Luke Nguyễn: Người kể chuyện bằng ẩm thực

06/11/2012 08:00 GMT+7 | Văn hoá


Những ai từng xem chương trình truyền hình “Luke Nguyen’s Viet Nam” phát sóng dài kỳ trên Truyền hình Úc và rất nhiều nước khác, đều không khỏi ngưỡng mộ một đầu bếp người Việt với những chương trình ẩm thực kiểu du ký khắp các vùng miền Việt Nam.

Hấp dẫn, sinh động và đầy chân thực, series này đã góp công lớn quảng bá ẩm thực đặc sắc của Việt Nam ra với thế giới. Trong một ngày tháng 10 vừa qua, TTVH& Đàn Ông đã có dịp trò chuyện với Luke Nguyễn khi anh quay lại Việt Nam trong một vai trò mới, giám khảo của cuộc thi MasterChef Vietnam, chương trình truyền hình thực tế thi nấu ăn nổi tiếng trên thế giới, nay đã có phiên bản Việt.



Tên tuổi đầu bếp Luke Nguyễn không chỉ nổi tiếng trong cộng đồng người Việt tại Úc, mà còn được hâm mộ bởi người dân bản xứ cũng như ở nhiều nước khác trên thế giới qua những cuốn sách về ẩm thực và nấu ăn do anh viết, những chương trình truyền hình về ẩm thực như “Food Safari”, “Heat in the Kitchen” và nổi tiếng nhất là “Luke Nguyen’s Vietnam”. Luke Nguyễn đồng sở hữu và là bếp trưởng của chuỗi nhà hàng Red Lantern tại Úc, và đã đoạt các danh hiệu Nhà hàng được yêu thích nhất ở Úc và Nhà hàng Việt Nam được yêu thích nhất ở Úc trong suốt 6 năm liền.

Trong những chuyến về Việt Nam, Luke Nguyễn đã lập ra quỹ “Little Lantern Foundation” vào năm 2009 để giúp đỡ cho những trẻ em nghèo tại Việt Nam có cơ hội được tham gia những khóa huấn luyện nghiệp vụ nhà hàng-khách sạn theo tiêu chuẩn quốc tế.

* Cơ duyên nào đã đưa anh trở thành một trong các giám khảo của MasterChef Vietnam?

- Tôi đã từng làm khách mời trong chương trình MasterChef tại Úc, cũng như là thành viên của Gia đình MasterChef (The MasterChef Family) nên tôi thường được mời góp mặt ở mỗi mùa của các chương trình thuộc serie này ở Úc, ngoài MasterChef còn có MasterChef Celebrity và MasterChef Junior. Có lẽ vì thế nên khi MasterChef được tổ chức tại Việt Nam, tôi là người đầu tiên được nhà sản xuất chọn làm giám khảo, và nhất là vì tôi cũng là người Việt Nam (cười).

Ngoài ra, quảng bá vẻ đẹp và hương vị của ẩm thực Việt Nam luôn là đam mê tôi theo đuổi từ lâu, bắt đầu từ nhà hàng Red Lantern chuyên về món ăn Việt của tôi tại Úc. Khi chương trình MasterChef đến Việt Nam, tôi rất hào hứng được tham gia vì đây là một cơ hội rất tốt để giới thiệu và nâng tầm cho ẩm thực Việt Nam, cũng như là dịp để thể hiện tình yêu tôi dành cho món ăn Việt. Trải qua những thăng trầm của lịch sử, với những pha trộn hài hòa của ẩm thực Trung Hoa, ẩm thực Pháp, và cả từ những nước láng giềng như Campuchia, Thái Lan…, cùng sự phong phú, đa dạng và có chất riêng trong phong cách ẩm thực của từng vùng miền, tôi cho rằng các món ăn của chúng ta thuộc vào hàng tuyệt vời nhất khu vực Đông Nam Á cũng như trên thế giới.

* Anh có gặp những áp lực gì từ những khác biệt khi thực hiện những chương trình ẩm thực trên truyền hình tại Úc, và khi trở thành một trong các giám khảo của MasterChef Vietnam?

- Đối với tôi, mỗi lần trở về Việt Nam, tôi đều học được một điều gì đó về ẩm thực quê nhà. Tôi là người luôn học hỏi không ngừng, nên trong MasterChef Vietnam, tôi nghĩ không chỉ các thí sinh mà chính tôi cũng sẽ học được nhiều điều bổ ích, khám phá được nhiều thứ mới mẻ hơn về các món ăn. Vì vậy, công việc này với tôi không chỉ là thử thách mà còn là một trải nghiệm rất đáng giá. Ngoài ra, nhận xét, đánh giá các món ăn của người khác cũng là một việc khiến tôi hứng thú, dĩ nhiên trước đó tôi phải cải thiện khả năng sử dụng tiếng Việt của mình (cười).

* Chúng ta cũng biết đây là một chương trình không chỉ đơn thuần thi thố chế biến món ăn, mà trong đó sẽ còn xuất hiện nhiều tình huống đầy cảm xúc và kịch tính. Vậy ngôn ngữ có là rào cản đối với anh, khi dường như anh thoải mái hơn khi diễn đạt bằng tiếng Anh?

- Trong chương trình, tôi sẽ cố gắng sử dụng 99% tiếng Việt khi nói (cười). Với tôi, nói tiếng Việt cũng như tập thể dục vậy, cần phải có thời gian để khởi động. Tôi chỉ mới đến Việt Nam ngày hôm qua, cứ cho tôi thời gian khoảng một tuần sử dụng liên tục là tôi có thể nói tiếng Việt rất trôi chảy.

* Anh sẽ vào vai giám khảo hiền hay giám khảo “ác” trong cuộc thi?

- Tôi nghĩ tôi sẽ xây dựng một sự kết nối với các thí sinh, khi cả hai bên đều chế biến món ăn xuất phát từ trái tim, giống như cách mà những người bà, người mẹ vẫn làm từ thời xưa cho đến nay. Đó là một nét văn hóa đẹp, và tôi sẽ là một giám khảo tìm kiếm những câu chuyện và sự kết nối văn hóa phía sau mỗi món ăn của thí sinh. Tôi tham gia với tư cách là người đánh giá và phê bình, nhưng sẽ không đóng vai một giám khảo khắc nghiệt, mà sẽ là chính tôi mà thôi: cảm nhận, đánh giá hương vị của món ăn, đồng thời có sự kết nối với lịch sử và văn hóa.

 

* Anh sẽ ở lại Việt Nam trong thời gian diễn ra chương trình, hay sẽ liên tục đi về giữa Úc và Việt Nam?

- Tôi sẽ ở Sài Gòn trong suốt 3 tháng tới. Chúng tôi sẽ bắt đầu ghi hình vào tháng 12, sau đó chuyển ra Hà Nội và cuối cùng quay trở lại Sài Gòn.

* Anh có nói rằng ẩm thực Việt Nam đậm tính vùng miền, vậy anh cảm thấy thích nhất, hay chưa hòa hợp được với các món ăn của vùng nào tại Việt Nam?

- Tôi về Việt Nam khá thường xuyên, hầu như là mỗi năm, phần lớn là cho các chương trình TV và các cuốn sách. Tôi vừa xuất bản hai cuốn sách mới, một là “Indochine”, chuyên về những ảnh hưởng của ẩm thực Pháp trong các món ăn Việt, và cuốn mới nhất là “The Songs of Sapa”, nói về phong cách ẩm thực ở các vùng miền Việt Nam.

Qua những chuyến đi đó, tôi đã tích lũy được khá nhiều thông tin và kiến thức về phong cách ẩm thực ở nhiều nơi tại Việt Nam, tìm kiếm và thưởng thức những món đặc sản nổi tiếng của những địa phương đó, vì vậy chuyện hòa hợp hay không với tôi không phải là vấn đề.

* Vậy có món nào anh không thể ăn được không?

- Gần đây khi ghi hình tại một khu vực thuộc Đồng bằng sông Cửu Long, chúng tôi đã ăn món dơi nướng trên bếp than. Đó là một trải nghiệm cảm giác mạnh! Tôi cũng từng ăn nhện khi đến Campuchia. Nói chung, tôi không ngại bất kỳ món ăn nào, tôi muốn thử tất cả mọi món, nhưng có 2 món có lẽ tôi không muốn ăn lại lần nữa là thịt dơi và dồi chó. Nhưng với thịt chó thì khác, nó khá ngon, tôi thấy rất thích khi được ăn thử ở Hà Nội (cười).

* Anh có thể chia sẻ một chút về cuộc sống ở Úc?

- Tôi sống cùng với bạn gái lâu năm. Cô ấy là người Úc và chúng tôi cùng điều hành nhà hàng của mình ở Sydney.

* Vậy thông thường ai sẽ là người nấu ăn ở nhà? Anh hay bạn gái mình?

- Phần lớn là tôi nấu. Bạn gái tôi là người ăn chay nên cô ấy không ăn các món thịt, tôi thì ăn tất cả mọi món.

* Người đàn ông của mình biết nấu ăn là ước mơ của mọi phụ nữ, chắc hẳn với cô ấy, anh là người đàn ông rất lý tưởng?

- Ồ cô ấy cũng rất giỏi. Cô ấy vừa là nhiếp ảnh gia, vừa là nhà thiết kế, nên tất cả những chương trình nấu ăn cũng như các cuốn sách về ẩm thực của tôi, cô ấy luôn đảm trách phần hình ảnh. Cô ấy cũng làm thiết kế cho chuỗi nhà hàng của chúng tôi. Thật tuyệt khi chúng tôi không chỉ gắn bó với nhau trong cuộc sống riêng mà còn được làm việc cùng nhau nữa.

* Ngoài nấu ăn, anh thích làm gì trong thời gian rảnh?

- Tôi thích chơi thể thao, như tennis, squash và bóng đá. Tôi còn thích đi xem phim và đi ăn ở ngoài. Tôi ăn ngoài khá nhiều (cười). Tôi cũng cực kỳ thích du lịch, cứ như là sống để du lịch vậy, và mỗi chuyến đi như thế cũng là để khám phá về ẩm thực.

* Món ăn Việt yêu thích nhất của anh là gì?

- Thật khó để chọn lựa vì tôi thích rất nhiều món. Có lẽ tôi sẽ chọn bánh xèo, cá kho, canh chua…, những món truyền thống và quen thuộc. Tôi cũng thích cả bánh khọt nữa. Ngoài ra ở miền Bắc, tôi thích canh chua thì là, bún chả, phở, bún riêu…

* Anh có thích nấu những món ăn khác không phải của Việt Nam?

- Ngoài món Việt, tôi còn thích làm món Nhật và Ý. Tôi nhận thấy 3 nền ẩm thực này có khá nhiều điểm tương đồng, như sự nhẹ nhàng, trong lành, phong cách tinh tế và cũng rất chân thật, có rất nhiều thứ phải chuẩn bị nhưng khâu thực hiện lại đơn giản, tất cả tập trung lại để cuối cùng tạo nên một món ăn ngon và đẹp mắt. Đây là top 3 nền ẩm thực yêu thích của tôi.

* Anh gắn bó công việc đầu bếp trong một thời gian dài, anh đã quyết định chọn công việc này như thế nào?

- Những ngày đầu khi gia đình tôi đến Úc, ba mẹ tôi đã vay một số vốn và mở một nhà hàng nhỏ. Khi lớn lên tôi cũng bắt đầu làm việc tại đó, và cũng là bắt đầu quá trình nấu nướng. Khi 14 tuổi, tôi đã biết rằng tôi muốn mở một nhà hàng và trở thành một đầu bếp chuyên nghiệp. Chính xác thì đó là một đam mê xuất phát từ thuở nhỏ, chứ không đơn thuần chỉ là một công việc để kiếm tiền, hay nghĩ rằng tôi sẽ xuất hiện trên truyền hình… Chỉ đơn giản là niềm vui được nấu những món ăn Việt Nam và chia sẻ với cộng đồng. Không phải là điều gì quá to tát như là một khao khát hay một ước mơ, mà mọi thứ đến một cách rất tự nhiên. Nhà hàng đầu tiên của tôi có 40 chỗ, tất cả chỉ có vậy. Và rồi sau đó mọi thứ cứ phát triển, lớn dần lên…

* Có thể thấy anh không chỉ là một bếp trưởng giỏi trong nhà bếp mà còn rất tự tin và thoải mái khi đứng trước máy quay, là do đâu?

- Tôi nghĩ cái chính là vì tôi yêu thích những gì mình đang làm. Tôi ở Việt Nam, gặp gỡ nhiều người thú vị, nấu những món ăn ngon và học thêm được nhiều công thức mới… Mọi thứ với tôi rất thoải mái, và tôi tự nhủ “A, mình đang có quãng thời gian tuyệt vời ở đây!”

* Chương trình Luke Nguyen’s Vietnam của anh vẫn đang tiếp tục thực hiện chứ?

- Vâng, chương trình vẫn đang tiếp tục, và hiện nay nó đã được phát sóng ở 160 nước. Cảm giác rất tuyệt khi được mang ẩm thực của Việt Nam ra khắp thế giới, nhưng chương trình này không chỉ đề cập đến các món ăn mà còn về văn hóa, phong cảnh và con người nữa.

* Là một người châu Á, anh có gặp phải những trở ngại gì không, khi anh không chỉ làm một bếp trưởng mà còn làm việc liên quan đến ngành giải trí, như xuất hiện trên truyền hình và xuất bản sách ở Úc, dù đây là một quốc gia đa văn hóa, đa sắc tộc?

- Tôi lớn lên ở vùng có nhiều người Việt sinh sống, nên mọi việc khá ổn. Dĩ nhiên, chúng tôi vẫn có trải qua một vài lần bị phân biệt đối xử, nhưng tôi nghĩ đó là vấn đề có thể bắt gặp ở bất cứ quốc gia phương Tây nào với cư dân da trắng chiếm đa số.

Ở khía cạnh công việc liên quan đến lĩnh vực giải trí ở Úc, cũng không có gì quá khó khăn khi là một người châu Á, tôi nghĩ vậy. Miễn là bạn có niềm tin vào những gì mình làm, mọi thứ sẽ ổn. Nhưng ở góc độ khác, đúng là với một chương trình nói về đất nước và ẩm thực Việt Nam, do một người Việt Nam chủ trì như chương trình của tôi, cơ hội được xuất hiện trên sóng truyền hình quốc gia ở các kênh 10, 9 và 7 tại Úc có thể nói là hoàn toàn không có. Chỉ có ở những kênh như SBS, vốn chuyên về các chủ đề văn hóa, thì mới có cơ hội được lên sóng. Bên cạnh đó, cũng thật tuyệt khi chương trình MasterChef ở Úc có sự ưu ái và tôn vinh ẩm thực châu Á. Họ thường xuyên mời tôi xuất hiện trong chương trình để nấu các món ăn Việt Nam, và khán giả Úc rất thích thú khi được xem cách nấu những món ăn này.

* Anh có kế hoạch sẽ mang nhà hàng của mình đến Việt Nam không?

- Ồ vâng, có lẽ là sau chương trình MasterChef Vietnam. Tôi nghĩ Việt Nam là nơi rất lý tưởng để mở nhà hàng, và tôi luôn muốn thực hiện điều này nếu có nhiều thời gian hơn ở Việt Nam.  

 

* Anh có cảm nghĩ gì khi người chiến thắng cuộc thi MasterChef tại Mỹ vừa rồi là một thí sinh gốc Việt?

- Đó là một sự kiện có sức truyền cảm hứng rất lớn, khiến tôi chảy nước mắt vì xúc động và cảm thấy rất tự hào khi là một người Việt Nam.

* Rõ ràng, ẩm thực là đam mê của anh và anh yêu thích những việc mình đang làm, nhưng có khi nào anh nghĩ mình sẽ đến với một công việc khác trong tương lai?

- Tôi nghĩ bất cứ viêc gì tôi làm, hay sẽ làm đều phải có mối liên hệ đến ẩm thực. Tôi không nghĩ mình có thể làm được việc gì khác nằm ngoài mối liên hệ đó.

* Vậy mục tiêu kế tiếp trong tương lai của anh là gì?

- Tôi thích mở một cơ sở theo mô hình nhà khách nhỏ, kèm theo trong đó là một trường dạy nấu ăn. Ở đó sẽ có một vườn cây trái, rau quả Việt Nam. Mọi người từ khắp nơi trên thế giới khi đến Việt Nam có thể ở đó một vài ngày, và tham gia các buổi học nấu các món ăn Việt thực sự có chất lượng, không phải chỉ là một vài giờ ngắn ngủi học làm các món đơn giản như gỏi cuốn hay chả giò…, mà tôi muốn chia sẻ với họ những món ăn đòi hỏi nhiều thời gian và công phu hơn. Tôi cũng sẽ trực tiếp tham gia đứng lớp. Đó là kế hoạch lâu dài của tôi.

* The Songs of Sapa

Cuốn sách tập hợp những câu chuyện về chuyến hành trình trở về Việt Nam của Luke Nguyễn, thăm lại gia đình và những người bạn, và dĩ nhiên không thể thiếu những câu chuyện về ẩm thực khi anh được chứng kiến những cách chế biến cũng như học hỏi những công thức của các món ăn Việt chính hiệu.

Bắt đầu từ những ngôi làng ở núi đồi Tây Bắc, tác giả khám phá ra cội nguồn của các món ăn truyền thống, rồi xuống dần về phía Nam, khi đến Hà Nội lại tiếp tục tìm hiểu về phong cách ẩm thực pha trộn Pháp - Việt, cách làm những món ăn cung đình khi đến Huế, cao lầu ở Hội An, hải sản ở bờ biển Nha Trang và Quy Nhơn và kết thúc tại Sài Gòn.

Cuốn sách làm rung động độc giả với những câu chuyện và công thức món ăn ở mỗi vùng miền, cùng những hình ảnh tuyệt đẹp đầy màu sắc về phong cảnh, con người Việt Nam trong mối dây liên kết với ẩm thực.

“…Bên tay phải tôi, trong những hàng quán ven đường bày bán những món bánh nóng hổi, các loại ốc chấm với nước mắm, đậu hũ làm bằng tay thật tươi ngon và vẫn còn khói tỏa lên. Tôi cảm thấy thích thú đến nỗi muốn nhảy cẫng lên. Nhưng lắng lại những háo hức, tôi dừng lại, ngồi xuống và nhắm mắt, rồi tai tôi như nghe thấy những khúc nhạc réo rắt của phiên chợ Sa Pa…” (trích dịch từ The Songs Of Sapa)

* Indochine -  Baguettes and Banh mi: Finding France in Vietnam

Một lần nữa, Luke Nguyễn trở lại quê nhà để tìm hiểu về những vết tích của thời kỳ thuộc địa Pháp. Trong chuyến đi này, anh bị ấn tượng bởi hình ảnh những người đội mũ bê-rê, nói tiếng Pháp cùng mùi hương ngào ngạt của cà phê và bơ tỏa ra từ những quán cà phê và tiệm bánh ngọt.

Những công thức món ăn và câu chuyện đằng sau đó cho thấy những ảnh hưởng của văn hóa Pháp trong lịch sử và ẩm thực Việt Nam. Trên nền những khách sạn, quán bar, nhà hàng và những ngôi nhà có phong cách đặc trưng của thời kỳ thuộc địa, nhuốm màu cổ xưa, từ những cuộc nói chuyện với những bếp trưởng, thợ làm bánh và những thành viên trong gia đình, Luke Nguyễn đã chắt lọc được những tinh túy của phong cách ẩm thực pha trộn Pháp-Việt, từ cà phê, bánh sừng bò cho bữa sáng, đến những buổi trà chiều và bữa ăn khuya, và cũng từ đó, khám phá ra nguồn gốc của các món ăn Việt Nam nổi tiếng, chẳng hạn như Phở, cùng sự thử nghiệm những phong cách mới cho các món ăn truyền thống Việt Nam. Đi kèm những câu chuyện là những bức ảnh tuyệt đẹp về những món ăn trong toàn bộ hành trình, cùng hơn 100 công thức chế biến những món ăn theo phong cách Pháp-Việt ở nhiều vùng miền của Việt Nam.

* Luke Nguyen’s Vietnam

Là một serie phim tài liệu nhiều kỳ, ghi lại hành trình đến nhiều vùng đất khác nhau từ Bắc đến Nam của Luke Nguyễn để khám phá văn hóa và con người Việt Nam thông qua ẩm thực. Được phát sóng trên kênh SBS One của Úc bắt đầu từ năm 2010, đến nay Luke Nguyen’s Vietnam đã đi đến mùa thứ 2 mùa với tổng cộng 20 tập phim. Chương trình gây được sự thích thú không chỉ đối với người dân bản xứ mà còn với những người Việt xa xứ tại Úc, cũng như ở nhiều quốc gia khác qua những rất nhiều những cảm nhận, khen ngợi và chia sẻ của khán giả trên website của chương trình.

Theo TT&VH Đàn ông

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm