(TT&VH) - Sáng qua (1/10), cụ rùa hồ Gươm đã nổi trước và sau khai mạc Đại lễ kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long, thu hút sự hiếu kỳ của hàng nghìn người dân. Và cũng trong sáng qua, tại HN, GS Trần Lê Bình đã gây sự chú ý tại Hội nghị toàn quốc khoa học sự sống: Sinh học vì thành phố tương lai với công trình Nghiên cứu so sánh hình thái và ADN trên mẫu rùa mai mềm nước ngọt VN và cụ rùa hồ Gươm.
Đây là công trình nghiên cứu công phu gần 10 năm của GS Lê Trần Bình và các đồng nghiệp khác như: Hà Đình Đức, Phan Minh Tuấn, Lê Quang Huấn... thuộc Viện Công nghệ sinh học (ĐHQG Hà Nội). Kết quả cho thấy, rùa hồ Gươm thuộc loài rùa lớn mai mềm nước ngọt ở VN, được phân bố tại nhiều điểm khác nhau trên sông Hồng, sông Mã, sông Đà... thuộc miền Bắc VN và chưa từng được nghiên cứu phân loại. Tuy nhiên, đến nay các cụ rùa này còn lại không nhiều và đang đến hồi nguy cấp.
Qua hàng nghìn bức ảnh xác định chỉ có 1 cụ rùa duy nhất ở hồ Gươm có bớt trắng
Cụ rùa hồ Gươm bao nhiêu tuổi?
Câu hỏi này được GS Bình đặt ra trước sự chờ đợi của nhiều người tham dự. Theo GS Bình, rùa hồ Gươm gắn liền với truyền thuyết Hoàn Kiếm cho rùa vàng được ghi trong Lam Sơn thực lục do chính Lê Thái Tổ viết (sau) khi lên ngôi vua 1428. Tính đến nay đã là 582 năm.
“Trong tất cả những công trình nghiên cứu, thì rùa thọ nhất chỉ sống được 160 năm” - GS Bình cho biết. Nhưng cũng có thể hiểu, cụ rùa hồ Gươm dù không phải chính là cụ đã được vua Lê “trả gươm”, nhưng là “thế hệ con cháu” của rùa thần ngày nào.
Theo nhiều tài liệu thì tháp Rùa “được một nhà giàu phố hàng Khay (Bang Kim) xây năm 1884” và như thế đến nay ngọn tháp này mới chỉ khoảng 119-120 tuổi.
Theo GS Bình, không biết lý do gì, vào khoảng thời kỳ xây tháp Rùa này, ở VN lúc đó có rất nhiều rùa và có nhiều thợ săn rùa. Rất nhiều cụ rùa ở VN thời điểm này đã bị săn bắt lấy thịt và nhiều bộ xương đang được trưng bày tại các bảo tàng ở London, Vience, Chicago... Tại hồ Gươm, đảo rùa là nơi rùa thường lên phơi nắng. Giả sử khi xây tháp Rùa xong (1885), nếu rùa có tiếp tục được thả mới xuống hồ, thì đến nay là 119 năm. Nếu rùa lúc thả khoảng 30 - 40 tuổi, thì đến nay rùa hồ Gươm ít nhất sẽ phải trên 150 tuổi(!). GS Bình bình luận: “Chúng tôi không dám khẳng định, nhưng nếu cụ rùa hồ Gươm đã khoảng 150 tuổi, thì ngày cận kề của cụ cũng sắp đến...’’.
So sánh hình thái rùa hồ Gươm và giải Thượng Hải thấy khác nhau hoàn toàn
Thuộc loài mai mềm nước ngọt, chỉ có ở VN!
Cụ rùa hồ Gươm có mai mềm, đầu tù, kích thước khổng lồ (dài khoảng 2m). Cụ có móng vuốt sắc nhọn, trên đầu có bớt trắng. Bớt này dài khoảng 4cm và cho đến bây giờ qua hàng nghìn bức ảnh khác nhau, luôn luôn thấy cái bớt đó. Điều đó chứng tỏ, chỉ còn một cụ duy nhất đang tồn tại ở hồ Gươm. Cụ rùa thường hay nổi lên vào mùa Thu, nhưng rất khó “tiếp xúc” với cụ. Các nhà nghiên cứu hiện nay vẫn luôn kỳ vọng là xin cụ ít máu để xét nghiệm gen, nhưng sau 4 - 5 năm chờ đợi vẫn chưa xin được cụ dù chỉ là một chút ADN!
Theo Sách đỏ VN (NXB KHTN, Hà Nội 2000, trang 232) rùa hồ Gươm là Pelochelys cantoris thuộc họ ba ba, hình thái giống ba ba, song rất lớn... Các nhà nghiên cứu bắt đầu tìm kiếm các mẫu rùa lớn như vậy tại nhiều địa điểm ở VN. Bộ xương rùa trưng bày tại đền Ngọc Sơn là của một “cụ bà” chết vào ngày 2/6/1967. Tại Hà Nội, các nhà nghiên cứu đã đến chùa Hưng Ký (năm 2003) và tìm thấy 1 xác rùa giống rùa hồ Gươm. Khi mang sọ rùa tìm được ở Thanh Hóa đặt cạnh sọ này để so sánh, thì về cơ bản là giống nhau.
GS Bình cho biết: Chúng tôi cũng mang 2 mẫu này so sánh với con giải Thượng Hải, thì thấy rằng về cơ bản, rùa hồ Gươm khác hoàn toàn.
Rùa khổng lồ bắt được ở Hòa Bình năm 1993
Từ năm 1967 đến năm 2003, các nhà nghiên cứu ghi nhận tổng cộng có 33 mẫu rùa. Đã có 5 mẫu xương sọ của 5 tiêu bản khác nhau được sưu tầm, đo đạc và phân tích gen. Về mặt hình thái xương sọ 5 mẫu sưu tầm đều rất giống nhau và khác với mẫu Rafetus swinhoei của Bảo tàng Tự nhiên London (Anh). Phân tích cũng cho thấy, rùa hồ Gươm không phải là con giải (Pelochelys cantonii hoặc P. bibroni) như mô tả ở Bảo tàng Thượng Hải - (thủy quái, được cho là hung dữ) đã tuyệt chủng ở Trung Quốc 120 năm nay.
Đoàn nghiên cứu cũng đã đến Hòa Bình và biết tin ngày 23/4/1993, ông Nguyễn Tiến Vẽ nguyên Trưởng trạm Nuôi trồng Thủy sản Hòa Bình bắt được con rùa nặng 87kg, khi cải tạo vùng đầm hồ để nuôi cá. Con rùa được trói, khiêng về Tỉnh ủy và bán vé 200đ cho mọi người vào xem. Xem được 7 ngày thì cụ say nắng và chết. Mẫu hiện đang trưng bày tại Bảo tàng Hòa Bình. Ngoài ra, ở đây có thông tin cho biết, còn 1 cụ khác ban đêm đã bò qua bờ đê, đi về phía sông Đà... Mới đây nhất, là việc phát hiện 2 cụ rùa ở Đồng Mô, mà báo chí đã đăng tải.
Tóm lại, cụ rùa hồ Gươm và cụ rùa Đồng Mô còn sống hiện nay, hay những cá thể rùa đã được ghi nhận ở những khu vực đầm hồ khác thuộc miền Bắc VN đã được ghi nhận là một loài mới, thực tế chỉ tìm thấy ở VN và vì thế nên gọi là: Rùa mai mềm nước ngọt khổng lồ VN. Các cách gọi khác như: rùa, ba ba lớn... có sự lẫn lộn giữa tiếng Hán, Nôm và giữa các địa phương với nhau dẫn đến sự hiểu lầm. Tại hội thảo GS Hà Đình Đức cũng đề nghị Sách đỏ VN không nên gọi cụ rùa hồ Gươm là con giải và cần triển khai kế hoạch bảo tồn loài rùa mai mềm nước ngọt khổng lồ mới, đặc hữu chỉ có ở VN này!
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký ban hành Quyết định 1417/QĐ-TTg ngày 30/6/2025 thành lập Ban Chỉ đạo của Chính phủ về cải cách thủ tục hành chính và phân cấp, phân quyền.
Phó Thủ tướng Mai Văn Chính ký Quyết định số 1404/QĐ-TTg phê duyệt Nhiệm vụ lập Quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi Di tích quốc gia đặc biệt Khu đền tháp Mỹ Sơn.
Hòa trong không khí vui tươi, phấn khởi của buổi Lễ công bố các Nghị quyết, Quyết định của Trung ương về sắp xếp đơn vị hành chính tại thành phố Đà Nẵng, tối 30/6, tại bờ sông Hàn, UBND thành phố Đà Nẵng đã tổ chức Chương trình nghệ thuật và trình diễn pháo hoa với chủ đề “Đà Nẵng - Bay cao cùng đất nước".
Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TP. Hồ Chí Minh đã đưa ra phương án và lộ trình chi tiết phương tiện đưa cán bộ, công chức, viên chức và người lao động từ Trung tâm hành chính Bình Dương, Trung tâm hành chính Bà Rịa - Vũng Tàu đến Trung tâm hành chính TP. Hồ Chí Minh và ngược lại sau khi hợp nhất, áp dụng từ ngày 1/7.
Ngày khai mạc Wimbledon 2025 đã chứng kiến cú sốc lớn khi hạt giống số 9 Daniil Medvedev bị loại ngay 1, còn Stefanos Tsitsipas (24) phải bỏ cuộc vì chấn thương. Trong khi đó, tay vợt gốc Việt Learner Tien đã mở màn suôn sẻ.
Các nhà khoa học tại Viện Weizmann của nước này vừa công bố phát hiện mang tính đột phá. Theo đó, chỉ với một xét nghiệm máu đơn giản, có thể giúp phát hiện nguy cơ mắc bệnh bạch cầu (leukemia), có tiềm năng thay thế thủ thuật xâm lấn lấy mẫu tủy xương trong chẩn đoán hiện nay.
Chiều 30/6, tại Hà Nội, Ban Nội chính Trung ương tổ chức Hội nghị triển khai quyết định của Bộ Chính trị về công tác cán bộ. Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc chủ trì Hội nghị.
Dù bị dẫn 2-0, Việt Nam All Stars đã lội ngược dòng đầy cảm xúc để đánh bại Các huyền thoại MU 3-2. Người hùng của trận đấu là tiền đạo Văn Quyết, một biểu tượng ở sân Hàng Đẫy.
Khi bộ phim "Thám tử Kiên" làm mưa gió phòng vé thời gian qua, cũng là lúc tên tuổi NSND Mỹ Uyên tái xuất liên tục trên truyền thông. Cô đảm nhiệm vai thứ, hoặc gọi thẳng là vai phụ, nhưng là một vai phụ có đất diễn và có… hành động.
Chiều 30/6, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị công bố và trao các quyết định của Thủ tướng Chính phủ về bổ nhiệm hai Bí thư Tỉnh uỷ làm cán bộ cấp Thứ trưởng.
Lịch thi đấu FIFA Club World Cup 2025 - Thethaovanhoa.vn cập nhật nhanh và chính xác nhất lịch thi đấu chi tiết FIFA Club World Cup 2025 (Giải vô địch thế giới các CLB 2025) ngày 1/7.
Với thất bại 0-3 (19-25, 19-25, 14-25) trước CLB Korabelka - đội bóng vô địch Nga 2 mùa liên tiếp - U21 Việt Nam đã kết thúc vòng bảng VTV Cup 2025 với 3 trận toàn thua.
“Hãy để mỗi ngày làm việc là một ngày kiến tạo. Hãy để mỗi người là một chiến sĩ trên mặt trận đổi mới. Hãy để tinh thần cách mạng tấn công mạnh mẽ, quyết liệt và sáng tạo, thấm đẫm hồn dân tộc trong từng hành động, từng quyết sách và từng bước phát triển đi lên”.
Ngày 30/6, Bộ Công an ban hành Thông tư 51/2025/TT-BCA sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 79/2024/TT-BCA của Bộ trưởng Bộ Công an quy định về cấp, thu hồi chứng nhận đăng ký xe, biển số xe cơ giới, xe máy chuyên dùng, có hiệu lực ngay từ ngày 1/7/2025.