Đổi mới công tác pháp luật – Động lực kiến tạo phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới​

Ngày Pháp luật Việt Nam (9/11) hàng năm không chỉ là dịp để toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta tôn vinh Hiến pháp và pháp luật, mà còn là lời nhắc nhở mỗi công dân, tổ chức và mọi cán bộ, đảng viên về trách nhiệm sống và làm việc theo pháp luật.

 Trong quá trình đổi mới, đất nước ta đã không ngừng hoàn thiện hệ thống pháp luật, coi đây vừa là công cụ quản lý, trụ cột trong xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, vừa là nền tảng vững chắc cho phát triển bền vững.

Nghị quyết 66-NQ/TW về "Đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới" khẳng định vai trò của pháp luật như nền tảng của quản trị quốc gia,nhấn mạnh yêu cầu phải làm mới toàn diện cả tư duy, nội dung và phương pháp trong xây dựng và thi hành pháp luật. Pháp luật giờ đây không chỉ để điều chỉnh mà còn để kiến tạo phát triển, để mở đường cho cái mới, bảo vệ và khuyến khích đổi mới sáng tạo.

Nhiều "điểm nghẽn" được phát hiện và kiến nghị xử lý kịp thời

Phát biểu chỉ đạo tại Lễ hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam 2025 vừa qua, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh: Phải thực hiện bằng được việc đưa thể chế pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh, xây dựng pháp luật xác định là đột phá của đột phá. Đó như một lời hiệu triệu hành động để cả hệ thống chính trị, từ bộ máy nhà nước đến toàn xã hội chuyển từ "chỉ có pháp luật" sang "pháp luật thực sự trở thành động lực phát triển".

Trong toàn bộ quá trình này, Bộ Tư pháp giữ vai trò then chốt: vừa là cơ quan tham mưu của Chính phủ, vừa là đầu mối tổ chức triển khai các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về pháp luật. Nhìn lại công tác xây dựng và thi hành pháp luật, chúng ta càng thấy rõ hơn sứ mệnh và trách nhiệm lớn lao của Bộ Tư pháp trong triển khai Nghị quyết 66 để pháp luật trở thành động lực mạnh mẽ cho sự phát triển đất nước.

Theo Phó Thủ tướng Lê Thành Long, ngành Tư pháp đóng vai trò nòng cốt trong tham mưu xây dựng, hoàn thiện thể chế và tổ chức thi hành pháp luật, góp phần quan trọng vào quản lý nhà nước, quản trị xã hội và sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tham mưu kiến trúc lại hệ thống pháp luật quốc gia theo hướng đồng bộ, thống nhất, ổn định, khả thi và hiện đại, tạo nền tảng vững chắc cho cải cách bộ máy nhà nước, cải cách tư pháp, chuyển đổi số quốc gia và thúc đẩy phát triển bền vững là nhiệm vụ của ngành tư pháp.

Chính vì thế, ngay sau khi Nghị quyết 66-NQ/TW được ban hành, Bộ Tư pháp đã phối hợp với Văn phòng Chính phủ và các bộ, ngành liên quan tham mưu Thủ tướng ban hành kế hoạch triển khai; đồng thời các hội nghị quán triệt, tập huấn đã được tổ chức trên phạm vi toàn quốc.

Cùng với việc xây dựng pháp luật, Bộ Tư pháp đẩy mạnh cải cách hành chính và chuyển đổi số trong lĩnh vực pháp luật. Điển hình là việc xây dựng và vận hành nền tảng số chung – Cổng Pháp luật Quốc gia – với nhiều tính năng đột phá, hướng tới mục tiêu "đồng hành cùng người dân và doanh nghiệp bước vào kỷ nguyên mới".

Ngày 7/11/2025 tại lễ hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam, phiên bản chính thức Cổng Pháp luật Quốc gia tại địa chỉ phapluat.gov.vn đã được ra mắt. Thống kê cho thấy, phiên bản thử nghiệm trong 5 tháng trước đã thu hút hơn 1 triệu lượt truy cập, khoảng 200.000 câu hỏi được trợ lý AI pháp luật giải đáp, và hàng nghìn ý kiến góp ý từ các bộ, ngành, địa phương. Hệ thống hiện được trang bị kho dữ liệu mở kết nối nhiều bộ, ngành, địa phương, tích hợp VNeID, có giao diện tối ưu đa nền tảng, trang tiếng Anh dành cho nhà đầu tư và cộng đồng quốc tế, tích hợp trí tuệ nhân tạo trợ giúp phân tích, tóm tắt văn bản, hỗ trợ tra cứu giao diện thân thiện. Những con số và tính năng trên là minh chứng rõ nét cho hiệu quả bước đầu của nền tảng pháp luật số mà Bộ Tư pháp đang chủ trì.

Chính nhờ sự chủ động và quyết liệt này, nhiều "điểm nghẽn" pháp lý về đầu tư công, đất đai, nhà ở, môi trường, chuyển đổi năng lượng… đã được phát hiện và kiến nghị xử lý kịp thời, khơi thông nguồn lực và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân yên tâm sản xuất, kinh doanh.

Trong một phát biểu gần đây, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc nêu rõ, đổi mới tư duy trong công tác thi hành pháp luật theo hướng phát huy cao độ tinh thần phục vụ nhân dân, kiến tạo phát triển, hành động vì lợi ích chung của đội ngũ cán bộ trong thực thi pháp luật là yêu cầu cần thiết.

Sức mạnh nội sinh cho phát triển bền vững

Một quốc gia muốn hùng cường, phải có hệ thống pháp luật hiện đại, minh bạch, ổn định và khả thi. Đó chính là "nền móng mềm" cho sự bứt phá của kinh tế-xã hội. Trong kỷ nguyên toàn cầu hóa, cạnh tranh không chỉ nằm ở công nghệ hay nhân lực, mà còn ở chất lượng thể chế và năng lực thi hành pháp luật.

Nghị quyết 66-NQ/TW đặt mục tiêu đến năm 2030: Việt Nam sẽ có hệ thống pháp luật đồng bộ, thống nhất, công khai, minh bạch; môi trường pháp lý thuận lợi, an toàn cho đầu tư, kinh doanh; chỉ số năng lực cạnh tranh pháp lý thuộc nhóm dẫn đầu ASEAN. Để đạt được điều đó, Bộ Tư pháp tiếp tục đóng vai trò trung tâm, vừa là "kiến trúc sư thể chế", vừa là người "nhạc trưởng" điều phối thi hành pháp luật trên phạm vi toàn quốc. Mỗi cán bộ, công chức, viên chức phải chủ động tích cực, tự giác trong học tập, trong nghiên cứu, tìm hiểu pháp luật, chấp hành pháp luật; đồng thời tích cực tham gia công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật ở các cơ quan, đơn vị và địa phương. Khi mỗi công dân hiểu rõ pháp luật, thì pháp luật sẽ thật sự trở thành sức mạnh nội sinh, là nền tảng vững chắc cho một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng và trường tồn.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh nhấn mạnh, năm 2025, trước bối cảnh đất nước đã và đang tiếp tục cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, toàn hệ thống chính trị, đặc biệt là các bộ, ngành chủ quản và chính quyền địa phương đang tích cực triển khai thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW, việc tổ chức Ngày Pháp luật Việt Nam càng có ý nghĩa thiết thực hơn, khơi dậy nếp sống, thói quen làm việc theo Hiến pháp và pháp luật.

Người đứng đầu ngành Tư pháp cho rằng, tinh thần Ngày Pháp luật Việt Nam cần phải thấm sâu hơn nữa trong các hoạt động xây dựng pháp luật, tổ chức thi hành pháp luật, từ soạn thảo, thẩm định, thẩm tra đến kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật, phổ biến, giáo dục pháp luật và phải được đo đếm, đánh giá thông qua các sản phẩm, văn bản cụ thể trên tinh thần thượng tôn pháp luật. Qua đó, góp phần phòng ngừa, ngăn chặn các hành vi tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, cục bộ trong công tác xây dựng pháp luật.

Ngày Pháp luật Việt Nam là dịp để nhìn lại hành trình đổi mới thể chế, đồng thời mở ra niềm tin về một giai đoạn phát triển mới, khi pháp luật trở thành động lực mạnh mẽ cho đổi mới sáng tạo, cho kỷ cương và tiến bộ xã hội. Pháp luật không phải là rào cản, mà là bệ phóng cho phát triển. Mỗi công dân hiểu luật, sống đúng luật; mỗi cơ quan, tổ chức tôn trọng pháp luật; mỗi cán bộ, công chức hành xử theo pháp luật – đó chính là sức mạnh nội sinh, là nền tảng vững chắc cho một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng và trường tồn…