Một góc nhìn về Chế Linh
22/10/2011 10:25 GMT+7 | Âm nhạc
Để hiểu hơn về Chế Linh, TT&VH xin giới thiệu bài viết của một người đồng hương với anh, nhà thơ Inrasara.
Trước 1975, Chế Linh và Từ Công Phụng được coi là khuôn mặt văn nghệ sáng giá nhất của người Chăm. Sáng giá giữa cộng đồng Chăm và nhất là - thế giới ngoài Chăm. Đó là điều hiếm. Khi đồng bào Chăm còn sống khép mình sau hàng rào xương rồng làng palei đầy vẻ tách biệt với xã hội Việt Nam và khi đại đa số trí thức Chăm vẫn còn bám quê nhà, hai nghệ sĩ này đã tự tin nhập cuộc. Và chỉ trong thời gian ngắn, họ đã chinh phục giới thưởng ngoạn nghệ thuật, tạo danh tiếng không những cho riêng họ, mà cho cả cộng đồng Chăm. Đồng tộc, đồng hương nhưng hai nghệ sĩ khác nhau cả vực thẳm về tính cách con người lẫn phong cách nghệ thuật. Nếu Chế Linh bình dân thì Từ Công Phụng xu hướng trí thức; Chế Linh: đậm Chăm, anh Phụng: rặt “Tây”; nhạc Chế Linh phổ biến rộng rãi trong quần chúng, ngược lại các ca khúc của Từ Công Phụng được biết nhiều tại các phòng trà.
|
* Là nhà thơ Chăm đồng thời là nhà phê bình văn học đương đại, anh nghĩ gì về đóng góp của ca sĩ-nhạc sĩ Chế Linh cho cộng đồng Chăm và cho nghệ thuật Việt Nam?
- Bhap bini Cam biak yaih drei ka paran Cam mư-anưk sa urang yuw xa-ai Chế Linh - tôi nói hai thứ tiếng - Bà con hãnh diện khi mảnh đất này sản sinh đứa con như Chế Linh. Anh luôn nhận mình là Chăm, dù đi bất cứ đâu hay nổi tiếng thế nào đi nữa, đó là điều đáng ghi nhận đầu tiên. Thứ đến, Chế Linh sáng tác cả tiếng Chăm lẫn tiếng Việt, các ca khúc phổ biến rất rộng. Riêng với nghệ thuật hiện đại Việt Nam, giọng hát Chế Linh là bất tử.
* Nhà thơ nhận xét gì về album ca nhạc mới nhất của Chế Linh làm ở Malaysia? Nó có tạo được điều gì đặc biệt cho cộng đồng Chăm không?
- Rất đặc biệt và đầy hứng thú. Bà con không ngờ Chế Linh hát tiếng Chăm chuẩn và hay như thế, sau bao nhiêu năm xa quê hương. Đây đích thực là “đứa con của Đất”! Sau khi định cư tại Canada, đây là lần thứ ba anh về Việt Nam.
Không phải giải quyết “nỗi nhớ thương vô bờ bến với quê Chàm”, mà là “làm việc” - anh nói. Live show đầu tiên diễn ra ở Trung tâm Hội nghị Quốc gia - Hà Nội vào ngày 21/10, sau đó là Đà Nẵng, Hải Phòng, TP.HCM, Nha Trang,... Người hâm mộ đang mong “tiếng hát Chế Linh trở lại”. Anh sẽ đắt sô, chắc chắn thế. Thời mở cửa, tiếng hát Chế Linh được phát tràn lan khắp nẻo quê đường phố. Tiếng hát Chế Linh theo tiếng loa xe đạp anh bán kẹo kéo, chất giọng mượt mà ru hồn kia được bắt chước để rỉ rả ở bờ môi cô gái trên đồng ruộng miền Tây, cả lối rung có một không hai đó vẫn được không ít người thuộc tầng lớp trung lưu Hà Nội bắt chước.
16 tuổi, túi không, tay không rời làng Chăm Hamu Tanran - Ninh Thuận vào Sài Gòn, làm đủ nghề để sống và hát. Từng đoạt giải Kim Khánh - Huy chương vàng Đệ nhất hạng nam ca do một nhật báo ở Sài Gòn tổ chức; từng thu âm rất nhiều đĩa nhạc rồi từng bị cấm hát, từng... nhưng Chế Linh đã vượt qua, tiếng hát Chế Linh vẫn cứ tồn tại. Có yếu tố may mắn ở đó, thế nhưng tất cả vẫn do tài năng thiên bẩm cùng công phu luyện tập và nhất là sự “hết mình” rất Chăm của anh.Thuở nhỏ, tôi từng mê Chế Linh. Tôi chép tay và thuộc cả trăm ca khúc của anh, hay ca khúc được lưu truyền qua giọng hát anh. Rồi một thời gian khá dài tôi chối bỏ anh: quá rên rỉ, sướt mướt, quá sến. Hôm nay thì khác. Thế nào là sến? Và tại sao lại sợ sến? Không phải không lí do, khi khắp mọi miền đất nước không khó tìm thấy fan của anh, mê đắm tiếng hát Chế Linh. Càng không phải không lí do, khi giọng hát đó vẫn còn tìm thấy các truyền nhân kế tục: Trường Vũ, Chế Kha, Chế Phong,... Đó là chưa kể đến bao giọng “tương cận” khác.
* Cảm ơn Chế Linh!
-
-
16/11/2024 22:00 0 -
-
-
16/11/2024 21:19 0 -
-
16/11/2024 20:56 0 -
-
-
-
-
16/11/2024 20:00 0 -
-
-
-
-
-
-
-
- Xem thêm ›
