LHP Cannes: Ngọn hải đăng rực rỡ của điện ảnh thế giới

Từ Nice, nơi hội tụ các nhà lãnh đạo toàn cầu, chúng ta hướng ánh nhìn về một biểu tượng khác của nước Pháp – Liên hoan phim Cannes (LHP Cannes), cũng diễn ra tại vùng Côte d'Azur lộng lẫy.

Như tin đã đưa, nhân dịp dự Hội nghị Đại dương Liên hợp quốc lần thứ 3 (UNOC 3) ở thành phố Nice, Cộng hoà Pháp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phu nhân đã thăm phố cổ và các công trình văn hoá ở Nice. Tại đây, Thủ tướng khẳng định, văn hoá là sợi dây đầy âm thanh và sắc màu cho tình hữu nghị Việt Nam - Cộng hoà Pháp. 

LHP Cannes được tổ chức hàng năm tại thành phố biển quyến rũ của nước Pháp, không chỉ là một sự kiện điện ảnh mà còn là một hiện tượng văn hóa toàn cầu, một biểu tượng của sự tinh tế, sáng tạo và quyền lực trong ngành công nghiệp phim ảnh. Đó là ngọn hải đăng soi sáng bản đồ điện ảnh thế giới, nơi những câu chuyện nhân văn và sáng tạo được tôn vinh, kết nối các nền văn hóa qua ngôn ngữ của nghệ thuật thứ bảy.

Kể từ khi ra đời vào năm 1946, Cannes đã khẳng định vị thế độc tôn, trở thành "ngọn hải đăng" dẫn dắt xu hướng điện ảnh thế giới, nơi các nhà làm phim, diễn viên, nhà phê bình và khán giả hội tụ để tôn vinh nghệ thuật thứ bảy.

Từ ý tưởng đến biểu tượng văn hóa

LHP Cannes ra đời trong bối cảnh thế giới đang hồi phục sau Thế chiến thứ hai. Ý tưởng tổ chức một liên hoan phim quốc tế tại Pháp được hình thành để đối trọng với Liên hoan phim Venice của Italia. Năm 1939, kế hoạch tổ chức Cannes lần đầu tiên bị hủy bỏ do chiến tranh, nhưng đến năm 1946, liên hoan chính thức khai sinh, đánh dấu một bước ngoặt cho điện ảnh thế giới.

Từ những ngày đầu, Cannes đã mang tham vọng lớn: không chỉ là nơi trình chiếu phim, mà còn là sân khấu để các nhà làm phim thể hiện tầm nhìn nghệ thuật độc đáo. Giải thưởng cao nhất, Cành cọ vàng (Palme d'Or), nhanh chóng trở thành biểu tượng của sự xuất sắc trong điện ảnh, tương đương với giải Oscar của điện ảnh Mỹ nhưng mang đậm chất nghệ thuật hơn là thương mại. Chính tinh thần này đã giúp Cannes định hình bản sắc riêng, khác biệt so với các liên hoan phim khác như Berlin hay Venice.

Sức hút nghệ thuật: Tôn vinh sự táo bạo và sáng tạo

Một trong những yếu tố làm nên vị thế của Cannes là sự cam kết với nghệ thuật điện ảnh. Không giống như Oscar, nơi các bộ phim thương mại thường chiếm ưu thế, Cannes ưu tiên những tác phẩm mang tính đột phá, thử nghiệm và giàu ý nghĩa triết học. Các bộ phim được chọn vào các hạng mục chính như Cuộc thi chính (Competition) hay Un Certain Regard thường là những tác phẩm thách thức giới hạn của ngôn ngữ điện ảnh, từ cách kể chuyện phi tuyến tính đến những chủ đề gai góc về xã hội, chính trị và con người.

Những đạo diễn như Ingmar Bergman, Akira Kurosawa, hay gần đây là Bong Joon Ho với Parasite (Ký sinh trùng - 2019) đều đã được vinh danh tại Cannes, khẳng định rằng liên hoan này là nơi tôn vinh những bộ óc sáng tạo nhất. Parasite không chỉ giành Cành cọ vàng mà còn trở thành bộ phim không nói tiếng Anh đầu tiên đoạt giải Oscar Phim hay nhất, minh chứng cho tầm ảnh hưởng toàn cầu của Cannes trong việc định hình xu hướng và khám phá tài năng.

Cannes cũng là nơi các nhà làm phim trẻ, ít tên tuổi có cơ hội tỏa sáng. Hạng mục Quinzaine des Réalisateurs (Tuần lễ Đạo diễn) và Semaine de la Critique (Tuần lễ phê bình) chuyên tìm kiếm và quảng bá những tài năng mới, mang đến những bộ phim độc lập đầy táo bạo. Chính tại đây, những cái tên như Quentin Tarantino hay Sofia Coppola đã được phát hiện, mở đường cho sự nghiệp lẫy lừng của họ.

Cannes không chỉ là một liên hoan phim, mà còn là một sàn diễn văn hóa, nơi các giá trị thẩm mỹ, chính trị và xã hội được thể hiện qua từng khung hình. Thảm đỏ Cannes là biểu tượng của sự xa hoa, nơi các ngôi sao hàng đầu thế giới khoe sắc trong những bộ trang phục haute couture, biến mỗi buổi công chiếu thành một sự kiện truyền thông toàn cầu. Tuy nhiên, đằng sau ánh hào quang đó là những cuộc tranh luận sôi nổi về nghệ thuật, bình đẳng giới, và các vấn đề xã hội.

Trong những năm gần đây, Cannes đã trở thành tâm điểm của các phong trào xã hội, đặc biệt là phong trào #MeToo. Năm 2018, 82 phụ nữ, dẫn đầu bởi đạo diễn Agnès Varda, đã tổ chức một cuộc biểu tình trên thảm đỏ để phản đối bất bình đẳng giới trong ngành điện ảnh. Sự kiện này không chỉ làm rung chuyển Cannes mà còn tạo ra làn sóng thay đổi trong cách các liên hoan phim khác nhìn nhận vai trò của phụ nữ trong ngành.

Cannes cũng nổi tiếng với những quyết định gây tranh cãi. Năm 2017, việc Netflix mang hai bộ phim (Okja và The Meyerowitz Stories) đến tranh giải đã gây ra một cuộc tranh luận gay gắt về việc liệu phim phát hành trực tuyến có xứng đáng được cạnh tranh với những bộ phim chiếu rạp hay không. Kết quả là Cannes đã thay đổi quy định, yêu cầu các phim tranh giải phải được phát hành tại rạp ở Pháp, một động thái cho thấy sự bảo vệ truyền thống điện ảnh của liên hoan này.

Tầm ảnh hưởng kinh tế và truyền thông

Cannes không chỉ là một sự kiện nghệ thuật mà còn là một cỗ máy kinh tế. Mỗi năm, liên hoan này thu hút hàng ngàn nhà làm phim, nhà phân phối, nhà báo và khách du lịch đến thành phố biển nhỏ bé. Các thương vụ mua bán phim tại Marché du Film (Chợ phim) – một phần quan trọng của Cannes – đã trở thành nơi định hình thị trường điện ảnh toàn cầu. Những bộ phim được công chiếu tại Cannes thường được các nhà phân phối săn đón, đảm bảo cơ hội tiếp cận khán giả quốc tế.

Hơn nữa, Cannes là nơi định hình xu hướng truyền thông. Một bộ phim được công chiếu tại Cannes có thể trở thành đề tài nóng trên các mặt báo, mạng xã hội và các nền tảng như X. Những bài phê bình từ Cannes thường có sức ảnh hưởng lớn, có thể đưa một bộ phim từ vô danh đến đỉnh cao danh vọng, hoặc ngược lại, nhấn chìm một tác phẩm trong tranh cãi.

Vị thế độc tôn: Tại sao Cannes vẫn là số 1?

Trong bối cảnh có hàng trăm liên hoan phim trên toàn thế giới, từ Sundance đến Toronto, điều gì khiến Cannes giữ vững vị thế dẫn đầu? Câu trả lời nằm ở sự kết hợp hoàn hảo giữa nghệ thuật, thương mại và văn hóa. Cannes không chỉ là nơi vinh danh những bộ phim xuất sắc, mà còn là một không gian để các nhà làm phim thử nghiệm, tranh luận và định hình tương lai của điện ảnh.

Sự độc đáo của Cannes còn nằm ở cách nó cân bằng giữa tính thương mại và nghệ thuật. Trong khi Hollywood bị chi phối bởi các bom tấn, Cannes lại là nơi để những bộ phim độc lập, phim nghệ thuật và phim quốc tế tìm được ánh sáng. Đồng thời, sự hiện diện của các ngôi sao lớn và các thương hiệu xa xỉ khiến Cannes trở thành một sự kiện không thể bỏ qua trong mắt công chúng.

Hơn nữa, Cannes là một biểu tượng của sự trường tồn. Trong hơn bảy thập kỷ, liên hoan này đã vượt qua những thách thức của thời đại, từ chiến tranh, khủng hoảng kinh tế đến đại dịch COVID-19. Ngay cả trong năm 2020, khi liên hoan không thể diễn ra trực tiếp, Cannes vẫn tìm cách hỗ trợ các nhà làm phim bằng cách trao nhãn "Cannes 2020" cho các bộ phim được chọn, giúp họ có cơ hội tiếp cận khán giả toàn cầu.

LHP Cannes không chỉ là một sự kiện, mà là một hành trình. Nó là nơi những giấc mơ điện ảnh được sinh ra, nơi các nhà làm phim dám thách thức giới hạn, và nơi khán giả được chứng kiến những kiệt tác thay đổi cách nhìn về thế giới. Với lịch sử phong phú, tầm ảnh hưởng sâu rộng và cam kết không ngừng nghỉ với nghệ thuật, Cannes không chỉ đứng vững trên bản đồ điện ảnh thế giới mà còn là ngọn lửa soi sáng con đường cho các thế hệ nhà làm phim tương lai.

Dù thời gian có trôi qua, dù công nghệ và thị hiếu có thay đổi, Cannes vẫn sẽ là biểu tượng bất diệt của điện ảnh – một nơi mà nghệ thuật, đam mê và sáng tạo hội tụ để kể những câu chuyện không bao giờ bị lãng quên.