Chiều 14/7, Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06, Bộ Công an) tổ chức Lễ công bố các tiện ích trên VNeID và một số nội dung học liệu trên nền tảng bình dân học vụ số.
Quần thể Di tích và Danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc, với Phật giáo Trúc Lâm làm cốt lõi - được thành lập vào thế kỷ XIII bởi các vua nhà Trần, đặc biệt là vai trò của Phật hoàng Trần Nhân Tông.
Một không gian nghệ thuật đầy hoài niệm, sâu lắng và đậm chất thơ đang được giới thiệu tới công chúng Thủ đô qua triển lãm “Những chiếc lông công” của họa sĩ Dương Xuân Quyền. Đây là dấu mốc đặc biệt, đánh dấu 15 năm hoạt động nghệ thuật của anh.
Một cuộc gặp gỡ của những cá tính nghệ thuật. Một không gian trưng bày đầy màu sắc, đa chất liệu và đa chiều cảm xúc. Triển lãm nhóm “Hành trình” lần thứ 6 không đơn thuần là sự tổng hòa của hơn 50 tác phẩm, mà là sự cộng hưởng của 8 con đường sáng tạo – mỗi người một thế giới, một tiếng nói riêng biệt.