Hành tinh giống trong phim "Avatar" tồn tại gần Trái đất

Theo Đài NPR của Mỹ, một nhóm nhà thiên văn học vừa phát hiện dấu hiệu cho thấy có thể tồn tại một hành tinh khí khổng lồ quay quanh ngôi sao Alpha Centauri A - ngôi sao gần Trái đất nhất có tính chất tương tự Mặt trời.

Hành tinh chỉ cách chúng ta 4,3 năm ánh sáng. Hệ sao này chính là nơi đặt bối cảnh hành tinh Pandora trong loạt phim Avatar nổi tiếng của đạo diễn James Cameron.

Dựa trên dữ liệu từ Kính viễn vọng Không gian James Webb (JWST), các nhà nghiên cứu cho biết hành tinh này có khối lượng tương đương sao Thổ và bán kính gần bằng sao Mộc. Hành tinh được cho là nằm trong "vùng có thể sinh sống được", nơi nhiệt độ có thể đủ ấm để tồn tại nước dạng lỏng - yếu tố cần thiết cho sự sống. Trong một số thời điểm trên quỹ đạo lệch tâm, nó còn có thể tiến gần ngôi sao trung tâm và trở nên ấm áp hơn.

Theo hai báo cáo được đăng trên tạp chí Astrophysical Journal Letters, hành tinh mới chỉ là ứng viên tiềm năng, chưa được xác nhận chính thức do vẫn cần thêm quan sát bổ sung. Tuy nhiên, đây vẫn là một bước tiến quan trọng, bởi việc săn tìm hành tinh tại hệ sao Alpha Centauri A-B từng rất khó khăn. Lý do là hai ngôi sao quay quanh nhau, gây nhiễu mạnh đến phương pháp dò tìm dựa trên lực hấp dẫn - và ánh sáng quá chói khiến thiết bị quan sát bị "lóa".

Tiến sĩ Charles Beichman từ Caltech và Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực (JPL) của NASA cho biết: "Một trong những công cụ của James Webb có thể phát hiện ánh sáng hồng ngoại từ những hành tinh ấm, và nó còn được trang bị mặt nạ đặc biệt để chặn ánh sáng chói từ sao trung tâm, nhờ đó có thể nhìn thấy các hành tinh gần đó".

Nếu hành tinh này thực sự tồn tại, khả năng cao nó cũng có hệ thống vệ tinh tự nhiên giống như các hành tinh khí khổng lồ trong hệ Mặt trời. Nhà thiên văn học Mary Anne Limbach từ Đại học Michigan nhận định: "Tôi cho rằng nhiều khả năng hành tinh này có các mặt trăng. Sự hình thành vệ tinh quanh các hành tinh khổng lồ là điều khá phổ biến". Theo bà, trong "trường hợp lạc quan", các mặt trăng có thể lớn cỡ sao Hỏa - đủ để có môi trường vững chắc, thậm chí có đại dương, nơi sự sống có thể hình thành.

Tuy nhiên, giới khoa học cũng có những ý kiến thận trọng. Nhà nghiên cứu David Kipping từ Đại học Columbia cho rằng hành tinh này có thể quá nhỏ để duy trì được một vệ tinh cỡ lớn như vậy. Ông đánh giá kích thước kiểu như mặt trăng Titan của Sao Thổ có thể là hợp lý hơn. Nhưng nếu Titan được đưa vào vùng sinh sống quanh sao, nó có thể không giữ được bầu khí quyển - một yếu tố then chốt cho sự sống. "Để có một mặt trăng đủ lớn và hỗ trợ sự sống quanh hành tinh này, chúng ta cần một điều gì đó vượt ngoài dự đoán," ông nói.

Dù vậy, ý tưởng về một "Pandora" ngoài đời thật vẫn không bị loại trừ hoàn toàn. Ông Kipping nói: "Không phải là bất khả thi". Còn với Limbach, điều quan trọng trước tiên là phải xác nhận chắc chắn hành tinh này thực sự tồn tại. Bà cho hay: "Trước khi chúng ta tuyên bố thắng lợi và gọi đây là một hành tinh, tôi muốn thấy có thêm quan sát xác nhận".

Dù còn nhiều hoài nghi, giới khoa học vẫn hào hứng với khả năng một hành tinh khổng lồ hiện diện ngay cạnh Trái đất - có thể là điểm đến lý tưởng cho những giấc mơ liên sao trong tương lai.