Tại sao, Scudetto?

12/04/2011 12:08 GMT+7 | Bóng đá Italy

(TT&VH) - Tất cả những đội đoạt chức vô địch Serie A đều được gọi là “đoạt Scudetto”. Nhưng câu chuyện Scudetto thế nào lại là một vấn đề khác, khi lịch sử đã trao vinh dự đoạt chiếc khiên 3 màu cho những đội đi đến đích cuối cùng của một cuộc đua dài 9 tháng. Tất cả bắt đầu từ Genova, cũng là nơi Garibaldi nhổ neo đi tìm đường thống nhất Italia cách đây 150 năm.

Từ huy hiệu Savoia đến Scudetto

Maradona từng giúp Napoli đăng quang-Ảnh Getty

Bạn hiểu gì khi những curva (khán đài sau gôn, nơi tập trung những tifosi điên cuồng nhất) ca lên “Vinceremo il tricolor” (Chúng ta sẽ đoạt tấm khiên 3 màu)? Họ đang nói đến lá cờ 3 màu xanh-trắng-đỏ của nước Ý, biểu tượng của quốc gia, được gắn trên áo đấu, như là hình ảnh chói sáng nhất của một chiến thắng trên tầm quốc gia. Chiến thắng để đi vào lịch sử. Chiến thắng để được mãi ghi nhớ. Chiến thắng để kể cho con cháu và làm bừng sáng nụ cười trên môi những người đang sống, để phủ lên trên môi những người thất bại thoáng buồn và thất vọng vô bờ. Chiếc khiên nhỏ (Scudetto) là điều tất cả muốn vươn tới: một chiếc khiên 3 màu xanh-trắng-đỏ cao 8 cm gắn trên ngực, nơi trái tim, của những người xuất sắc nhất Serie A. Bạn sẽ nhìn thấy chiếc khiên ấy trên ngực họ ở mùa bóng sau khi họ chinh phục ngôi vô địch. 4 năm gần nhất, nó đã gắn chặt vào trái tim của những người Inter.

Ban đầu, không có Scudetto. Hồi đó, những người chiến thắng chỉ là những nhà vô địch. Năm 1898, khi Genoa đoạt chức VĐ Italia lần đầu tiên, giải diễn ra đúng một ngày và phần thưởng lớn nhất cho họ là một chiếc Cúp. Đến năm 1924, người ta mới nghĩ ra phải làm một điều gì đó cho những nhà vô địch. Năm ấy, Genoa vô địch lần thứ 9 và trên ngực áo của đội bóng thành phố cảng lớn nhất nước Ý, xuất hiện huy hiệu của dòng họ Savoia, vương triều đã có công thúc đẩy công cuộc thống nhất Italia vào năm 1861. Đấy là một chữ thập trắng trên nền đỏ, với vương miện nhà Savoia ở phía trên. Thuật ngữ Scudetto chỉ xuất hiện vào mùa bóng 1926/27, khi LĐBĐ Italia (FIGC) đặt Fascio Littorio (một bó gậy gỗ cùng một cây rìu nổi lên ở giữa, tượng trưng cho quyền lực và pháp lí) trên ngực áo những cầu thủ chiến thắng. Việc Italia trở thành một nước cộng hòa lưỡng viện sau cuộc trưng cầu dân ý vào năm 1946 đã làm thay đổi tất cả: Fascio Littorio và vương miện của nhà Savoia biến mất, để rồi từ mùa bóng 1946/47, trên ngực trái của Valentino Mazzola và các đồng đội của ông ở đội bóng Torino đang thống trị calcio hồi đó chiếc khiên 3 màu như chúng ta đã thấy trên ngực của Inter bây giờ.

Torino chính là đội bóng đầu tiên trong lịch sử được gắn chiếc khiên 3 màu cờ của nước Italia cộng hòa trên ngực áo.

Scudetto của bộ ba đại gia

Juventus có cơ hội được gắn Scudetto đầu tiên vào ngày 28/5/1950, sau khi đánh bại Bologna 3-2 và đoạt chức VĐ Italia lần thứ 8.

“Scudetto” bắt nguồn từ chữ “scudo”, nghĩa là “cái khiên”. “Scudetto” nghĩa là “cái khiên nhỏ”, chỉ sự thống nhất về mặt thể thao của nước Ý, với 3 màu là quốc kì Italia. Các đội bóng đoạt Scudetto được thêu chiếc khiên này trong mùa bóng mà họ là đương kim vô địch Serie A. Mỗi chiếc khiên có chiều dài 8 cm.

Biểu tượng của nhà Savoia (chữ thập trắng trên nền đỏ, phía trên là vương miện của dòng họ có công thống nhất Italia này) là hình thức đầu tiên mà người ta áp dụng nhằm tôn vinh những nhà vô địch. Nó được gắn đầu tiên lên ngực của Genoa, mùa 1924/25. Scudetto (chiếc khiên 3 màu) chính thức xuất hiện mùa 1946/47.

Vào cuối trận đấu, chủ tịch huyền thoại Gianni Agnelli đã trao món quà đặc biệt cho đội trưởng Parola vì những cống hiến đặc biệt của ông trong 11 mùa bóng đã qua. Nhật báo Gazzetta dello Sport viết: “Một chiếc đồng hồ bằng vàng tuyệt hảo với nhãn hiệu nổi tiếng cùng dòng chữ được khắc nạm chữ “Bravo” (Hoan hô) cùng chữ kí “Gianni Agnelli”. Vào lúc món quà chính thức có chủ, đồng hồ chỉ 17 giờ 52 phút”. Hôm 10/9 năm ấy, sau khi ghi cho Juventus 1 trong 7 bàn thắng vào lưới Pro Patria, Giampiero Boniperti mới được mặc trên mình chiếc áo có cái khiên 3 màu đầu tiên mà Juve có được trong lịch sử. Cây bút huyền thoại Gianni Brera viết: “Đây là một thời khắc lịch sử, bởi Juventus dường như được sinh ra để gắn Scudetto lên ngực áo”. Lịch sử đã chứng minh những gì ông viết là đúng, bởi năm năm tháng tháng đi qua, Juventus chinh phục biết bao thế hệ tifosi trên cả nước Ý bằng những chiến thắng và những Scudetto. Chinh phục và vẫn giữ niềm yêu của muôn người, kể cả trong những thời khắc bi kịch nhất của lịch sử hơn nửa thế kỉ sau chiến thắng Pro Patria, đội bóng bị đẩy xuống hạng Serie B và bị tước Scudetto. Vì Calciopoli.

Sau Juve, là Milan. Chiếc khiên 3 màu đầu tiên sẽ được gắn trên ngực Milan (đó cũng là chức vô địch Italia thứ 4 của họ) nhờ kết quả của ngày 10/6/1951, dù hôm ấy, họ thua Lazio ở vòng cuối cùng của mùa giải, vì đối thủ chính của Milan, Inter, cũng thua, trên sân Torino. Bài báo xã luận hôm đó trên Gazzetta có đoạn: “Các cầu thủ Milan bàng hoàng vì thất bại. Họ sợ sẽ không thể đoạt Scudetto. Lễ ăn mừng bị hoãn lại và tất cả bật radio lên để nghe kết quả trận Inter đá cùng giờ. Nhưng khi phát thanh viên thông báo Inter đã thua, Milan như lên cơn điên vì hạnh phúc. Lễ ăn mừng bắt đầu”. Scudetto chính thức xuất hiện trên ngực Milan ở trận hạ Novara 2-1 ngày 9/9/1951. Milan khi ấy là của bộ ba người Thụy Điển Gren-Nordahl-Liedholm (viết tắt Gre-No-Li). Gren chính là người ghi bàn quyết định, 4 phút trước khi trận đấu kết thúc. Hai năm sau Milan là Inter. Đội bóng xanh-đen luôn lận đận và phải đi sau Juve và Milan trên nhiều phương diện, kể cả Scudetto. Một cú đúp của Nyers và bàn thứ 3 của Skoglund ở Palermo ngày 3/5/1953 đã giúp Inter đoạt chức VĐ Italia lần thứ 6, cũng là chức VĐ đầu tiên được gắn Scudetto. Trận đấu đầu tiên của Inter với Scudetto trên ngực áo trái, họ đã chiến thắng (hạ Lazio 2-0 ngày 13/9/1953).

Tôi có một giấc mơ   

Sự thống trị của trục Torino-Milano kéo dài trong suốt lịch sử calcio và những chiếc khiên Scudetto là sở hữu gần như tuyệt đối của họ. Nhưng cũng có những năm tháng, quyền lực tuột khỏi tay họ, khi Scudetto được thêu trên áo Fiorentina (1956), Bologna (1964), Cagliari (1970), Lazio (1974 và 2000), Roma (1983 và 2001), Verona (1985), Napoli (1987, 1990) và Sampdoria (1991). Những chiến công của Roma và Lazio không được coi là thần kì, dù khi Lazio đoạt chức vô địch năm 1974 là lần đầu tiên Scudetto hạ cánh xuống thủ đô, vì bóng đá ở Roma cũng được coi là một thế lực. Thế nên, đến bây giờ, người ta vẫn thèm khát được chứng kiến chiếc khiên đẹp đẽ ấy gắn trên ngực áo của một đội bóng không phải ở Torino, Milano hay Roma.

20 năm đã qua kể từ ngày có câu chuyện cổ tích của Sampdoria 1991. Sampdoria của Boskov, Cerezo, Vialli và Mancini. Sampdoria của cây đèn biển của cảng Genova, nơi sinh ra cái tên “Scudetto”, nơi Bác Hồ từng đặt chân đến năm 1911 trên hành trình cứu nước, nơi người anh hùng Garibaldi đã xuất phát cho công cuộc thống nhất nước Ý 50 năm trước Bác. 20 năm đã qua kể từ ngày ấy, tôi có một giấc mơ, rằng Scudetto sẽ lại hạ cánh xuống một thành phố cảng nữa, hơn 2 thập kỉ sau ngày nơi ấy sống trong điên cuồng hạnh phúc vì chiến thắng. Mơ Scudetto, Napoli nhỉ?

1 Bóng đá, môn thể thao đại chúng nhất ở Italia, đã có vinh dự trao những Scudetto đầu tiên cho các đội bóng vô địch nước Ý. Nhưng chiếc khiên 3 màu đã không chỉ là sở hữu riêng của bóng đá. Năm 1989, một Scudetto đã được trao cho đội đua ngựa Genoa. Đấy là một sự kiện lịch sử, bởi Scudetto đầu tiên trong lịch sử thể thao Italia đã được trao cho một đội Genoa, vào năm 1924, CLB bóng đá Genoa.

1197 Kể từ sau khi Genoa nhận Scudetto cho chức VĐQG môn bóng đá năm 1924 cho đến nay, đã có 1197 Scudetto được trao cho các đội thể thao của các môn khác nhau đoạt chức VĐ Italia ở 17 xứ và 116 thành phố của Italia. Nhiều Scudetto nhất là xứ Lombardia (273 Scudetto) và thành phố thủ phủ Milano đoạt 151 Scudetto.

3 Trong lịch sử calcio, đã có 3 lần Scudetto bị tước, đều dính đến các đội bóng của thành phố Torino. Torino không được trao Scudetto mùa 1926/27, vì các quan chức Torino đã hối lộ cầu thủ Allemandi của Juve để Juve thua Torino 1-2 trong trận đấu quyết định chức VĐ ngày 5/6/1927. Juve bị tước 2 Scudetto mùa 2004/05 và 2005/06 do những dính líu trực tiếp của họ vào vụ bê bối Calciopoli.

Tại sao, màu thiên thanh?

Khi ĐT Italia đá trận đầu tiên trong lịch sử trăm năm tồn tại của mình vào năm 1910, họ không mặc áo màu Thiên thanh. Hai trận đấu đầu tiên, họ mặc áo trắng. Màu thiên thanh chỉ trở thành màu áo chính thức của ĐT Italia vào ngày 6/1/1911. Màu thiên thanh bởi vào thời điểm ấy vì Italia vẫn là một nước quân chủ, và đó chính là mầu biểu tượng của vương triều Savoia đang trị vì. Nó trở thành màu của ĐTQG Italia và kể từ Olimpic 1932, đã chính thức trở thành màu của tất cả các đội thể thao quốc gia khác của nước Ý. Màu của bầu trời ấy thực ra lại bắt nguồn từ biển. Vào năm 1366, trong cuộc Thập tự chinh đến Đất thánh, những chiến thuyền của của triều đình Savoia cắm những lá cờ màu xanh da trời với vương miện của dòng họ và hình vẽ Đức mẹ. Các hiệp sĩ và sĩ quan Savoia ngày ấy quàng lên cổ những chiếc khăn màu thiên thanh. Từ đó, màu xanh da trời trở thành biểu tượng của các vương triều Savoia, vương quốc Italia và ĐTQG Italia. Dino Zoff, người hùng một thời của calcio, nhà VĐTG năm 1982, từng bảo: “Khi lần đầu tiên khoác áo ĐTQG, bạn sẽ hiểu rằng bạn đang bắt đầu một cuộc đời mới và bạn phải làm tất cả để xứng đáng với điều ấy”. Zoff đã mặc chiếc áo ấy 112 lần trong sự nghiệp của mình (đồng thời cũng đã được gắn lên ngực áo trái 7 Scudetto cùng với Juventus). Điều mà rất ít người biết, là ĐT Italia đã không chỉ mặc áo Thiên thanh. Trong một thời gian ngắn của năm 1938, “Azzurra” (Thiên thanh) trở thành “Nera” (Đen). Trong 2 trận đấu đầu tiên của World Cup 1938 ở Pháp, trùm phát xít Mussolini bắt các cầu thủ Italia mặc áo màu này. Đen là màu trang phục tiêu biểu của chủ nghĩa phát xít.

     Anh Ngọc              




 


     
   

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm