'Nel Blu Dipinto Di Blu' của Modugno: Ca khúc của năm đầu tiên của Grammy

(Thethaovanhoa.vn) - Năm 1959, Grammy - giải thưởng âm nhạc uy tín bậc nhất thế giới hiện nay - lần đầu ra mắt công chúng. Trong năm khởi đầu này, thật khác thường so với lịch sử giải về sau, Grammy đã trao hai giải thưởng lớn bậc nhất là Ca khúc của năm và Bản thu của năm cho một ca khúc tiếng nước ngoài mà tác giả, đồng thời là người thể hiện nó, chỉ trước đó ít lâu vẫn còn là vô danh trên sân khấu quốc tế.

Đề cử giải Grammy: Tân binh thống trị, Taylor Swift bất ngờ ‘hụt’ Album của năm

Đề cử cho giải Grammy lần thứ 62 mới đây đã được công bố. Dẫn đầu danh sách là 3 cái tên hoàn toàn “mới”: Lizzo, Billie Eilish và Lil Nas X.

Ca khúc này được hình thành trong hai khoảnh khắc màu nhiệm ngắn ngủi nhưng lại ghi dấu ấn dài và chói sáng trong lịch sử âm nhạc thế giới.

• Grammy Latin 2019: Cuộc hội ngộ của những ngôi sao nhạc Latin

Bay trong đôi mắt em

Nel Blu, Dipinto Di Blu, ca khúc nổi tiếng bậc nhất của Italy mọi thời đại, khởi sinh vào mùa Hè năm 1957. Khi đó, Franco Migliacci - người viết lời, nhà sản xuất, diễn viên người Italy - lên kế hoạch đi biển cùng Domenico Modugno. Trong lúc chờ Modugno đến, Migliacci đã uống rượu rồi ngủ thiếp đi. Ông đã có những giấc mơ rất sống động và khi tỉnh dậy, trước mắt ông là các bức tranh của Marc Chagall (bản sao) trên tường.

Trong bức Le Coq Rouge là một người đàn ông màu vàng đang lơ lửng giữa không trung, còn trong Le Peintre Et La Modelle, một nửa khuôn mặt của người họa sĩ có màu xanh. Thế là ông liền đặt bút viết một ca khúc về một người đàn ông mơ được sơn xanh chính mình và có thể bay. Đêm muộn hôm đó, Migliacci đã chia sẻ những ca từ này với Modugno và trong vài ngày sau, họ đã cùng nhau viết ca khúc với tên dự kiến là Sogno In Blu (Mơ trong màu xanh).

Tuy vậy, về sau phải nhờ vào thêm một khoảnh khắc nhiệm màu khác, ca khúc mới có thể hòan thành. Franca Gandolfi, người vợ gắn bó cả đời với Modugno, nhớ rằng trong đêm mưa gió tối tăm đó, chồng bà rất âu sầu. Ông không hài lòng với điệp khúc “Tôi sơn mình màu xanh, đồng điệu với bầu trời”. Bỗng dưng bão nổi lên, giật tung cánh cửa sổ nhà họ và Modugno, đứng bên khung cửa, như một pháp sư, ứng khẩu ra ca từ.

Sung sướng vô cùng, Modugno gào lên “Tôi đang bay” rồi luống cuống gọi vợ tới cùng nghe. Ca khúc đã bay lên như vậy. Và từ “Volare” (bay lên) mà ông đưa vào điệp khúc khi đó giờ đây là tên phổ thông của Nel Blu, Dipinto Di Blu, đồng thời cũng sẽ là động lực thay đổi sân khấu biểu diễn Italy về sau.

Cuối cùng, Nel Blu, Dipinto Di Blu đã hoàn thiện là câu chuyện về một người đàn ông mơ thấy mình sơn xanh khuôn mặt và bàn tay, được gió thổi bay lên tới mặt trời. Hòa mình trong màu xanh, thấy thế giới dần biến mất dưới kia, người này cứ bay mãi, hạnh phúc hát ca và nghe thấy giai điệu êm dịu bỗng vang lên chỉ dành cho mình. Nhưng giấc mơ này vội biến mất khi hoàng hôn buông xuống. Nhưng một lần nữa, anh ta lại mơ tiếp giấc mơ trong đôi mắt xanh của người yêu. Giọng của nàng đã thay thế giai điệu êm dịu của trời cao. Và một lần nữa, anh ta tìm thấy hạnh phúc ngay dưới mặt đất, bên cạnh người yêu.

Nếu trong sự ra đời của mỗi ca khúc đều có chút phép màu từ vị thần bảo trợ thi ca, thì Nel Blu, Dipinto Di Blu được sủng ái hơn thế. Khoảnh khắc diệu kỳ tới với hai tác giả, dưới vòng xoay con tạo, sẽ tiếp tục lan rộng, làm rung chuyển cả nền âm nhạc Italy và vang vọng khắp thế giới tới tận ngày nay.

Ca khúc của năm

Năm 1958, ca khúc được xem xét cho Liên hoan Âm nhạc Sanremo. Ban giám khảo chịu trách nhiệm chọn các bài thi định bỏ qua Nel Blu, Dipinto Di Blu nhưng sau đó lại quyết định cho nó đi tiếp.

Ngày 31/1/1958, lần đầu ca khúc được biểu diễn trên sân khấu bởi Domenico Modugno và Johnny Dorelli. Đây là lần đầu Dorelli xuất hiện ở liên hoan lớn này. Ông lo sợ tới mức Modugno phải cho ông một cú đấm để đưa lên sân khấu. Kết quả, ca khúc đoạt giải Nhất tại liên hoan.

Dù vậy, màn biểu diễn của Dorelli không gây ấn tượng nhiều tới khán giả, trong khi đó, của Modugno thì nay được coi như sự kiện làm thay đổi lịch sử âm nhạc Italy. Khi biểu diễn, tới chữ “Volare” trứ danh, Modugno đã giơ cao tay lên như ông đang bay. Biểu cảm này góp phần đưa nó trở thành ca khúc thành công nhất của Liên hoan Âm nhạc Sanremo, và sang trang phong cách biểu diễn, vì các ca sĩ Italy trước đó quen với việc đặt tay lên ngực và không di chuyển trên sân khấu.

Sau thành công ở Sanremo, ca khúc được chọn để đại diện cho Italy tham dự Ca khúc truyền hình châu Âu năm 1958 với Modugno là người biểu diễn. Do lỗi truyền phát, ở lần đầu biểu diễn, khán giả không thể nghe thấy ca khúc và do đó, một lần nữa ca khúc được phát ở cuối, ngay trước lúc bỏ phiếu. Kết quả, nó đứng thứ 3/10 nhưng lại là một trong những ca khúc thành công nhất trong lịch sử cuộc thi.

Đĩa đơn Nel Blu, Dipinto Di Blu, phát hành ngày 1/2/1958, thành công bùng nổ ở quê nhà khi bán được hơn 20.000 bản trong 12 ngày đầu. Hơn thế, nó nhanh chóng vươn sang Mỹ và cả châu Âu. Modugno là một trong những ngôi sao pop Italy đầu tiên thành danh quốc tế như vậy.Tại Anh, đĩa đơn của Modugno ra mắt ngày 23/8 cùng năm, cùng với 8 phiên bản khác do nhiều nghệ sĩ quốc tế thể hiện. Đáng nói hơn, ca khúc bán được hơn 2 triệu bản ở Mỹ năm 1958 và dễ dàng đứng đầu Billboard Hot 100 (trong 5 tuần). Đây là lần đầu tiên một đĩa đơn không thuộc Mỹ, Canada hay Anh làm được điều này trong kỷ nguyên rock. Sau đó, nó cũng được Billboard vinh danh là Ca khúc của năm.

Nhưng đáng nói nhất hẳn phải là thành tựu của Nel Blu, Dipinto Di Blu tại giải Grammy đầu tiên, tổ chức vào ngày 4/5/1959. Tại đây, ca khúc đoạt 2 giải lớn là Bản thu của năm và Ca khúc của năm. Tới nay, đây vẫn là ca khúc tiếng nước ngoài duy nhất có được vinh dự này, và cũng là ca khúc duy nhất tham gia Ca khúc truyền hình châu Âu nhận giải Grammy.

Năm 2001, 7 năm sau khi Modugno qua đời, ông đã được Liên hoan Âm nhạc Sanremo trao giải thưởng đặc biệt “dành cho người, vào năm 1958, đã đưa Liên hoan Âm nhạc Sanremo lên sàn diễn quốc tế”. Còn năm 2005, tại chương trình kỷ niệm 50 năm Ca khúc truyền hình châu Âu, Nel Blu, Dipinto Di Blu đứng thứ hai trong danh sách “những ca khúc được yêu thích nhất mọi thời đại” của cuộc thi, chỉ sau Waterloo của ABBA. Thế nhưng, cựu thành viên ABBA là Benny Anderson khi nhận giải đã chia sẻ: “Bản thân tôi đã bỏ phiếu cho Volare dù rất vui vì có nhiều người chọn chúng tôi”.

Năm 2008, nhân kỷ niệm 50 năm ca khúc ra đời, Italy đã phát hành tem hình một người đàn ông bay trên nền xanh da trời, một lần nữa khẳng định vị trí bước ngoặt của Nel Blu, Dipinto Di Blu trong lịch sử âm nhạc Italy. Nel Blu, Dipinto Di Blu, y như lời ca khúc, đã vừa bay cao xa trên trời xanh, lại vừa sống mãi trong đôi mắt xanh của người yêu nhạc.

Thư Vĩ (Tổng hợp)