Hà Nội - Vang vọng hào khí lịch sử mùa Thu tháng Tám

Ngày 19/8/1945, Hà Nội đã viết nên trang sử vàng chói lọi khi hàng chục vạn nhân dân thành phố tiến về Quảng trường Nhà hát Lớn (nay là Quảng trường Cách mạng tháng Tám). Từ nơi ấy, khí thế cách mạng lan tỏa khắp mọi nẻo đường, biến Thủ đô thành trung tâm của Tổng khởi nghĩa tháng Tám, mở ra kỷ nguyên độc lập, tự do cho dân tộc Việt Nam.

Cũng từ đó, mỗi khi tháng Tám về, Hà Nội lại vang vọng hào khí lịch sử. Những thế hệ người Hà Nội hôm nay tự hào được sống, học tập, lao động trên mảnh đất đã làm nên bước ngoặt lịch sử của dân tộc. Họ đang nỗ lực xây dựng một đô thị văn minh, hiện đại, hội nhập quốc tế với tinh thần 19/8 vẫn còn nguyên giá trị. Những giá trị ấy sẽ tiếp tục soi đường cho Hà Nội nói riêng, cả nước nói chung trên chặng đường phát triển, để xứng đáng với sự hy sinh của lớp lớp cha anh đi trước.

Hào khí cách mạng dâng trào

Sáng 19/8/1945, Hà Nội bừng dậy trong không khí sục sôi chưa từng có. Từ khắp các ngả đường, từng dòng người đổ về Quảng trường Nhà hát Lớn. Những người nông dân ở ngoại thành, những công nhân nhà máy, tiểu thương, học sinh, trí thức… trong trang phục giản dị, mắt sáng niềm tin và khát vọng tự do, đã cùng nhau hòa vào biển người. Lá cờ đỏ sao vàng tung bay phấp phới, rợp bóng cả một vùng trời Thủ đô.

Cuộc mít tinh do Mặt trận Việt Minh tổ chức nhanh chóng biến thành một cuộc biểu dương lực lượng cách mạng hùng hậu. Tiếng hô vang dậy "Việt Nam độc lập muôn năm!", "Ủng hộ Việt Minh!", "Đả đảo chính quyền bù nhìn!" hòa nhịp cùng trống, chiêng, khẩu hiệu, làm chấn động lòng người. Giữa quảng trường, tiếng loa truyền đi lời hiệu triệu tổng khởi nghĩa - lời kêu gọi toàn dân vùng lên giành chính quyền về tay mình.

Cụ Nguyễn Hữu Tài, 96 tuổi, cán bộ tiền khởi nghĩa, nguyên Phó cục trưởng Cục Quân huấn (Bộ Tổng tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam) nhớ lại nỗi ám ảnh mà cụ không bao giờ quên được vào thời điểm ấy. Đó là thảm cảnh nạn đói lan khắp cả nước, cướp đi sinh mạng của 2 triệu đồng bào thời điểm đầu năm 1945, trước Cách mạng tháng Tám.

"Đâu đâu cũng thấy la liệt xác người chết đói, chỉ còn da bọc xương. Những chiếc xe bò chở người chết đi qua cửa hằng ngày. Đó là ấn tượng khủng khiếp của tôi trước cuộc Cách mạng tháng Tám. Giữa bức tranh tang thương ấy, Cách mạng tháng Tám đã thắp lên tia sáng hy vọng, mở ra trang mới cho lịch sử dân tộc", cụ Nguyễn Hữu Tài kể lại.

Sau Ngày phát xít Nhật đảo chính thực dân Pháp, khí thế cách mạng bùng lên mạnh mẽ dưới ngọn cờ Việt Minh, lan từ thành thị đến nông thôn. Khẩu hiệu "Phá kho thóc Nhật, cứu đói cho nhân dân" vang dậy khắp nơi, được nhân dân hưởng ứng như lời hiệu triệu cứu sinh.

Không khí ấy như ngọn lửa bùng cháy, lan tỏa khắp từng con phố, từng mái nhà. Ngay trong buổi sáng lịch sử ấy, quần chúng cách mạng, dưới sự chỉ huy của lực lượng tự vệ và Việt Minh, đã tiến hành chiếm lĩnh các cơ quan đầu não của chính quyền thân Nhật: Phủ Khâm sai, Tòa Thị chính, Sở Cảnh sát, Bưu điện… Tất cả diễn ra trong sự phối hợp chặt chẽ, đồng lòng, khiến bộ máy tay sai nhanh chóng tan rã.

Chiều 19/8, chính quyền Hà Nội đã hoàn toàn thuộc về nhân dân. Trên các trụ sở cơ quan, lá cờ đỏ sao vàng tung bay kiêu hãnh, báo hiệu một thời đại mới bắt đầu. Thắng lợi ngày 19/8/1945 ở Hà Nội chính là bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử dân tộc, làm khởi phát sức mạnh cách mạng, tạo đà cho cả nước giành chính quyền. Cuộc khởi nghĩa thành công đã xóa bỏ chế độ thực dân phong kiến hàng trăm năm, mở đường cho dân tộc Việt Nam bước sang kỷ nguyên mới - kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.

Mãi xứng đáng là trái tim của cả nước

Mỗi khi tháng Tám về, Hà Nội lại vang vọng hào khí lịch sử. Quảng trường Nhà hát Lớn - nơi ghi dấu cuộc mít tinh ngày 19/8 - nay đã trở thành Quảng trường Cách mạng tháng Tám, biểu tượng thiêng liêng gắn liền với ký ức dân tộc. Những thế hệ người Hà Nội hôm nay tự hào được sống, học tập, lao động trên mảnh đất đã làm nên bước ngoặt lịch sử của dân tộc.

Trong bối cảnh mới, khi Thủ đô đang nỗ lực xây dựng một đô thị văn minh, hiện đại, hội nhập quốc tế, tinh thần 19/8 vẫn còn nguyên giá trị: Đó là ý chí độc lập, khát vọng tự do, sức mạnh đoàn kết và niềm tin vào tương lai tươi sáng. Chính những giá trị ấy sẽ tiếp tục soi đường cho Hà Nội nói riêng, cả nước nói chung trên chặng đường phát triển, để xứng đáng với sự hy sinh của lớp lớp cha anh đi trước.

Từ thành công của Cách mạng tháng Tám năm 1945, Hà Nội đã trở thành trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của cả nước, không ngừng vươn mình mạnh mẽ trong công cuộc đổi mới và hội nhập. Ngày hôm nay, Hà Nội tiếp tục phát huy tinh thần ấy trong xây dựng Thủ đô "văn hiến - văn minh - hiện đại", với những bước tiến vượt bậc về hạ tầng, giáo dục, khoa học, công nghệ, đối ngoại và đời sống nhân dân.

Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài cho biết, với những giá trị tinh thần bất diệt của ngày 19/8, Hà Nội hôm nay đã đạt được những kết quả nổi bật. Kinh tế Thủ đô tiếp tục duy trì đà tăng trưởng, trong đó năm 2024, tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) tăng 6,52%; thu ngân sách nhà nước lần đầu tiên đạt 513.000 tỷ đồng, cao nhất cả nước (tăng gần 28,3% so với năm 2023); 6 tháng đầu năm 2025, tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) tăng 7,63%, thu ngân sách đạt 392.200 tỷ đồng, chiếm khoảng 29,4% tổng thu của quốc gia, tiếp tục khẳng định vị trí đầu tàu, động lực phát triển của Vùng Thủ đô, Vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ và cả nước.

Công tác quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển đô thị của Hà Nội chuyển biến tích cực theo hướng thông minh, xanh và bền vững; phát triển hạ tầng giao thông, tạo động lực, không gian phát triển mới cho Hà Nội và các tỉnh Vùng Thủ đô. Trong xây dựng xã hội số, chính phủ số, Hà Nội tích cực triển khai Đề án "Xây dựng thành phố Hà Nội thông minh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030"; tiếp tục hoàn thiện để phục vụ việc khai thác, vận hành hiệu quả hệ thống dữ liệu số dùng chung toàn thành phố, nâng cao chất lượng giải quyết thủ tục hành chính, giao dịch điện tử, từng bước hiện thực hóa đô thị thông minh.

Bên cạnh đó, Hà Nội luôn coi văn hóa là nền tảng tinh thần xã hội, trung tâm phát triển bền vững. Hà Nội đã tổ chức thành công nhiều sự kiện, lễ hội mang tầm quốc gia, quốc tế, phát triển công nghiệp văn hóa, gìn giữ, phát huy giá trị nghìn năm văn hiến, đưa công nghiệp văn hóa trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của Thủ đô.

"Ngày 30/6/2025, Hà Nội đã tổ chức thành công Lễ công bố Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tổ chức đơn vị hành chính theo mô hình 2 cấp, khẳng định quyết tâm đổi mới, xây dựng nền hành chính phục vụ, hiệu quả và vì dân. Sau hơn một tháng hoạt động, chính quyền cấp xã đã bước đầu khắc phục khó khăn, đảm bảo hoạt động thông suốt, gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân tốt hơn", Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài cho biết.

Trong kỷ nguyên mới của dân tộc, tới đây, Hà Nội quyết tâm xây dựng và phát triển Thủ đô xứng đáng là trung tâm đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trái tim của cả nước; trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ và hội nhập quốc tế...

Có thể nói, tinh thần Cách mạng tháng Tám năm 1945, đặc biệt là ngày 19/8 lịch sử, vẫn luôn là ngọn lửa soi đường cho sự phát triển của Hà Nội hôm nay. Từ khát vọng độc lập, tự do, nhân dân Thủ đô tiếp nối xây dựng một Hà Nội hiện đại, văn minh nhưng vẫn gìn giữ cốt cách ngàn năm văn hiến. Trong từng bước phát triển, giữa nhịp sống sôi động, tinh thần 19/8 vẫn nhắc nhở mỗi người con Hà Nội về trách nhiệm gìn giữ, phát huy truyền thống anh hùng, để Thủ đô mãi xứng đáng là trái tim của cả nước, nơi hội tụ và lan tỏa sức mạnh Việt Nam trong thời kỳ hội nhập và phát triển.