MV 'Chọn bạn mà chơi' - Mượn cổ nói kim

(Thethaovanhoa.vn) - Ra mắt từ ngày 21/12/2021, tính tới thời điểm này Chọn bạn mà chơi của Rtee đạt gần 3 triệu lượt xem - một con số đáng kể khi kênh YouTube của Rtee, nơi đăng tải MV, hiện mới có chưa đến 47 nghìn tài khoản đăng ký theo dõi.

Nhạc Việt ngày nay: 'Cưới thôi' - Tưởng đùa hóa thật

"Cưới thôi" của Masew lọt Top trending YouTube ở vị trí thứ 4 ngay sau đó ít ngày; đồng thời, lọt Top 10 ở vị trí thứ 8 bảng xếp hạng nhac.vn ngay tuần 33 (16 -22/8).

Tại bảng xếp hạng âm nhạc nhac.vn tuần đầu tiên của năm 2022 (từ 3 đến 9/1) ở vị trí thứ 10 có sự xuất hiện của bài rap Chọn bạn mà chơi.

Đây không phải lần đầu tiên MV này là một trong những bài hát đáng nghe nhất của BXH nhac.vn. Chỉ tuần liền trước đó, trong sự biến động của người nghe, Chọn bạn mà chơi từng lọt top 10 này, có những lúc ở vị trí thứ 4, nhưng trong BXH tuần lại tuột khỏi danh sách. Thành tích ấn tượng nhất với Chọn bạn mà chơi là góp mặt vào Top 23 trending for music của YouTube với gần 1 triệu lượt xem sau 2 ngày ra mắt.

Hình tượng

Chọn bạn mà chơi thu hút tôi bởi cái tên rất đậm chất ca dao tục ngữ, trong khi thể loại âm nhạc của nó lại rất trẻ. Tôi định viết về nó sớm hơn, nhưng sau khi thấy nó bất ngờ bị rớt khỏi Top 10 BXH nhac.vn ở tuần cuối cùng của năm 2021, tôi quyết định chậm lại một chút để theo dõi sự đón nhận của khán giả.

Về ca từ, đây là một bài hát khá thú vị, thông điệp chính của nó đến ngay từ cái tên Chọn bạn mà chơi, được nhắc tới 3 lần liên tiếp trước khi chuyển sang những ca từ mới: “Thạch Sanh thì ít Lý Thông thì nhiều”. Sau đó, toàn bộ những ca từ đầu tiên của bài này được nhắc lại một lần nữa: “Chọn lựa bạn mà chơi (3 lần)/ Thạch Sanh thì ít Lý Thông thì nhiều”.

Ca từ dễ nhớ, thông điệp rõ ràng, giai điệu bắt tai, toàn bộ phần ca từ này giữ vị trí như câu chủ đạo của tác phẩm. Nó xuất hiện nguyên vẹn thêm 2 lần nữa trong toàn bài.

Sau câu nhạc đầu tiên nhấn mạnh thông điệp như một lời cảnh báo, nội dung bài hát dần được triển khai, từ xa đến gần, từ sự ví von, so sánh: “Người ta nói em là dại khờ vì em thích nghe chuyện cổ tích/ Còn cuộc sống ngoài kia lại chờ gặp được em tìm sự bổ ích”. Bài hát nhắc nhiều tới cách chơi, cách chọn bạn, khi ngoài đời thì một đằng, có khi trong bụng lại một nẻo hay mình giúp bạn đôi khi sự trả ơn lại là những điều phiền muộn...

“Đàn kêu tích tịch tình tang

Ai mang công chúa dưới hang trở về

Đàn kêu tích tịch tình tang

Ai mang câu hát thẫn thờ sớm khuya

Kiếm tiếng thơm thì khó

Đành cất tiếng đàn thở than”

MV "Chọn bạn mà chơi":

Vài điểm nhớ

Gieo vần là một kỹ thuật không thể thiếu, đòi hỏi người đam mê muốn bước vào thế giới rap buộc phải vượt qua thử thách đầu tiên cũng là lớn nhất, đó là tạo vận chữ nghĩa. Cách gieo vần thể hiện khả năng ngôn ngữ, cách diễn đạt theo bố cục quy định trong rap. Gieo vần 2 chữ và vần 3 chữ là những câu ca từ (lyrics) có 2 chữ hoặc 3 chữ giống như ở câu trước đó.

Cách gieo vần 2 chữ vần 3 chữ khá nhuyễn là một sự độc đáo trong bài rap này. Không cần tìm hiểu kỹ, chỉ cần nghe lướt qua cũng thấy trong toàn bài liên tục xuất hiện những câu sử dụng kỹ thuật gieo vần. Những cụm từ như: “cổ tích” với “bổ ích”, “như sao” với “hư hao”, “người lao công” với “đời sang sông” hay “thâm đau” với “thân nhau” và “đau lưng”.

“Nuôi tình chí cốt bao năm

Để trả lại bồ dao găm

Chỉ bàn toàn điều cao thâm

Rồi lại làm trò thâm đau”

Chọn bạn mà chơi có bản hòa âm khá bắt tai, khi pha trộn nhiều màu sắc của các nhạc cụ truyền thống dân tộc như kèn bầu (sona), sáo trúc, bộ gõ dân tộc... kết hợp với nhạc điện tử tạo những âm thanh hiện đại và đan trộn với truyền thống dân tộc, rất phù hợp với người nghe trong khoảng thời gian cận Tết Nguyên đán và đầu Xuân.

Hình ảnh trong MV cũng là một điểm cộng cho Chọn bạn mà chơi. Không phải dàn dựng quá công phu, không cần ngoại cảnh hoành tráng, MV được thực hiện tối giản trong trường quay. Thực tế, việc sản xuất MV trong trường quay ngoài ý tưởng đạo diễn thì còn là một sự lựa chọn phù hợp trong bối cảnh dịch bệnh vẫn còn đang làm khó cho các hoạt động nghệ thuật.

Cũng cần nhấn mạnh, MV như một sự tụ hội những tính cách con người được cha ông ta đúc kết trong văn học dân gian, văn học hiện thực phê phán... Chẳng hạn như ngoài Thạch Sanh và Lý Thông còn xuất hiện thêm các nhân vật gợi tới sự gần gũi của những cái tên quen: Tấm và Cám, Bá Kiến và Chí Phèo... Những cặp nhân vật vốn tách biệt này được gắn kết vào nội dung bài rap ở tình bạn, tình anh em, tình đồng nghiệp, mối quan hệ chủ - tớ... Và ở mỗi cặp riêng, mỗi câu chuyện riêng cũng đã đúc kết cho ta nhiều bài học sống. Đây là một sự sáng tạo của đạo diễn, góp phần làm nổi bật chủ đề âm nhạc.

Việc tạo hình nhân vật mang màu sắc ấn tượng đã đạt hiệu quả về phần nhìn. Nhưng, có chút lăn tăn về phần phục trang. Việc phá cách là điều rất phổ biến trong các sản phẩm âm nhạc hiện đại khi khai thác yếu tố truyền thống. Dẫu thế, cũng cần những phá cách đậm đà chất Việt hơn nữa.

Sức trẻ

Rtee là một rapper trẻ được biết đến từ cuộc thi Rap Việt 2020 với một màu sắc rất riêng biệt, luôn hướng về yếu tố dân gian, dân tộc. Những bài rap tạo ấn tượng với công chúng của Rtee ở cuộc thi này phải kể tới Rằm tháng Bảy ở vòng Chinh phục và đặc biệt bài rap Sơn tinh Thủy tinh ở vòng Đối đầu. Ngay từ những bài rap đầu tiên, Rtee đã dần định hình một hướng đi riêng, đó là sự pha trộn giữa màu sắc hip-hop với chất dân gian, từ âm nhạc cho tới ca từ.

• Nhạc Việt ngày nay: 'Hương' có thơm?
• Nhạc Việt ngày nay: 'Cưới thôi' - Tưởng đùa hóa thật
• Nhạc Việt ngày nay: 'Sao cha không' và hiện tượng Phan Mạnh Quỳnh

Tới sản phẩm Chọn bạn mà chơi, có thể nói,đây là một bước tiến trong hoạt động âm nhạc của nam nghệ sĩ trẻ này. Âm nhạc rất “đã tai" người nghe, đồng thời ca từ đã có sự nhuần nhuyễn trong cách vận dụng tích xưa. Rtee đã chọn được một ê-kíp có sự ăn ý với nhau để rồi tạo ra được một sản phẩm có sự gắn kết giữa bài rap, bản phối trong âm nhạc và hình ảnh trong MV.

Đang ở độ tuổi rất trẻ, tiệm cận những giá trị âm nhạc mới của thế giới, chọn rap là một loại nhạc có thể nói đang hot nhất trong ngôi nhà nhạc Việt đại chúng trong những năm gần đây, có tư duy và tâm hồn hướng về những yếu tố dân tộc cả trong ca từ lẫn màu sắc âm nhạc... Đó chính là những điểm khiến cho khán giả và giới chuyên môn cảm thấy có thiện cảm với Rtee. Qua chàng rapper này, tôi cảm thấy lạc quan hơn, tin tưởng hơn về sức sáng tạo và sự đóng góp của người trẻ vào đời sống âm nhạc đại chúng.

Nguyễn Quang Long