Nhập tịch cầu thủ cho đội tuyển Việt Nam: Bước ngoặt hay ‘liều thuốc tạm thời’?

Với nhiều người, việc Liên đoàn bóng đá Việt Nam (VFF) tiếp nhận hồ sơ nhập tịch của 5 cầu thủ được ví như "liều thuốc bổ" kịp thời trong bối cảnh đội tuyển Việt Nam đang đối mặt với không ít vấn đề. Nhưng liệu đây có phải bước ngoặt thực sự, hay chỉ là giải pháp tạm thời?

1. Trong khi Patrick Lê Giang có dòng máu Việt thì những ngoại binh trong diện nhập tịch trên đều đáp ứng quy định FIFA về thời gian cư trú. Trong số này, trung vệ cao 1m95 Gustavo từng thi đấu cho Viettel, Sài Gòn, và giúp Đông Á Thanh Hóa vô địch Cúp Quốc gia 2023-2024. Patrick Lê Giang nổi bật với phản xạ nhanh, luôn nằm trong top thủ môn hay nhất V.League mùa này.

Lý do chính xuất phát từ áp lực của HLV Kim Sang-sik, người đang nhắm đến Patrick và Gustavo để bổ sung cho vòng loại Asian Cup 2027, đặc biệt trận gặp Malaysia tháng 3/2026. Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đã gửi công văn đến Bộ Tư pháp và Bộ Công an hỗ trợ thủ tục cho Gustavo, nhấn mạnh anh "phù hợp với bóng đá Việt Nam" để hướng tới World Cup. Đây là phần tiếp nối lịch sử nhập tịch như Đặng Văn Lâm hay Filip Nguyễn, nhưng quy mô lớn hơn, nhằm bắt kịp xu hướng khu vực như Indonesia và Malaysia – những đội đã mạnh lên nhờ nhập tịch ồ ạt.

Nhiều ý kiến cho rằng đây là bước đi thông minh, giúp đội tuyển Việt Nam "biến hình" theo hướng cân bằng sức mạnh và kỹ thuật. HLV Kim Sang-sik muốn hàng thủ mạnh mẽ hơn với Gustavo, giải quyết điểm yếu không chiến và tranh chấp tay đôi – như lộ rõ trong trận thua Malaysia hồi tháng 6. Và trong tương lai, có lẽ ông cũng sẽ rèn giũa thêm những trung vệ thuần Việt có thể hình tốt như Đinh Quang Kiệt (1m96) và Nguyễn Hiểu Minh (1m84), để tạo nên tuyến dưới "khỏe khoắn". Về vấn đề này, chuyên gia Đoàn Minh Xương nhận định: "Việc có nhiều CLB nộp đơn xin nhập tịch là điều tốt, giúp V.League mạnh lên và đội tuyển có thêm lựa chọn".

2. Tuy nhiên, không ít lo ngại về rủi ro dài hạn. Các cầu thủ nhập tịch đợt này đều trên 30 tuổi, chỉ là "phương án ngắn hạn" khi đội tuyển thiếu hụt, như ông Xương phân tích: "Đến 2027, họ đã lớn tuổi, không giải quyết căn cơ". Nhập tịch có thể giảm cơ hội cho tài năng trẻ nội địa, như U23 Việt Nam, dẫn đến "hội chứng ngoại binh" giống Thái Lan thập niên 2010.

Chủ tịch VFF Trần Quốc Tuấn từng nhận định: "Nhập tịch ồ ạt có thể yếu hóa hệ thống giải đấu trong nước, ảnh hưởng đào tạo trẻ và bản sắc". Thực tế, Indonesia dù nhập tịch vẫn thua Nhật Bản 0-6 tại vòng loại World Cup, chứng tỏ "ngoại binh chỉ giải quyết phần ngọn". Trong khi đó, một số ý chuyên gia cũng lo ngại rằng cầu thủ ngoại thiếu đi "máu lửa" cần thiết, xuất. Thay vào đó, cần đẩy mạnh nội lực như một số CLB V-League đang đầu tư vào học viện trẻ, hoặc tận dụng các nguồn lực Việt kiều từ khi họ còn trẻ và giàu tiềm năng.

Tác động tiềm năng và triển vọng của việc nhập tịch ra sao? Có thể, Gustavo và Patrick Lê Giang sẽ là một phần nhân tố giúp Việt Nam đòi nợ Malaysia tại vòng loại Asian Cup 2027, cũng như bảo vệ ngôi vô địch AFF Cup. Nhưng về dài hạn, VFF cần chính sách cân bằng: bổ sung nhập tịch song song đầu tư trẻ, như xây dựng hệ thống giải U cho các đội trẻ thi đấu nhiều hơn.

Việc VFF chuẩn bị nhập tịch cho một loạt cầu thủ cho thấy đó có thể cơ hội vàng nếu kết hợp nội-ngoại lực, nhưng rủi ro nếu thiếu chiến lược bền vững. VFF cần minh bạch, kiên trì phát triển từ gốc rễ như lời ông Tuấn: "Làm bóng đá cần sự kiên nhẫn". Dù sao, 5 hồ sơ này cũng minh chứng bóng đá Việt đang "chơi lớn", thay vì chỉ quẩn quanh với những mục tiêu khu vực.