Đạo diễn Vương Đức: Hai lần làm giám khảo LHP Quốc tế Bình Nhưỡng và những kỷ niệm khó phai

Từ vinh quang của giải Ngọn Đuốc Vàng cho bộ phim đầu tay Cỏ lau (1993), đạo diễn Vương Đức đã có hai lần vinh dự làm giám khảo tại Liên hoan phim (LHP) Quốc tế Bình Nhưỡng.

Đây là một cơ hội hiếm có đối với đạo diễn Vương Đức, mang đến cho ông những trải nghiệm sâu sắc và ấn tượng khó quên về tinh thần mạnh mẽ của đất nước và sự hiếu khách của người dân Triều Tiên.

Đạo diễn Vương Đức chia sẻ rằng việc ông đặt chân đến Bình Nhưỡng hoàn toàn nhờ một duyên may đặc biệt của điện ảnh. Cơ duyên này bắt nguồn từ bộ phim đầu tay của ông - Cỏ lau (1993).

Đây là tác phẩm điện ảnh đầu tiên ông thực hiện sau khi tốt nghiệp trường Đại học Điện ảnh Quốc gia Nga (VGIK). Bộ phim được chuyển thể từ truyện dài cuối cùng của nhà văn Nguyễn Minh Châu, với kịch bản của Đại tá công an Thái Kế Toại (bút danh Lê Hoài Nguyên). Tác phẩm khắc họa bi kịch về thân phận người lính, phản ánh sự khốc liệt của hậu chiến tại Quảng Trị, nơi từng là vĩ tuyến 17 chia cắt hai miền nam bắc đất nước Việt Nam.

Cỏ lau đã giành giải thưởng cao nhất – Ngọn Đuốc Vàng – tại Liên hoan phim Các nước không liên kết và các nước đang phát triển lần thứ IV ở Bình Nhưỡng năm 1994. Đạo diễn Vương Đức tin rằng bộ phim đã chạm đến sự đồng cảm sâu sắc của người Triều Tiên. 

Ông chia sẻ: "Tôi tin rằng bộ phim đã chạm đến sự đồng cảm mạnh mẽ của người Triều Tiên. Giống như Việt Nam bị chia cắt ở vĩ tuyến 17, Triều Tiên bị chia cắt ở vĩ tuyến 38. Họ rất hiểu thân phận của một đất nước bị chia cắt và đang trong tình trạng chiến tranh". Chính sự đồng điệu này đã đưa Cỏ lau đến Bình Nhưỡng và giành được giải thưởng.

Đạo diễn Vương Đức (đeo kính đen) dự LHP Quốc tế Bình Nhưỡng năm 1995. Ảnh: NVCC

Đạo diễn Vương Đức chụp ảnh cùng các giám khảo LHP năm 1995 tại Bàn Môn Điếm, Triều Tiên. Ảnh: NVCC

Nhờ chiến thắng này - năm 1995, đạo diễn Vương Đức lần đầu được mời làm Phó Ban Giám khảo tại LHP Quốc tế Bình Nhưỡng. Cơ hội đến thăm Triều Tiên thông qua một lời mời chính thức từ LHP là vô cùng quý giá. Thậm chí, 15 năm sau - vào năm 2010, ông còn vinh dự được mời làm giám khảo lần thứ hai.

Đạo diễn Vương Đức cho biết, LHP này có nguồn gốc sâu xa từ niềm đam mê điện ảnh của chính cố Chủ tịch Kim Nhật Thành. Vị lãnh tụ này cùng thời và có mối quan hệ thân thiết với Chủ tịch Hồ Chí Minh, cả hai đều là những người rất mê điện ảnh. 

Lần đầu đạo diễn đến Triều Tiên là dưới sự lãnh đạo của Tổng Bí thư Kim Jong-il, người kế tục niềm đam mê của cha đã tổ chức LHP hai năm một lần. Điều này thật sự đáng kinh ngạc, bởi Triều Tiên lúc bấy giờ đang dồn lực kinh tế để xây dựng quốc phòng, nhưng vẫn duy trì tổ chức một sự kiện văn hóa quốc tế lớn và rất chu đáo.

Thời điểm làm giám khảo năm 1995, đạo diễn Vương Đức còn được xếp ngồi gần lãnh tụ Kim Jong-il trên lễ đài – một bất ngờ lớn và vinh dự đối với ông.

Thẻ dự LHP Quốc tế Bình Nhưỡng của đạo diễn Vương Đức năm 1995 (trái) và năm 2010 (phải). Ảnh: NVCC

Quay trở lại Triều Tiên vào năm 2010 để làm giám khảo LHP Quốc tế Bình Nhưỡng, đạo diễn Vương Đức thấy rõ sự phát triển đáng kể của đất nước. Ông nhận định, về mặt kiến trúc và công nghệ, họ đã tự làm được rất nhiều thứ, thể hiện tinh thần tự chủ cao. Ông rất ấn tượng khi được đi những chiếc thang máy do chính người Triều Tiên sản xuất, hoạt động cực tốt, cực nhanh, cùng với sự xuất hiện của nhiều khách sạn hiện đại.

Qua hai lần đến thăm Triều Tiên, đạo diễn Vương Đức đặc biệt ngưỡng mộ phẩm chất của con người họ, vô cùng hiếu khách. Ông chia sẻ thêm rằng khi tiếp đón đoàn khách quốc tế, người dân đã làm rất chu đáo và sang trọng. Đạo diễn cho hay, có thể do lịch sử quan hệ hai nước, người Triều Tiên có niềm yêu quý đặc biệt với Việt Nam.

Một số hình ảnh của đạo diễn Vương Đức tại Triều Tiên. Ảnh: NVCC

Đặc biệt, điều khiến đạo diễn Vương Đức thán phục nhất với con người nơi đây là tính kỷ luật rất cao và sự sạch sẽ đáng kinh ngạc. Ông chia sẻ: "Thành phố của họ trồng hoa khắp nơi, có thể nói sạch sẽ hơn nhiều nơi khác trên thế giới". 

Ông cũng kinh ngạc trước cơ sở vật chất của Triều Tiên cách đây nhiều năm: "Thời điểm cách đây 30 năm, họ đã có nhà điện ảnh với sức chứa 1.200 người, quả thực đáng kinh ngạc". Các phần trình diễn nghệ thuật khi tiếp đón đoàn quốc tế đều và bài bản, lên đến hàng nghìn người, được tổ chức rất chu đáo và sang trọng. 

Một số hình ảnh của đạo diễn Vương Đức tại Triều Tiên. Ảnh: NVCC

Đến hiện tại, đạo diễn Vương Đức nhận định Triều Tiên đã có những thay đổi tích cực, có phần cởi mở hơn, với sự xuất hiện của các khách sạn và khu du lịch đẳng cấp quốc tế. Ông bộc bạch: "Đây là những cảm xúc và nhận xét hết sức chân thành của một đạo diễn điện ảnh, người đã có cơ hội quan sát và trải nghiệm tại một đất nước đặc biệt như Triều Tiên, tất cả đều nhờ vào sức mạnh của nghệ thuật thứ bảy".