Dấu mốc mới trong quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam - Triều Tiên

Nhận lời mời của Tổng Bí thư Đảng Lao động Triều Tiên, Chủ tịch Quốc vụ nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên Kim Jong Un, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm thăm cấp Nhà nước tới Triều Tiên và dự Lễ kỷ niệm 80 năm thành lập Đảng Lao động Triều Tiên từ ngày 9 đến 11/10/2025. 

Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh hai nước đang kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1950-2025) và Năm hữu nghị Việt Nam-Triều Tiên 2025; là dấu mốc lịch sử mới trong quan hệ giữa hai Đảng, hai nước.

75 năm quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp

Ngày 31/1/1950, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam) và Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao, mở ra trang sử mới cho quan hệ giữa hai Chính phủ và nhân dân hai nước. Triều Tiên là một trong những nước đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam, sau Trung Quốc và Liên Xô.

Năm 1955, Việt Nam mở Đại sứ quán tại Bình Nhưỡng và Triều Tiên cũng thành lập Đại sứ quán tại Hà Nội.

Tháng 7/1957, Chủ tịch Hồ Chí Minh lần đầu tiên thăm hữu nghị chính thức Triều Tiên. Lễ đón vị lãnh tụ của cách mạng Việt Nam cùng đoàn đại biểu cấp cao Đảng, Nhà nước Việt Nam đã được Triều Tiên tổ chức trọng thể.

Hơn một năm sau, tháng 12/1958, Chủ tịch Đảng Lao động Triều Tiên, Thủ tướng Kim Nhật Thành đến Hà Nội, thực hiện chuyến thăm Việt Nam. Năm 1964, nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Nhật Thành đã trở lại thăm Việt Nam.

Dưới sự lãnh đạo của Ðảng Cộng sản Việt Nam và Ðảng Lao động Triều Tiên, quan hệ hữu nghị và hợp tác truyền thống Việt Nam-Triều Tiên do Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Kim Nhật Thành đặt nền móng, đã được các thế hệ lãnh đạo và nhân dân hai nước xây dựng, vượt qua nhiều thử thách, luôn được củng cố và phát triển.

Triều Tiên cũng là nước sớm công nhận và đặt quan hệ ngoại giao cấp Đại sứ với Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam, đồng ý để Việt Nam lập Cơ quan đại diện thường trú của Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam tại Bình Nhưỡng từ năm 1966 và Cơ quan đại diện thường trú cấp Đại sứ của Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam từ năm 1969, đồng thời giúp toàn bộ kinh phí hoạt động và sinh hoạt cho Cơ quan đại diện Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam và sau đó là Đại sứ quán Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam cho đến hết năm 1975. Về phần mình, từ sau chiến tranh đến nay, nhân dân Việt Nam nhiều lần hỗ trợ nhân dân Triều Tiên hàng chục nghìn tấn gạo.

Tại Hà Nội, có Trường Mẫu giáo hữu nghị Việt-Triều, được thành lập vào năm 1978 với sự giúp đỡ của Chính phủ và nhân dân Triều Tiên, có lớp học mang tên Chủ tịch Kim Nhật Thành. Ở Bình Nhưỡng, Trường Mầm non Gyong Sang, đơn vị kết nghĩa với Trường Mẫu giáo hữu nghị Việt-Triều, cũng có một lớp học mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh…

Trải qua hơn 7 thập kỷ, tình hữu nghị, đoàn kết giữa hai quốc gia Việt Nam-Triều Tiên luôn được coi trọng, bồi đắp và phát triển, trở thành một truyền thống tốt đẹp của hai dân tộc.

Hai nước tiến hành nhiều hoạt động giao lưu, trao đổi đoàn. Về phía Việt Nam có các chuyến thăm Triều Tiên của: Chủ tịch Hồ Chí Minh (tháng 7/1957); Thủ tướng Phạm Văn Đồng (tháng 6/1961); Tổng Bí thư Lê Duẩn (năm 1965); Chủ tịch Hội đồng Nhà nước Võ Chí Công (tháng 9/1988); Chủ tịch nước Trần Đức Lương (tháng 5/2002); Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh (tháng 10/2007); Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trần Thanh Mẫn (tháng 9/2018); Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ thăm Triều Tiên và tiến hành trao đổi chính sách luân phiên cấp Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam-Triều Tiên lần thứ 5 (tháng 10/2024); Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn gặp Chủ tịch Hội nghị Nhân dân tối cao Triều Tiên Pak Il Chol nhân dịp tham dự Hội nghị các Chủ tịch Quốc hội thế giới lần thứ 6 tại Geneva (Thụy Sĩ) (ngày 29/7/2025) …

Về phía Triều Tiên, có các chuyến thăm Việt Nam của: Nhà lãnh đạo Kim Nhật Thành thăm chính thức từ ngày 28/11 đến 2/12/1958, thăm không chính thức vào tháng 11/1964, Chủ tịch Hội nghị nhân dân tối cao Choe Thae Bok sang dự Đại hội IX Đảng Cộng sản Việt Nam (tháng 4/2001); Thủ tướng nội các Kim Yong Il (tháng 10/2007); Chủ tịch Đảng Lao động Triều Tiên, Chủ tịch Ủy ban Quốc vụ Triều Tiên Kim Jong Un thăm chính thức Việt Nam và dự Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ-Triều lần 2 tại Hà Nội (tháng 3/2019); Ủy viên dự khuyết Bộ Chính trị, Trưởng ban Quốc tế Đảng Lao động Triều Tiên Kim Song Nam thăm và làm việc tại Việt Nam (tháng 3/2024); Thứ trưởng Ngoại giao Triều Tiên Pak Sang Gil thăm chính thức Việt Nam (tháng 9/2024)…

Trong các chuyến thăm ngoại giao, lãnh đạo hai nước đều khẳng định tiếp tục củng cố và phát triển quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai nước và không ngừng xây dựng tình đoàn kết giữa hai dân tộc.

Trên kênh Đảng, quan hệ giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Lao động Triều Tiên tiếp tục duy trì, đóng vai trò định hướng chiến lược cho sự phát triển của tổng thể quan hệ song phương. Nhờ đó, quan hệ hai nước luôn giữ được tốt đẹp.

Hai bên duy trì cơ chế Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác kinh tế và khoa học kỹ thuật Việt Nam-Triều Tiên (kỳ họp lần thứ 9 tổ chức vào tháng 11/2014 tại Hà Nội); cơ chế Trao đổi chính sách luân phiên cấp Thứ trưởng Ngoại giao (kỳ họp lần thứ 5 vào tháng 10/2024 tại Triều Tiên).

Để thúc đẩy hợp tác, hai nước đã ký nhiều hiệp định quan trọng, tạo cơ sở pháp lý cho quan hệ hợp tác song phương như: Hiệp định hợp tác văn hóa (năm 1957), Hiệp định hợp tác khoa học kỹ thuật (năm 1958), Hiệp ước Hữu nghị và hợp tác giữa nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên (năm 1961), Hiệp định thương mại và hàng hải (năm 1962), Hiệp định hỗ tương y tế (năm 1966), Hiệp định hợp tác vận tải hàng không dân dụng (năm 1977), Hiệp định vận tải biển (năm 2002), Hiệp định thương mại (năm 2002), Hiệp định tương trợ tư pháp (năm 2002), Hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư (năm 2002), Hiệp định tránh đánh thuế hai lần (năm 2002)…

Hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp là một trong những điểm sáng của quan hệ hai nước. Hai bên cũng thường xuyên trao đổi thiết thực, hiệu quả nhằm tăng cường hiểu biết lẫn nhau và chia sẻ kinh nghiệm trên các lĩnh vực khác mà hai bên có thế mạnh và có nhu cầu.

Hợp tác về văn hóa, giao lưu nhân dân cũng là một điểm sáng trong quan hệ hữu nghị giữa hai nước với các hình thức đa dạng như trao đổi đoàn nghệ thuật, văn hoá, giao lưu thể thao, tham gia Liên hoan nghệ thuật Mùa Xuân hằng năm, các Liên hoan phim quốc tế Bình Nhưỡng. Các hoạt động giao lưu giữa các tổ chức nhân dân được duy trì và mở rộng, đặc biệt là các hoạt động trong khuôn khổ Năm Hữu nghị Việt Nam-Triều Tiên 2025 nhân kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, qua đó, để người dân hai nước, nhất là thế hệ trẻ hiểu sâu sắc hơn về mối quan hệ truyền thống, hữu nghị tốt đẹp giữa hai Đảng, Nhà nước và nhân dân hai nước.

Dấu ấn trong Năm Hữu nghị Việt Nam-Triều Tiên 2025

Năm 2025 đánh dấu mốc quan trọng trong quan hệ hai nước, là Năm Hữu nghị Việt Nam-Triều Tiên, kỷ niệm 75 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao (31/1/1950-31/1/2025). Từ đầu năm nay, hai nước đã tổ chức một loạt hoạt động trong khuôn khổ Năm Hữu nghị Việt Nam-Triều Tiên.

Nhân dịp kỷ niệm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Triều Tiên, ngày 31/1/2025, lãnh đạo hai nước đã trao đổi điện mừng, trong đó lãnh đạo hai nước đều khẳng định trong chặng đường 75 năm kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao, quan hệ hữu nghị truyền thống giữa Việt Nam và Triều Tiên do Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Kim Nhật Thành đích thân xây dựng và được các thế hệ lãnh đạo, nhân dân hai nước dày công vun đắp đã không ngừng phát triển. Việc hai nước quyết định lấy năm 2025 là Năm Hữu nghị phù hợp định hướng và mong muốn chung của nhân dân hai nước.

Trong bối cảnh đó, chuyến thăm cấp Nhà nước tới Triều Tiên và dự Lễ kỷ niệm 80 năm thành lập Đảng Lao động Triều Tiên của Tổng Bí thư Tô Lâm là dấu mốc quan trọng trong  quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam-Triều Tiên.

Đây là chuyến thăm Triều Tiên đầu tiên của đồng chí Tô Lâm trên cương vị Tổng Bí thư và là chuyến thăm cấp Nhà nước đầu tiên của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam đến Triều Tiên sau 18 năm, kể từ chuyến thăm Triều Tiên của Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh vào năm 2007.

Chuyến thăm là một minh chứng sống động cho tình hữu nghị giữa hai Đảng, hai Nhà nước và Nhân dân hai nước. Chuyến thăm cũng là dịp để Việt Nam truyền tải đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ, là bạn, là đối tác tin cậy, trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.

Càng ý nghĩa hơn nữa khi chuyến thăm diễn ra vào thời điểm then chốt với mỗi Đảng, mỗi nước và quan hệ song phương. Trong đó, Việt Nam vừa tổ chức thành công các sự kiện lớn trong năm 2025 như kỷ niệm 95 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, 50 năm Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và 80 năm Quốc khánh 2/9. Việt Nam đang nỗ lực thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ mà Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đề ra; tiến hành tổng kết 40 năm đổi mới và tập trung triển khai công tác chuẩn bị cho Đại hội XIV. Triều Tiên cũng đang tập trung chuẩn bị các hoạt động kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Đảng Lao động Triều Tiên (10/10/1945-10/10/2025), đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các mục tiêu đã được Đại hội VIII của Đảng Lao động Triều Tiên đề ra và chuẩn bị cho Đại hội IX. Chính vì vậy, chuyến thăm là dấu ấn quan trọng trong sự nghiệp xây dựng, phát triển của mỗi nước và trong mối quan hữu nghị truyền thống Việt Nam-Triều Tiên đang phát triển hết sức tốt đẹp hiện nay.

Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ cho biết, chuyến thăm là dịp rất quan trọng để Lãnh đạo cao nhất hai Đảng, hai nước trao đổi và thống nhất về những định hướng chiến lược nhằm kế thừa và phát huy mối quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai Đảng, hai nước, tăng cường hợp tác song phương trong giai đoạn mới phù hợp với các quy định liên quan của quốc tế và đáp ứng những nguyện vọng, mong muốn của nhân dân hai nước.

Bên cạnh đó, với vai trò là thành viên tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, với chuyến thăm này, Việt Nam tiếp tục thể hiện sự ủng hộ nhất quán với những xu hướng, những nỗ lực và những đóng góp cho hòa bình, ổn định, hợp tác phát triển trên bán đảo Triều Tiên, trong khu vực và trên thế giới.

Đại sứ Việt Nam tại Triều Tiên Lê Bá Vinh cho biết, chuyến thăm lần này càng thêm ý nghĩa khi dự kiến trong khuôn khổ chuyến thăm lần này, Tổng Bí thư Tô Lâm cùng lãnh đạo cấp cao Triều Tiên sẽ dự lễ cắt băng khánh thành tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh trong khuôn viên Đại sứ quán Việt Nam tại Triều Tiên. Đại sứ Lê Bá Vinh cho biết, tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh sẽ trở thành điểm đến mang ý nghĩa lịch sử, góp phần giáo dục các thế hệ mai sau của hai nước về truyền thống hữu nghị tốt đẹp Việt Nam-Triều Tiên.

Chắc chắn, mối quan hệ Việt Nam-Triều Tiên do Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Kim Nhật Thành đặt nền móng sẽ tiếp tục được gìn giữ, kế thừa và phát huy mạnh mẽ, qua đó đóng góp thiết thực vào sự nghiệp xây dựng và phát triển mỗi nước, vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực và trên thế giới.