Nguyễn Á với sách ảnh 'Tâm và tài, họ là ai?': 'Bách khoa thư' bằng ảnh về hiền tài

(Thethaovanhoa.vn) - Hôm qua 5/5 tại TP.HCM, nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Á có buổi ra mắt sách ảnh Tâm và tài, họ là ai? do NXB Trẻ ấn hành. Cuốn sách ghi lại hình ảnh và các câu chuyện của hơn 400 nhân vật có nhiều cống hiến cho xã hội được Nguyễn Á thực hiện liên tục trong 4 năm.

Tháng 5/2012, Nguyễn Á triển lãm ảnh Tâm và tài, họ là ai? tại TP.HCM với 300 nhân vật. Trong lần triển lãm đó, anh đã sử dụng khoảng 4.500 tấm ảnh được lồng vào 300 khung hình, mỗi khung hình là một câu chuyện về một nhân vật. Tháng 7 cùng năm, Nguyễn Á đem triển lãm này ra Hà Nội với cân nặng của toàn bộ tác phẩm khoảng 2 tấn.

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Á (bìa trái) cùng các đồng nghiệp tại buổi ra mắt Tâm và tài, họ là ai?

Nén 2 tấn thành 5kg

Sau triển lãm Tâm và tài, họ là ai?, Nguyễn Á nhận được sự ủng hộ của rất nhiều người. Tuy nhiên, triển lãm ảnh có cái hạn chế là không thể phổ biến rộng rãi. Do vậy anh đã quyết tâm ấn hành cuốn sách cùng tên với triển lãm để nhiều người cùng được chiêm ngưỡng thành quả lao động của mình.

Lúc đầu Nguyễn Á dự tính chỉ thực hiện triển lãm và cuốn sách với khoảng 100 nhân vật. Nhưng dự tính ban đầu của anh lập tức “phá sản” vì có quá nhiều người tài giỏi, nên anh quyết tâm nâng con số lên thành 200. Sau triển lãm 300 nhân vật Tâm và tài, họ là ai?, Nguyễn Á đã vác máy đi thực hiện thêm 100 nhân vật nữa để cuốn sách được ra đời.

Gần như tất cả các nhân vật trong sách ảnh Tâm và tài, họ là ai? đều là người được công chúng yêu quý dù công việc của họ có tên gọi hay chỉ thầm lặng như con ong tạo mật ngọt cho đời. Nguyễn Á đã tiếp cận tất cả các nhân vật này, kể lại câu chuyện cuộc đời họ một cách chân thực, sống động nhất. Nhìn chùm ảnh Anh hùng La Văn Cầu trong đời thường của Nguyễn Á, người xem không thể không xúc động về vị anh hùng từng là tấm gương trong sách giáo khoa để nhiều người cùng học.

Tuy vậy, không phải nhân vật nào Nguyễn Á cũng tiếp cận được dù hình ảnh của họ luôn nằm trong trái tim anh. Nguyễn Á thừa nhận: “Có những nhân vật mà tôi nghĩ không thể không có mặt trong trái tim tôi cũng như trong trái tim của rất nhiều người, như: Cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt, cố nhạc sĩ Văn Cao, cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, và đặc biệt là Đại tướng Võ Nguyên Giáp năm nay đã 103 tuổi. Vì những lý do không thể ghi hình trực tiếp, nên tôi phải ghi hình gián tiếp những nhân vật này”.

Tâm và tài, họ là ai? dày gần 800 trang khổ 30cmx30cm, in màu, bìa cứng với cân nặng hơn 5kg. Như vậy, để có được cuốn sách ảnh này, Nguyễn Á đã phải nén hơn 2 tấn hình của anh - một việc không hề đơn giản chút nào.

Ca sĩ Đức Tuấn tự hào trở thành nhân vật trong cuốn sách này

Bỏ qua cái tôi “ngông nghênh”

Trong mỗi nghệ sĩ, “cái tôi” thường quá lớn để nhìn thấy cái cao đẹp của người khác. Nguyễn Á cũng là nghệ sĩ, hẳn nhiên anh có “cái tôi” của mình nhưng anh đã biết vượt qua “cái tôi” để nhìn thấy điều cao đẹp của người xung quanh.

Nhà nghiên cứu sử học, GS Nguyễn Khắc Thuần rất có lý khi nhận xét: “Ở đời, cái tôi ngông nghênh và vô cảm luôn khiến cho không ít người thực sự cảm thấy cực kỳ khó khăn trước nhu cầu tìm kiếm và xác nhận vẻ đẹp chân chính cũng như tài năng nổi bật của người khác. Vượt qua tất cả, Nguyễn Á đã bày tỏ lòng đặc biệt yêu quý và ngưỡng mộ người tài bằng cách ghi lại hàng ngàn bức ảnh về cuộc đời và sự nghiệp của họ, những người có cống hiến cho đất nước trên nhiều lĩnh vực khác nhau. Nguyễn Á cũng rất xứng đáng được xếp vào hàng những người có tâm và có tài vậy”.

GS-TS Trần Văn Khê, cho rằng: “Người không có mặt trong Tâm và tài, họ là ai? nhưng rất xứng đáng chính là tác giả Nguyễn Á. Nguyễn Á ơi, khen cho con mấy cũng chưa hết lời. Bác thương chúc con sẽ tiếp tục dùng tâm và tài của con để để làm cho đời thêm tươi, cho người thêm đẹp”.

Giá trị cuốn sách Tâm và tài, họ là ai? như thế nào? Xin mượn lời nhận định của nhà thơ Nguyễn Duy: “Đây là bộ bách khoa toàn thư bằng hình ảnh về xã hội Việt Nam đương đại”. Tâm và tài, họ là ai? ghi ngay trang bìa là “tập 1”, như vậy Nguyễn Á vẫn đang tiếp tục bổ sung vào “bộ bách khoa toàn thư bằng hình” của anh những nhân vật có tâm và tài của nước Việt thời hiện đại. Bởi, người có tâm và tài ở ta đâu chỉ dừng lại ở con số 400!

TRẠC TUYỀN
Thể thao & Văn hóa