Hà Nội: Cần chính sách đủ mạnh để thúc đẩy chuyển đổi phương tiện giao thông xanh

Sáng 25/11, Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội tổ chức Hội nghị phản biện xã hội đối với dự thảo Nghị quyết của HĐND thành phố về chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện giao thông sử dụng năng lượng sạch.

Theo Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Đỗ Việt Hải, dự thảo Nghị quyết nhằm cụ thể hóa Luật Thủ đô, tập trung vào 3 nhóm chính sách: hỗ trợ trực tiếp cho người dân và doanh nghiệp khi chuyển đổi phương tiện; biện pháp hạn chế phương tiện phát thải; phát triển hạ tầng trạm tiếp năng lượng sạch công cộng.

Dự thảo đề xuất hỗ trợ tối đa 20% giá trị xe đối với cá nhân chuyển sang xe máy điện (ưu tiên hộ nghèo, cận nghèo); hỗ trợ doanh nghiệp đến 30% lãi vay khi đầu tư phương tiện xanh hoặc vận hành mô hình cho thuê xe. Ngoài ra, các nhóm lệ phí đăng ký, cấp biển số, sử dụng tạm lòng đường, hè phố cũng được đề xuất miễn, giảm.

Nhiều đại biểu cho rằng đây là chính sách cấp thiết nhưng tác động rộng, cần chuẩn bị thận trọng, lấy ý kiến sâu rộng. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Thị An, Hội đồng Tư vấn kinh tế lưu ý dự thảo còn thiếu tiêu chuẩn an toàn về pin, trạm sạc và cơ chế yêu cầu các tòa nhà, bãi đỗ xe bố trí chỗ lắp đặt trạm sạc. Bà đề xuất bổ sung tiêu chuẩn kỹ thuật bắt buộc, yêu cầu chung cư mới dành 5–10% diện tích cho hạ tầng sạc, đồng thời khuyến khích xã hội hóa đầu tư thông qua ưu đãi về đất đai và cơ chế công – tư.

Ông Vũ Thành Vĩnh, Hội đồng Tư vấn Dân chủ – Pháp luật cho rằng, hạ tầng sạc đang là điểm yếu, cần quy hoạch mạng lưới trạm sạc đến năm 2030; hỗ trợ mạnh hơn cho doanh nghiệp đầu tư; bổ sung quy định về an toàn pin, phòng cháy, chữa cháy và thu hồi – tái chế pin.

Đại diện Hiệp hội Vận tải hành khách công cộng, Thạc sĩ Nguyễn Hoàng Hải nhận định chi phí đầu tư phương tiện xanh còn cao, rủi ro công nghệ lớn, nên chính sách hỗ trợ phải thực sự đủ mạnh. Ông đề xuất triển khai cơ chế đổi xe cũ lấy xe xanh, miễn/giảm lệ phí trước bạ và đăng kiểm trong thời gian nhất định; trợ giá vận tải công cộng xanh; hỗ trợ tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ; và khuyến khích nhóm xe công nghệ chuyển đổi vì tác động môi trường lớn.

Về các biện pháp hạn chế phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong khu vực vành đai 1 và sau đó là vành đai 2, nhiều ý kiến nhấn mạnh cần lộ trình phù hợp với khả năng tài chính của người dân và doanh nghiệp, có cơ chế miễn trừ hoặc hỗ trợ đặc biệt cho khu vực khó khăn.

Kết luận hội nghị, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội Phạm Anh Tuấn đề nghị dự thảo hoàn thiện chính sách theo hướng bảo đảm công bằng, tránh gây khó khăn cho nhóm thu nhập thấp. Ông cũng kiến nghị xem xét tăng mức hỗ trợ trực tiếp cho cá nhân chuyển đổi xe máy sang xe điện; đơn giản hóa thủ tục chứng minh nơi cư trú và phân loại đối tượng hỗ trợ rõ ràng hơn, gắn với thu nhập và mức độ ô nhiễm của phương tiện cũ.