Lạ lùng pickleball

Trong trận chung kết giải Vietnam Open 2025 thuộc hệ thống Tour Pickleball châu Á, tay vợt số 1 của quần vợt Việt Nam là Lý Hoàng Nam đã để thua Phúc Huỳnh, một VĐV khác cũng chuyển hướng từ quần vợt. Trước đó, cả 2 trận bán kết đơn nam đều có sự hiện diện của các tay vợt Việt Nam và đều là những người chơi quần vợt chuyên nghiệp trước đó.

Pickleball được lợi gì từ trào lưu chuyển hướng này thì có lẽ cần có thời gian mới thấy được, nhưng chắc chắn là những gì đang diễn ra ở PPA Tour Asia sẽ khiến cho quần vợt Việt Nam đang từ yếu sẽ không còn cơ hội phát triển. Đó là một cuộc "xâm chiếm" dữ dội của pickleball và viễn cảnh quần vợt chuyên nghiệp không còn tồn tại ở Việt Nam hoàn toàn có thể xảy ra.

Đây không chỉ là vấn đề về số lượng sân quần vợt sẽ giảm xuống, các giải đấu quần vợt sẽ không thu hút được tài chính và người xem, mà là câu chuyện về nguồn cảm hứng, về lý do để các VĐV chọn lựa theo đuổi quần vợt chuyên nghiệp.

Họ sẽ nghĩ gì khi những tay vợt xuất sắc nhất đều đã chuyển hướng, và nhất là lại thành công ở pickleball. Trong khi đó, để trở thành một VĐV chuyên nghiệp trong quần vợt rất tốn kém, đòi hỏi nhiều yếu tố đầu tư vượt trội. Tóm lại, quần vợt Việt Nam đứng trước khả năng "lụi tàn". Việc này xảy ra nhanh hay chậm, có lẽ còn tùy vào tốc độ phát triển của pickleball.

Tất nhiên, đây không phải là việc "khóc" cho quần vợt. Đúng theo quy luật, không thể cạnh tranh thì phải chấp nhận thua kém. Bản thân quần vợt Việt Nam cũng tiến bộ rất chậm, điều này dễ nhận thấy quá số lượng giải đấu khá ít ỏi trong năm trong khi quần vợt là môn chơi có tính chuyên nghiệp rất cao trên bình diện thế giới.

Quần vợt là môn có đặc thù là phát triển từ thấp đến cao, luôn đòi hỏi số lượng giải đấu rất nhiều. Việc không thể tạo ra các giải quần vợt chuyên nghiệp một cách đều đặn cũng là điểm trừ của quần vợt Việt Nam. Sự kém cỏi ấy, chỉ chờ pickleball xuất hiện, ngay lập tức trở thành điểm yếu chí tử.

Nhưng vấn đề đặt ra ở đây, là liệu sau khi thay thế quần vợt thì pickleball có làm được điều mà quần vợt không thể làm? Liệu pickleball có thể tạo ra một làn sóng VĐV chuyên nghiệp đông đảo sau khi đã "nhờ" đến các cựu VĐV quần vợt tạo ra xu hướng?

Việc các VĐV đến từ quần vợt thống trị ở Vietnam Open cho thấy pickleball vẫn đang còn trong trạng thái bán chuyên, cần nhiều thời gian để hình thành nên những thế hệ tài năng riêng cho môn của mình. Câu hỏi là, bao lâu?

Cũng cần lưu ý rằng, 20-30 năm trước, quần vợt từng tạo ra một làn sóng lớn trong cộng đồng tập luyện thể thao. Sân quần vợt mọc lên khắp nơi, người chơi đông đào và có sức hút rất thời thượng dù đó không phải là môn mà VĐV Việt Nam có thế mạnh. Tuy nhiên, ngay cả thời hưng thịnh nhất của mình, quần vợt cũng không thể xây dựng nổi một học viện đào tạo, chuyên dành cho những tài năng có đủ tố chất và được đầu tư ở môi trường tiệm cận với trình độ thế giới.

Những môn chơi càng có tính chuyên nghiệp cao, khó đạt thành tích quốc tế, thì càng cần mô hình học viện. Quần vợt Việt Nam không làm được và cũng không khó hiểu khi con đường phát triển chỉ đi vào ngõ cụt. Cú "quay xe" của Lý Hoàng Nam, tay vợt có đẳng cấp cao nhất và ở tầm vóc thế giới, là sự thật trần trụi.

Thế nên, ở sự thuận lợi hiến có của mình, pickleball cần làm tốt hơn. Không có môn chơi mới nào nhận được những ưu thế nhiều như pickleball nhờ làn sóng chuyển hướng từ sân bãi, cộng đồng đến VĐV đỉnh cao từ quần vợt chuyển sang.

Nhưng nếu không có chiến lược đào tạo ra tài năng đặc biệt, thì vết xe đổ của quần vợt hay phần nào là cầu lông vẫn còn đấy. Phong trào mạnh, tổ chức các giải quốc tế chuyên nghiệp, nói cho cùng chỉ là "điều kiện đủ" …