Nhà sưu tập Nguyễn Đại Hùng Lộc: "Giữ hồn" văn hóa qua những con tem

Tại cuộc trưng bày tem với chủ đề 80 năm - Vinh quang Việt Nam qua tem bưu chính vừa được Hội Tem Việt Nam, Hội Tem TP.HCM và Bảo tàng Chiến dịch Hồ Chí Minh tổ chức, ông Nguyễn Đại Hùng Lộc đã tham dự với bộ sưu tập Hành trình theo chân Bác qua bưu ảnh.

1. "Tôi bắt đầu chơi tem từ năm 12 tuổi" - ông Nguyễn Đại Hùng Lộc, Ủy viên Ban chấp hành Hội Tem Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội Tem TP.HCM, chia sẻ đầy tự hào. Đến giờ, ông đã có hơn 5 thập niên theo đuổi niềm đam mê đặc biệt này.

Hành trình của ông Lộc bắt đầu từ những ngày còn đi học. Khi ấy, phong trào sưu tập tem đang nở rộ, cậu bé Lộc bắt đầu bằng cách xin tem từ người thân hoặc bạn bè, cẩn thận lưu giữ chúng trong một album riêng. Niềm đam mê này được cha ông động viên và truyền cảm hứng, đủ để ông gắn bó với nó suốt đời.

Ban đầu, những con tem đối với ông Lộc chỉ đơn thuần là những "kho báu" nhỏ bé, mang lại niềm vui tuổi thơ. Dần dần, ông bắt đầu phân loại tem thành "tem sống" (chưa sử dụng, còn nguyên keo và răng cưa) và "tem chết" (đã qua sử dụng, dán trên bì thư). Ông cũng học cách sắp xếp tem theo quốc gia - như Việt Nam, Anh, Pháp, Mỹ - rồi tiến tới sưu tập theo chuyên đề như lịch sử, văn hóa, động thực vật.

Khi trình độ nâng cao, ông Lộc không chỉ dừng lại ở việc thu gom tem mà còn hệ thống hóa chúng thành những bộ sưu tập chuyên sâu, từ lịch sử bưu chính đến các chủ đề văn hóa, nghệ thuật. Ông bắt đầu tham gia các triển lãm tem, từ cấp câu lạc bộ, thành phố, rồi đến triển lãm quốc gia VIETSTAMPEX sau này. Những bộ sưu tập độc đáo và xuất sắc của ông đã được chọn để tham dự các triển lãm khu vực châu Á - Thái Bình Dương, và thậm chí là Triển lãm Tem Thế giới do Liên đoàn Tem chơi Quốc tế (F.I.P) tổ chức.

Với ông Nguyễn Đại Hùng Lộc, mỗi con tem là một tác phẩm nghệ thuật thu nhỏ, chứa đựng giá trị văn hóa, lịch sử sâu sắc. Ông chia sẻ: "Tem như "đại sứ hình ảnh" của quốc gia, đưa hình ảnh lịch sử, văn hóa truyền thống, nét đặc trưng bản sắc, thiên nhiên, và nghệ thuật của một quốc gia đến bạn bè trên toàn thế giới. Từ 1946, tem đầu tiên của Việt Nam ra đời và đã có những dòng tem ghi lại dấu ấn lịch sử của Việt Nam".

Một số poster bộ sưu tập chuyên đề “Hành trình theo chân Bác qua sưu tập tem và bưu ảnh” của Nguyễn Đại Hùng Lộc tại triển lãm

Một trong những bộ sưu tập nổi bật của ông là Văn hóa và nghệ thuật Phật giáo gồm 24 khung với 384 trang tem, được ông kỳ công thu thập từ khắp nơi trên thế giới. Bộ sưu tập này không chỉ giới thiệu lịch sử Đức Phật Thích Ca, hình tượng các vị Phật, Bồ Tát, mà còn khắc họa kiến trúc chùa chiền và những giá trị tâm linh sâu sắc. Năm 2013, bộ sưu tập này được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam công nhận là bộ tem về Phật giáo lớn nhất tại Việt Nam.

Một bộ sưu tập khác của ông, Ngựa - Bạn thân thiết của con người, đã đạt giải Đồng tại triển lãm tem quốc tế ở Thái Lan năm 2003, với khoảng 700 vật phẩm bao gồm tem, block, và maximum card.

2. Không chỉ sưu tập tem, ông Lộc còn đam mê thu thập các bì thư thực gửi - những phong thư có dán tem và dấu bưu điện, mang giá trị lịch sử bưu chính. Ông cũng sở hữu những vật phẩm hiếm có như bì thư có chữ ký của các phi công Việt Nam và Liên Xô tham gia chuyến bay Soyuz-37, hay bì thư có chữ ký của Neil Armstrong - người đầu tiên đặt chân lên Mặt trăng.

Và thỉnh thoảng, ông tìm thấy các bì thư rất hiếm - như một bì thư thực gửi năm 1958 từ Hà Nội đến Cộng hòa Dân chủ Đức, dán 6 tem bưu chính với giá cước là 660 đồng vào thời điểm đó. Trên bì thư có hình ảnh chuyến xe lửa đầu tiên sau khi khôi phục đường sắt nối liền Trung Quốc, còn có nhà máy cơ khí Trần Hưng Đạo...

Tem trong bộ sưu tập chuyên đề “Hoa sen - Biểu tượng của Phật giáo”

Ở tuổi ngoài 60, ông Lộc vẫn miệt mài với đam mê, tỉ mỉ kiểm tra từng con tem bằng kính lúp, cẩn thận bảo quản trong các album chuyên dụng. "Chơi tem rèn cho tôi tính kiên nhẫn, tỉ mỉ, và sự trân trọng với những giá trị nhỏ bé nhưng đầy ý nghĩa" - ông chia sẻ. Dù vậy, ông Lộc không khỏi trăn trở khi thế hệ trẻ ngày nay ít quan tâm đến bộ môn này.

Đầu năm 2025, ông Lộc đã hoàn thiện bộ sưu tập tem Hoa sen - Biểu tượng của Phật giáo gồm 5 khung, 60 trang, giới thiệu hoa sen không chỉ như một loài thực vật mà còn là biểu tượng tâm linh gắn liền với Đức Phật Thích Ca, Bồ Tát Quán Thế Âm, và văn hóa truyền thống Việt Nam. "Tôi muốn bộ sưu tập này không chỉ dành cho giới sưu tập tem mà còn lan tỏa giá trị văn hóa đến cộng đồng" - ông nói.