Giải thưởng "Công nghệ từ trái tim" lần thứ 2: Thổi bùng khát vọng công nghệ

Lễ trao Giải và Trưng bày Giải thưởng ảnh/video "Công nghệ từ trái tim - Technology with heart" lần thứ 2 đã diễn ra chiều 23/10 tại Trung tâm Thông tấn Quốc gia (Hà Nội). Sự kiện do Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) và Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel) phối hợp tổ chức, nhằm tôn vinh những đóng góp quan trọng của công nghệ, lan tỏa những hình ảnh đẹp, giàu cảm xúc và truyền tải thông điệp ý nghĩa mà công nghệ mang đến cho cuộc sống.

1. Phát biểu tại lễ trao giải, Tổng Giám đốc TTXVN Vũ Việt Trang, Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng, cho biết: Chủ đề của mùa giải năm nay - Sáng tạo Việt - Đường tới thịnh vượng - là thông điệp mà Ban Tổ chức muốn gửi gắm đến công chúng, khẳng định sức mạnh kiến tạo và phát triển đất nước trên nền tảng trí tuệ, đổi mới và sáng tạo. Trong kỷ nguyên số, thành tựu công nghệ không chỉ làm cho cuộc sống trở nên thuận lợi, minh bạch hơn mà còn là động lực đưa đất nước tiến bước trên con đường phát triển bền vững và thịnh vượng. Đây cũng là tinh thần của dự thảo các văn kiện Đại hội XIV của Đảng đang được lấy ý kiến rộng rãi trong nhân dân, đồng thời thể hiện hồn cốt của Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị và các chỉ đạo chiến lược của Đảng, Nhà nước thời gian qua.

Tiếp nối thành công của mùa giải đầu tiên năm 2024 (với hơn 800 tác phẩm tham dự), mùa giải thứ 2 của Công nghệ từ trái tim thu hút 1.482 tác phẩm từ các nhiếp ảnh gia, nhà báo, nhà quay phim chuyên và không chuyên trên khắp cả nước. Qua các vòng chấm, Hội đồng Giám khảo đã lựa chọn được 32 tác phẩm xuất sắc để trao giải, bao gồm: 11 giải ở thể loại Ảnh bộ (1 giải Nhất, 2 giải Nhì, 3 giải Ba và 5 giải Khuyến khích); 10 giải ở thể loại Ảnh đơn (1 giải Nhất, 2 giải Nhì, 3 giải Ba và 4 giải Khuyến khích); 11 giải ở thể loại Video (1 giải Nhất, 2 giải Nhì, 3 giải Ba và 5 giải Khuyến khích).

Theo đánh giá, các tác phẩm dự thi năm nay phản ánh sinh động vai trò của công nghệ trong mọi lĩnh vực đời sống, từ sản xuất, y tế, giáo dục đến an ninh mạng và kết nối cộng đồng. Những câu chuyện bình dị mà sâu sắc qua mỗi tác phẩm đều chạm đến cảm xúc người xem, cho thấy công nghệ không chỉ là công cụ mà còn là cầu nối yêu thương, đưa con người gần nhau hơn.

2. Ở thể loại ảnh bộ, giải Nhất Robot làm nhân viên AI phục vụ hành chính công tại Hà Nội của hai tác giả Nguyễn Phú Khánh - Trần Thanh Giang ghi lại dấu mốc đáng nhớ trong tiến trình chuyển đổi số của Hà Nội: Từ ngày 10/7/2025, phường Cửa Nam đưa vào vận hành robot AI thông minh tại Trung tâm Hành chính công.

7 bức ảnh trong tác phẩm tái hiện sinh động không khí làm việc hiện đại, nơi con người và máy móc phối hợp nhịp nhàng để mang đến dịch vụ công hiệu quả hơn. Ánh sáng ấm áp, gương mặt rạng rỡ và ánh mắt tò mò của người dân cho thấy công nghệ đã trở thành một phần quen thuộc trong đời sống đô thị. Đặc biệt, khoảnh khắc robot hỗ trợ người cao tuổi làm thủ tục hành chính thể hiện rõ tinh thần "lấy con người làm trung tâm" trong chuyển đổi số - nhân văn, gần gũi và thực tiễn.

"Tôi luôn quan tâm đến một thực tế: không gian công sở, nhất là môi trường hành chính, thường khiến người dân cảm thấy căng thẳng, e dè khi đến làm việc. Vì vậy, khi chụp bộ ảnh này, tôi luôn cố gắng giữ một khoảng cách nhất định, để họ có thể tương tác tự nhiên, không bị ngại ngùng" - tác giả Phú Khánh (Báo An ninh Thủ đô) chia sẻ.

Dù vậy, theo anh Khánh, trên thực tế, người dân đến đây lại rất tò mò và thích thú. Đặc biệt là những người lớn tuổi - họ không ngờ "chú robot" có thể đảm nhiệm nhiều chức năng đến thế. Chính những nụ cười, ánh mắt ngạc nhiên và niềm hứng khởi ấy đã giúp anh ghi lại những khoảnh khắc rất tự nhiên, không sắp đặt - khiến quá trình tác nghiệp trở nên dễ dàng và đầy cảm xúc.

"Từ ấn tượng của mình, tôi mong cách làm này sẽ được nhân rộng và mang lại những lợi ích thiết thực cho người dân" - Phú Khánh nói - "Điều quan trọng nhất là giúp họ xóa bỏ tâm lý ngại ngần khi đến các trụ sở hành chính. Khi cảm thấy thoải mái, được tôn trọng và đón tiếp bằng tinh thần phục vụ tận tâm của chính quyền, người dân chắc chắn sẽ thêm cởi mở và tin tưởng".

Còn với hai tác giả Nguyễn Tuấn Khôi - Lục Hương Thu (giải Nhất thể loại video), tác phẩm Học sinh Lào Cai nghiên cứu phát triển hệ thống cảnh báo khẩn cấp thiên tai lại mang đến một câu chuyện chân thực và giàu ý nghĩa khác. Trong tác phẩm, nhóm học sinh Trường THPT Chuyên Lào Cai đã tự nghiên cứu, chế tạo hệ thống cảnh báo khẩn cấp lũ quét và sạt lở đất với mong muốn chung tay giúp người dân giảm thiểu thiệt hại do thiên tai. Bằng lợi thế của ngôn ngữ hình ảnh, video tái hiện hành trình sáng tạo của các em, thể hiện tinh thần sáng tạo trẻ và khát vọng đưa công nghệ phục vụ cuộc sống ở những vùng còn nhiều khó khăn.

Tác giả Lục Hương Thu là phóng viên thường trú nhiều năm của TTXVN tại vùng núi Lào Cai - nơi quanh năm oằn mình trong thiên tai, lũ quét, sạt lở. Như lời kể, chị hiểu rõ nỗi lo của người dân miền núi mỗi khi mùa mưa lũ về. Vì thế, khi nghe câu chuyện về sáng kiến của nhóm học sinh Trường THPT Chuyên Lào Cai, chị đã thật sự xúc động: Đó không chỉ là một công trình khoa học, mà còn là biểu hiện của sự sẻ chia, là tấm lòng vì cộng đồng.

"Khi thực hiện phóng sự này, tôi và đồng nghiệp không chỉ làm nhiệm vụ thông tin, mà còn muốn truyền đi thông điệp về trách nhiệm xã hội của người trẻ. Tác phẩm không chỉ tôn vinh tinh thần sáng tạo, tính ứng dụng của các em học sinh, mà còn gửi gắm niềm tin rằng mỗi sáng kiến, dù nhỏ bé, đều có thể góp phần làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn" - Hương Thu nói.

Theo lời Thu, việc gửi tác phẩm dự thi cũng là một hành trình lan tỏa - để cộng đồng thấy được sự nhân ái trong khoa học, đồng thời kêu gọi sự quan tâm, hỗ trợ về kinh phí, giúp nhóm học sinh Trường THPT Chuyên Lào Cai sớm triển khai hệ thống cảnh báo lũ, sạt lở đất vào thực tế một cách rộng rãi và hiệu quả.

3. Rất thú vị, bên cạnh các nhà báo chuyên nghiệp, giải Nhất còn lại của cuộc thi (thể loại ảnh đơn) lại thuộc về một nhiếp ảnh gia tự do - ông Bùi Văn Vân, 74 tuổi, nguyên Giám đốc Trung tâm Văn hóa huyện Thuận An (tỉnh Bình Dương cũ).

Như lời kể, nghe tin Trường Việt Anh 2 ở huyện bên cạnh tổ chức cuộc thi khoa học - công nghệ cho học sinh, ông Vân cùng hai người bạn đã chạy xe máy hơn 10 km để tới chụp ảnh, với mong muốn ghi lại những khoảnh khắc đáng nhớ của tuổi trẻ.

"Ban đầu, bảo vệ không cho phép chúng tôi tự ý vào trường. May mắn là sau khi trao đổi, Ban Giám hiệu hiểu và tạo điều kiện để chúng tôi tác nghiệp" - ông Vân kể - "Bước vào sân trường, tôi thực sự ấn tượng. Đó là một không gian tràn đầy năng lượng và sáng tạo, khi các em học sinh đang thử nghiệm, nghiên cứu và trình diễn những mô hình công nghệ rất lạ mắt, hiện đại".

Ông Vân nhớ lại, lúc đầu mình còn lúng túng, không biết nên chụp gì. Rồi tình cờ, ông bắt gặp một nhóm học sinh vỡ òa trong niềm vui chiến thắng sau một bài thi nhỏ: "Không khí khi đó ngập tràn tiếng cười, ánh mắt rạng rỡ và sự hứng khởi của các em. Tôi chỉ kịp giơ chiếc máy ảnh Sony cũ kỹ của mình lên và bấm máy".

Bức ảnh Niềm vui được làm quen cùng robot của ông Bùi Văn Vân ghi lại khoảnh khắc trong trẻo khi các em học sinh say mê xúm quanh chú robot nhỏ. Ánh sáng tự nhiên làm nổi bật nụ cười hồn nhiên, ánh mắt sáng rực của các em - những biểu trưng của một thế hệ mới lớn lên cùng công nghệ. Trong khi ấy, hình ảnh chú robot giữa vòng tròn học sinh như một ẩn dụ về tương lai, nơi tri thức và sáng tạo khơi dậy khát vọng chinh phục thế giới.

"Thú thật, khi đó tôi không kỳ vọng gì về giải thưởng, chỉ nghĩ: thấy hay thì chụp. Nhưng càng về sau, tôi càng nhận ra giá trị của khoảnh khắc ấy: sự tò mò, đam mê và sáng tạo của thế hệ trẻ" - ông Vân chia sẻ - "Với tôi, đó là một may mắn, khi mình được chứng kiến và lưu lại hình ảnh đẹp đẽ của tinh thần học hỏi và khát vọng công nghệ trong lớp trẻ hôm nay".