(TT&VH) - Trong cơn sốt “tố khổ” về nạn xâm hại di tích, thông tin về việc chùa Phổ Giác (Hà Nội) được “phá đi xây lại” mau chóng trở thành tâm điểm chú ý của dư luận.
Thông tin từ Công ty Cổ phần Xây dựng và phục chế công trình văn hóa (đơn vị thiết kế và thi công dự án này), nhiều thay đổi về bố cục mặt bằng, công năng sử dụng, kết cấu kiến trúc... sẽ xuất hiện tại chùa Phổ Giác sau khi trùng tu (dự kiến hoàn thành vào giữa năm 2011).
Sẽ có một “Phổ Giác mới”
Theo đó, một lượng lớn gỗ lim, gạch Bát Tràng giả cổ, ngói mũi hài, đá xanh Thanh Hóa... được sử dụng trong ngôi chùa mới. Ngoài hệ thống điện nước, cây xanh, đèn chiếu... được bố trí lại, các hạng mục trong chùa cũng sẽ có sự thay đổi, chẳng hạn, nhà Tổ được thiết kế 5 gian, nhà Mẫu được tách riêng không gian với các khu phụ, một số chạm bít đốc, đầu đao, chấn song, hổ phù... trong tòa Tam bảo được chỉnh sửa theo hoa văn mới.
Chùa Phổ Giác trước khi trùng tu
Theo các tài liệu, chùa Phổ Giác trước đây nằm ở phía Đông Hồ Gươm, được khởi công xây dựng vào những năm 1770. Năm 1876, để lấy đất xây dựng Ngân hàng Đông Dương, người Pháp cho tháo dỡ ngôi chùa và dựng lại ở vị trí hiện nay thuộc phố Ngô Sĩ Liên (Hà Nội). Nhận danh hiệu di tích lịch sử - văn hóa quốc gia năm 1991, các di vật quan trọng nhất tại chùa là hệ thống gần 20 tượng Phật cổ chạm khắc độc đáo, bia cổ Dương Võ khắc năm 1770 và cổng tam quan bằng đá cổ.
Được biết, dự án trùng tu di tích này có vốn đầu tư 16 tỷ đồng từ phường Văn Miếu, UBND quận Đống Đa và nhà chùa. Triển khai từ giữa tháng 11/2010, tới nay tòa Tam bảo và nhà Mẫu tại chùa đã được phá bỏ hoàn toàn. Ngoại trừ cổng tam quan, 2 kiến trúc còn lại là nhà khách và nhà Tổ cũng đang chuẩn bị được dỡ, khoảng diện tích 2.000m2 của chùa được tạm dùng làm nơi tập kết vật liệu và bảo quản tượng Phật.
Câu hỏi đặt ra: tại sao một di tích lịch sử - văn hóa quốc gia như chùa Phổ Giác lại được phá dỡ và xây mới, chứ không phải được trùng tu theo kiến trúc hiện tồn?
“Tam sao” thành “thất bản”
Theo lý giải từ phía thiết kế, sau lần “chuyển địa điểm”, chùa Phổ Giác lại tiếp tục được chỉnh sửa khá nhiều lần bởi nhà chùa và địa phương, trong đó gần nhất là năm 1951. Qua quãng thời gian gần 150 năm ấy, các hạng mục của chùa gần như không còn chút gì nguyên gốc và được “vá” bởi rất nhiều vật liệu xây dựng hiện đại. Khảo sát năm 2008 cho biết: toàn bộ các tòa Tam bảo, nhà Mẫu và nhà Tổ đều lợp bằng ngói Tây và lát... gạch men, hầu hết các cột, kèo trong chùa đều bố trí sai nguyên tắc của kiến trúc đình chùa truyền thống và trong tình trạng mục ruỗng nghiêm trọng. Ngoài việc chịu cảnh ngập lụt trong mùa mưa vì nền Tam bảo thấp hơn mặt đường, nhà Mẫu do xuống cấp cũng sập vào tháng 4/2009...
Mặt bằng chùa Phổ Giác hiện đã được dỡ gần hết
“Chỉ riêng các vì kèo của chùa cũng có cả đống xi măng và sắt thép. Tôi và GS Phan Huy Lê đều nhận định: kiến trúc hiện tại của chùa là kiến trúc rất muộn và có nhiều điểm bất hợp lý trong quy hoạch. Bởi thế, Cục Di sản đồng tình với đề xuất của UBND TP Hà Nội về việc trùng tu chùa Phổ Giác”- ông Nguyễn Thế Hùng, Cục trưởng Cục Di sản văn hóa cho biết.
Khi được hỏi về lý do công nhận chùa Phổ Giác là Di tích lịch sử - văn hóa quốc gia năm 1991, ông Hùng giải thích: Những năm trước đây, để phục vụ nhu cầu bảo tồn và tránh xâm hại,việc xét tặng di tích khá “mở”. Chẳng hạn, ở nhiều địa phương, nếu di tích từ thời Lê, Nguyễn đã xuống cấp nặng nhưng vẫn giữ được một số di vật cổ rất giá trị như tượng Phật, chuông, bia... thì cũng có thể được công nhận là di tích lịch sử văn hóa. Bởi, chúng ta cần kể tới cả yếu tố lịch sử nữa...
Bề nổi của một câu hỏi rất khó trả lời
Phải chăng, trường hợp chùa Phổ Giác chỉ là bề nổi của một câu hỏi rất khó trả lời: nên bảo tồn và phục dựng theo cách nào cho hợp lý đối với những di tích lịch sử - văn hóa đã mất đi nhiều giá trị theo dòng thời gian? Thực tế, giống như trường hợp của nhiều kiến trúc chùa cổ, chùa Phổ Giác không có bản thiết kế, bản vẽ kỹ thuật và tư liệu đủ để xác định kiến trúc “chuẩn” ban đầu. Hồ sơ của đơn vị thiết kế cũng chỉ ghi chung chung rằng công trình sau khi hoàn thành sẽ có kiến trúc theo “phong cách kiến trúc truyền thống” của các ngôi chùa Việt Nam, cụ thể nếu xét theo niên đại được dựng của chùa Phổ Giác thì sẽ là mẫu kiến trúc cuối Lê đầu Nguyễn...
Tối 25/4/2025, tại trục đường Lê Duẩn, Quận 1, TP HCM Tiểu ban diễu binh, diễu hành trong Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước tổ chức sơ duyệt lễ diễu binh, diễu hành Lễ kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Tối 25/4, tại trục đường Lê Duẩn, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh, Ban Chỉ đạo Trung ương kỷ niệm các ngày lễ lớn và sự kiện lịch sử quan trọng của đất nước trong 3 năm 2023-2025 tổ chức Sơ duyệt cấp Nhà nước diễu binh, diễu hành Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025).
Vòng 20 V-League 2023/24 diễn ra với những trận đấu hấp dẫn và nhiều dấu ấn cá nhân đáng chú ý. Trong đó, CLB Viettel và Hồng Lĩnh Hà Tĩnh cùng có chiến thắng quan trọng để tiếp tục nuôi hy vọng bám đuổi nhóm đầu.
Tối 25/4, tại Nhà triển lãm Mỹ thuật 16 Ngô Quyền, Hà Nội, Hội Mỹ thuật Việt Nam tổ chức Lễ khai mạc Triển lãm Mỹ thuật Chào mừng 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Trên các tuyến đường trung tâm Thành phố đã có hàng chục nghìn người dân, du khách đổ về từ sớm chọn cho mình chỗ tốt nhất. Các lực lượng diễu binh, diễu hành nghiêm túc chuẩn bị đội hình. Không khí đang hết sức náo nhiệt, rộn ràng.
Cập nhật chi tiết lịch thi đấu vòng bán kết, tranh hạng ba và chung kết AVC Women's Champions League 2025 (giải vô địch bóng chuyền các CLB nữ châu Á 2025).
Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết chính quyền nước này đang tiến hành đàm phán với Trung Quốc nhằm đạt được một thỏa thuận về thuế quan, đồng thời tiết lộ rằng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã gọi điện cho ông.
Ở tuổi 23, Lữ Thị Phương – phụ công của VTV Bình Điền Long An – vừa có trận đấu đáng nhớ nhất trong sự nghiệp khi tỏa sáng rực rỡ trong trận tứ kết AVC Champions League 2025, góp công lớn giúp đội bóng miền Tây lần đầu tiên vào tới bán kết một giải đấu cấp châu lục.
XSHCM 26/4: Được phát hành bởi Công ty xổ số kiến thiết Thành phố Hồ Chí Minh, quay thưởng vào lúc 16h10 thứ Hai và thứ Bảy hàng tuần. Kết quả XSMN cập nhật nhanh nhất trên Thethaovanhoa.vn.
XSBP 26/4: Xổ số Bình Phước được phát hành bởi Công ty xổ số kiến thiết Bình Phước. Kết quả xổ số miền Nam được cập nhật nhanh nhất trên Thethaovanhoa.vn.
XSHG 26/4: Xổ số Hậu Giang được phát hành bởi Công ty xổ số kiến thiết Hậu Giang. Kết quả xổ số miền Nam được cập nhật nhanh nhất trên Thethaovanhoa.vn.
Theo đặc phái viên TTXVN, tối 25/4, Chủ tịch nước Lương Cường và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã về tới Hà Nội, kết thúc tốt đẹp chuyến thăm cấp Nhà nước tới CHDCND Lào theo lời mời của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith.
Liên quan đến thông tin phản ánh có giáo viên quận Hà Đông dạy thêm bên ngoài nhà trường cho học sinh mà giáo viên đó đang dạy chính khóa, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đã đề nghị Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Hà Đông khẩn trương xác minh, xử lý nghiêm nếu có.
Tiền vệ Manuel Ugarte của MU được cho là đang hẹn hò với người mẫu kiêm người nổi tiếng từng có quan hệ tình cảm với Kylian Mbappe, sau khi cô này dường như lỡ tiết lộ mối quan hệ trên TikTok.
Lễ Sơ duyệt cấp Nhà nước Lễ kỷ niệm, diễu binh, diễu hành trong Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025) được tổ chức tại trục đường Lê Duẩn, Quận 1, TP HCM.
Tiền đạo Matheus Cunha đang tiến rất gần đến việc trở thành bản hợp đồng đầu tiên của MU trong mùa hè này, với mức phí chuyển nhượng lên tới 62,5 triệu bảng.
Bộ phim "The Sound Of Music" (Giai điệu hạnh phúc), ra mắt vào đầu năm 1965, đã trở thành một biểu tượng văn hóa không thể thiếu trong lịch sử điện ảnh.