Hành trang cho thế hệ “vươn mình”

80 năm nhìn lại, có thể thấy rõ một điều: văn hóa luôn là mạch nguồn bất tận, nuôi dưỡng sức mạnh tinh thần và khát vọng vươn lên của dân tộc Việt Nam. Trong kỷ nguyên mới, như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh, văn hóa không chỉ là nền tảng mà còn phải trở thành động lực phát triển, trong đó giáo dục nghệ thuật trong nhà trường chính là "hạt giống" gieo mầm cho một thế hệ công dân toàn diện, giàu bản lĩnh và sáng tạo.

Xem chuyên đề 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9 TẠI ĐÂY

Những năm gần đây, tình yêu nước và niềm tự hào dân tộc của lớp trẻ không chỉ vang lên trong lời ca tiếng hát ở những "concert quốc gia" thu hút hàng chục nghìn khán giả, mà còn được gửi gắm qua nhiều sản phẩm nghệ thuật mới mẻ, giàu cảm hứng. Văn hóa đang trở thành hành trang để thế hệ Việt Nam tự tin vươn mình ra thế giới - với trái tim rực lửa yêu nước và khát vọng viết tiếp những kỳ tích cho dân tộc.

Giáo dục nghệ thuật - gieo mầm bản lĩnh và sáng tạo cho thế hệ trẻ

Trong nhiều bài phát biểu gần đây, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh rằng muốn đất nước phát triển bền vững thì phải bắt đầu từ con người, mà một trong những con đường căn bản để nuôi dưỡng tâm hồn, hình thành nhân cách chính là giáo dục văn hóa, nghệ thuật trong nhà trường. Đây không chỉ là chuyện đưa thêm vài môn học vào chương trình, mà là cách để gieo mầm thẩm mỹ, nuôi dưỡng tình yêu cái đẹp, khơi gợi trí sáng tạo và hình thành những công dân mới - tự tin, nhân văn và đầy khát vọng.

Chúng ta thấy rõ điều này qua những chương trình thí điểm đưa nghệ thuật vào học đường: từ âm nhạc, mỹ thuật cho đến sân khấu, điện ảnh. Không ít trường phổ thông ở Hà Nội, TP.HCM hay Huế đã mở những lớp ngoại khóa cho học sinh tiếp xúc với nhạc cụ dân tộc, tìm hiểu nghệ thuật tuồng, chèo, cải lương, hay làm quen với điện ảnh và mỹ thuật đương đại.

Những trải nghiệm ấy không chỉ giúp các em có thêm kỹ năng, mà quan trọng hơn, giúp các em chạm vào cội nguồn văn hóa, nuôi dưỡng niềm tự hào dân tộc ngay từ những năm tháng đầu đời.

Thực tiễn quốc tế cũng cho thấy, những quốc gia thành công đều đặc biệt coi trọng giáo dục nghệ thuật trong nhà trường.

Ở Hàn Quốc, Chính phủ đã biến âm nhạc và nghệ thuật biểu diễn thành một phần của chương trình đào tạo, qua đó nuôi dưỡng thế hệ trẻ đầy sáng tạo, góp phần hình thành "làn sóng Hallyu" lan tỏa toàn cầu.

Nhật Bản từ lâu đã đưa mỹ thuật, trà đạo, cắm hoa vào trường học như một phần của giáo dục nhân cách, để học sinh không chỉ giỏi kiến thức mà còn giàu cảm xúc, biết trân trọng cái đẹp và truyền thống.

Pháp coi việc thưởng thức nghệ thuật là quyền cơ bản của trẻ em, vì thế bảo tàng, nhà hát, phòng hòa nhạc luôn mở cửa cho các chương trình giáo dục.

Việt Nam hoàn toàn có thể kế thừa và phát triển những kinh nghiệm ấy, nhưng trên nền tảng riêng của mình - một nền văn hóa đậm đà bản sắc, vừa cổ điển vừa hiện đại, vừa dân tộc vừa hội nhập. Nếu biết cách khơi mở, giáo dục nghệ thuật trong nhà trường sẽ không chỉ tạo ra những nghệ sĩ tương lai, mà quan trọng hơn là hình thành một thế hệ công dân sáng tạo, nhân văn, có khả năng gánh vác sứ mệnh đưa đất nước vươn lên trong kỷ nguyên mới.

Thế hệ trẻ vươn mình - khát vọng dựng xây tương lai Việt Nam

Bước vào kỷ nguyên mới, chưa bao giờ chúng ta cảm nhận rõ rệt khát vọng vươn lên mạnh mẽ như hôm nay. Một thế hệ trẻ lớn lên trong hòa bình, hội nhập, được tiếp cận tri thức toàn cầu, nhưng cũng đồng thời thừa hưởng di sản văn hóa ngàn đời, đang mang trong mình trách nhiệm lớn lao: viết tiếp những trang sử vẻ vang cho dân tộc.

Đảng và nhà nước ta luôn xác định rõ định hướng xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện, giàu lòng yêu nước, nhân văn, sáng tạo, có khả năng thích ứng và hội nhập. Đây không chỉ là mục tiêu của giáo dục, mà còn là sứ mệnh của toàn bộ hệ thống chính trị và xã hội. Thế hệ trẻ hôm nay không còn chỉ mơ ước cho riêng mình, mà họ mang trong tim một khát vọng tập thể - khát vọng đưa Việt Nam trở thành quốc gia phát triển, sánh vai cùng bạn bè năm châu.

Chúng ta nhìn thấy hình ảnh ấy trong những bạn trẻ khởi nghiệp sáng tạo, trong những nhà khoa học miệt mài nghiên cứu, trong những vận động viên gắng sức trên đấu trường quốc tế, hay trong các nghệ sĩ trẻ mang âm nhạc, điện ảnh, mỹ thuật Việt Nam đi xa hơn trên bản đồ thế giới. Họ chính là hiện thân sống động của tinh thần vươn mình: dám nghĩ, dám làm, dám bứt phá.

Đặc biệt, thế hệ trẻ ngày nay đang tìm thấy sức mạnh tinh thần từ văn hóa. Họ không chỉ tiếp thu cái mới, mà còn biết cách làm mới truyền thống. Một bộ phim lịch sử được dựng bằng công nghệ hiện đại, một ca khúc mang âm hưởng dân gian được phối khí theo phong cách đương đại, hay một bộ sưu tập thời trang lấy cảm hứng từ di sản - tất cả đều cho thấy thế hệ trẻ đang chọn văn hóa làm điểm tựa để vươn lên.

Trong dòng chảy ấy, mỗi thanh niên Việt Nam đang mang trong mình một sứ mệnh kép: vừa kiến tạo cho tương lai cá nhân, vừa góp phần dựng xây tương lai dân tộc. Đó chính là hình ảnh đẹp nhất của một "thế hệ vươn mình" - tự tin, hội nhập, nhưng luôn khắc sâu tình yêu đất nước và khát vọng phát triển Việt Nam hùng cường.

"Concert quốc gia" và nghệ thuật mới - nơi tình yêu nước của giới trẻ thăng hoa

Trong dòng chảy văn hóa hôm nay, một hiện tượng đáng chú ý chính là sự "hồi sinh" mạnh mẽ của các chương trình nghệ thuật chính luận - những "concert quốc gia" vốn từng bị cho là kén khán giả trẻ. Chỉ trong vài năm ngắn ngủi, những đêm nhạc gắn với các ngày lễ trọng đại đã trở thành sự kiện văn hóa - xã hội đặc biệt, thu hút hàng chục nghìn khán giả. Đáng mừng là trong số đó, phần đông là giới trẻ, những người vốn thường được cho là chỉ say mê nhạc thị trường hay thần tượng quốc tế.

Từ V Concert - Rạng rỡ Việt Nam và V Fest - Thanh xuân rực rỡ tổ chức ở Trung tâm Triển lãm Việt Nam - nơi không gian hiện đại được thắp sáng bằng âm nhạc truyền thống xen lẫn sắc màu đương đại - cho đến Tổ quốc trong tim tại Sân vận động quốc gia Mỹ Đình, tất cả đã khẳng định một điều: tình yêu nước và niềm tự hào dân tộc khi được thể hiện qua nghệ thuật sẽ chạm được tới trái tim công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ. Không cần những ngôi sao quốc tế đình đám, không cần những màn trình diễn hào nhoáng quá mức, những concert ấy vẫn trở thành hiện tượng, bởi chúng khơi dậy sự cộng hưởng tình cảm nơi khán giả - niềm xúc động, niềm tự hào, niềm tin vào đất nước.

Ở các sự kiện đó, hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng rực sáng giữa khán đài, tiếng hát tập thể vang vọng hàng chục nghìn con người, đã tạo nên một "biển cảm xúc" khó quên. Nhiều bạn trẻ chia sẻ rằng họ tìm thấy ở đó một cảm giác thiêng liêng: vừa hiện đại, vừa gắn kết với lịch sử, như được sống lại ký ức của dân tộc nhưng bằng cách biểu đạt của thế hệ mình. Không ít cựu chiến binh đã lặng lẽ rơi nước mắt khi thấy con cháu mình hát vang những ca khúc năm xưa, còn các em nhỏ lần đầu tiên có trải nghiệm văn hóa tập thể sâu sắc, được gieo vào lòng niềm tự hào giản dị mà thiêng liêng.

Không chỉ dừng ở những sân khấu lớn, tình yêu nước của thế hệ trẻ còn được thể hiện qua nhiều sản phẩm nghệ thuật mới. Trong âm nhạc, hàng loạt ca khúc lấy cảm hứng từ di sản, từ lịch sử dân tộc, được phối khí bằng ngôn ngữ đương đại để gần gũi hơn với khán giả trẻ. Điện ảnh cũng chứng kiến sự trở lại của những bộ phim lịch sử - chính luận, nhưng được làm mới bằng công nghệ hiện đại, góc nhìn sáng tạo, từ đó tạo nên làn sóng quan tâm mạnh mẽ trong xã hội.

Trong mỹ thuật, thiết kế thời trang, không ít bộ sưu tập, triển lãm đã khéo léo đưa hình ảnh quốc kỳ, hoa văn dân tộc, di sản truyền thống vào sáng tạo mới, biến tình yêu đất nước thành một ngôn ngữ thẩm mỹ phổ quát.

Đáng chú ý hơn, sự cộng hưởng ấy không chỉ bó hẹp trong phạm vi nghệ thuật biểu diễn, mà còn lan tỏa trong đời sống hằng ngày. Dịp Quốc khánh, giới trẻ đổ xô đi "săn" những sản phẩm lưu niệm in cờ đỏ sao vàng, mặc áo in hình bản đồ Tổ quốc để tham gia các concert, các lễ diễu binh, hay đơn giản là để chia sẻ trên mạng xã hội. Văn hóa yêu nước, nhờ vậy, đã trở thành một trải nghiệm sống động, chứ không chỉ là những khẩu hiệu khô khan.

Điều đặc biệt và cảm động là qua những không gian ấy, ta thấy sự kết nối thế hệ. Người cao tuổi sống lại ký ức lịch sử; cha mẹ tự hào khi thấy con cái mình chủ động hòa nhập vào dòng chảy văn hóa dân tộc; giới trẻ thì tìm thấy cách thể hiện tình yêu nước phù hợp với phong cách và ngôn ngữ của mình. "Concert quốc gia" và các sản phẩm nghệ thuật đương đại đã biến tình yêu Tổ quốc thành một thứ năng lượng chung, vừa cổ vũ từng cá nhân, vừa gắn kết cả cộng đồng.

Có thể nói, những gì đang diễn ra cho thấy văn hóa đang tìm được một kênh mới để lan tỏa. Trong kỷ nguyên bùng nổ công nghệ và hội nhập, tình yêu nước của thế hệ trẻ vẫn vẹn nguyên, chỉ thay đổi cách thể hiện. Và khi văn hóa được trao cho họ bằng những hình thức sáng tạo, gần gũi, thì tình yêu ấy sẽ còn được nhân lên, thăng hoa, trở thành sức mạnh vô hình nhưng vô cùng to lớn, dẫn dắt dân tộc vươn mình.

Văn hóa - hành trang cho một Việt Nam rạng rỡ trong kỷ nguyên mới

80 năm đã đi qua, dân tộc Việt Nam đã viết nên những trang sử chói lọi bằng ý chí quật cường và tình yêu nước nồng nàn. Nếu nhìn lại từng bước đường gian nan nhưng vinh quang ấy, có thể thấy văn hóa luôn hiện hữu như một ngọn lửa soi sáng và dẫn dắt, từ những ngày đầu giành độc lập đến công cuộc đổi mới, hội nhập hôm nay.

Trong kỷ nguyên mới, khi thế giới đang vận động không ngừng, khi dân tộc ta đứng trước khát vọng vươn mình trở thành quốc gia phát triển, văn hóa lại càng phải được coi là nền tảng, là hành trang không thể thiếu.

Phát triển kinh tế phải song hành với phát triển văn hóa và con người; văn hóa không chỉ là mục tiêu mà còn là động lực để đất nước tiến lên. Trong tầm nhìn ấy, giáo dục nghệ thuật trong nhà trường chính là bước đi căn bản để bồi đắp tâm hồn, khơi mở sáng tạo, gieo mầm tình yêu nước cho thế hệ trẻ. Một đất nước chỉ thực sự mạnh mẽ khi thế hệ công dân tương lai vừa giỏi tri thức, vừa giàu tình cảm, vừa vững vàng bản lĩnh. Và văn hóa, bằng sức mạnh mềm, sẽ giúp thế hệ ấy có điểm tựa để tự tin bước ra thế giới.

Những hình ảnh xúc động từ các "concert quốc gia", những sản phẩm nghệ thuật đầy sáng tạo gần đây cho thấy tình yêu nước chưa bao giờ vơi đi, mà đang được thế hệ trẻ tiếp nối bằng cách riêng của họ. Họ hát vang ca khúc cách mạng trong giai điệu hiện đại, họ mặc áo cờ đỏ sao vàng như một biểu tượng thời trang, họ đưa di sản dân tộc vào phim ảnh, mỹ thuật, sân khấu. Đó là minh chứng rõ ràng rằng văn hóa yêu nước không chỉ được lưu giữ trong ký ức quá khứ, mà còn đang sống động, đổi mới, truyền cảm hứng trong từng nhịp sống hiện tại.

Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu, sức mạnh của một quốc gia không chỉ đo bằng GDP, bằng tiềm lực công nghệ, mà còn đo bằng sức sống văn hóa, bằng bản sắc được giữ gìn và lan tỏa. Việt Nam có lợi thế vô giá: một nền văn hóa hàng nghìn năm lịch sử, giàu chiều sâu, đa dạng sắc màu. Vấn đề là chúng ta phải biết cách biến di sản ấy thành động lực phát triển mới - vừa giữ được hồn cốt dân tộc, vừa hòa nhịp với xu thế thế giới. Đây cũng là thông điệp lớn: lấy văn hóa làm gốc để đi tới hiện đại, lấy bản sắc làm sức mạnh để hội nhập.

Trước mắt chúng ta là một hành trình dài, nhưng cũng đầy cơ hội. Những công trình mới được khởi công hoặc khánh thành trong số 250 dự án công bố ngày 19/8/2025 vừa qua, hay những chính sách lớn đang định hình, cùng sự chuyển mình của đất nước trong kỷ nguyên số, tất cả đang mở ra một thời kỳ rực rỡ cho văn hóa Việt Nam. Quan trọng nhất, chúng ta đang có một thế hệ trẻ - thế hệ của "tương lai vươn mình" - với trí tuệ, sáng tạo và khát vọng mãnh liệt. Họ sẽ là người mang ngọn lửa văn hóa Việt Nam ra thế giới, khẳng định rằng Việt Nam không chỉ mạnh về kinh tế, mà còn giàu sức sống tinh thần.

Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh và hành trình văn hóa của dân tộc là thời khắc để mỗi chúng ta thêm tin tưởng: văn hóa không chỉ là di sản, mà còn là động lực, là lời kêu gọi chung tay dựng xây một Việt Nam phát triển toàn diện, bền vững. Văn hóa chính là hành trang giúp chúng ta đi xa, đi mạnh, đi vững chắc hơn trên con đường hội nhập. Và khi mỗi người dân Việt Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ, biết nuôi dưỡng và lan tỏa tình yêu nước bằng văn hóa, thì chắc chắn chúng ta sẽ cùng nhau viết tiếp những trang sử vàng, để Việt Nam rạng rỡ trong kỷ nguyên mới.