Danh ca Dolly Parton - giải Oscar vì hoạt động nhân đạo

Giải Thống đốc - tức giải Oscar danh dự - vừa trao Giải thưởng Nhân đạo Jean Hearrsholt cho Dolly Parton vì những cống hiến không mệt mỏi của bà cho các hoạt động nhân đạo.

Rất tiếc, vì lý do sức khỏe, huyền thoại âm nhạc 79 tuổi đã phải hủy buổi diễn của mình tại lễ trao giải, được tổ chức ở California, Mỹ, vào Chủ nhật tuần trước (thứ Hai ngày 17/11, theo giờ Việt Nam).

Noi gương bố mẹ

Dù vậy, Dolly Parton vẫn chân thành quay và gửi video tới khán giả và người hâm mộ. "Từ tận đáy lòng, tôi thực sự cảm ơn mọi người" - nữ nghệ sĩ gốc Tennessee tri ân.

"Tôi lớn lên trong một gia đình có 12 đứa trẻ. Chỉ riêng điều đó thôi cũng đủ dạy cho ta biết sự chia sẻ quan trọng như thế nào" - Parton chia sẻ - "Đừng hiểu lầm, chúng tôi không có nhiều thứ để chia sẻ đâu. Nhưng bố mẹ tôi đã cho tôi thấy, từ tấm gương của họ, rằng càng cho đi nhiều, ta càng nhận được nhiều phước lành".

Cả đời mình, Parton đã cố gắng noi gương bố mẹ và đổi lại, bà thật sự "được ban phước nhiều hơn cả mơ ước".

Giải thưởng nhân đạo Jean Hersholt cũng là 1 trong những phước lành không tưởng đó. "Được cân nhắc đã là vinh dự, nhưng nhận được giải thưởng này ư? Đó là một phước lành của cả đời người" - bà nói - "Nó khiến tôi muốn nghĩ ra những cách mới để giúp đỡ mọi người - và đó chẳng phải là lý do chúng ta ở đây sao?".

Giải thưởng nhân đạo Jean Hersholt được Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh Mỹ trao định kỳ tại các lễ trao Giải Thống đốc. Giải được đặt theo tên của nam diễn viên, nhà hoạt động nhân đạo Jean Hersholt (1886 - 1956), người từng giữ chức Chủ tịch Quỹ Cứu trợ điện ảnh trong 18 năm.

Giải vinh danh những cá nhân trong ngành công nghiệp điện ảnh đã có những nỗ lực nhân đạo, mang lại uy tín cho ngành, bằng cách thúc đẩy phúc lợi con người và góp phần khắc phục bất bình đẳng.

Lần đầu được trao vào năm 1957, giải hiện đã vinh danh 39 cá nhân. Trong đó, có thể kể tới Oprah Winfrey, Angelina Jolie, Geena Davis, Tyler Perry, Michael J. Fox, Jerry Lewis và Debbie Reynolds.

"Nghệ sĩ được yêu mến Dolly Parton là hiện thân của tinh thần Giải thưởng nhân đạo Jean Hersholt thông qua sự cống hiến không ngừng nghỉ của bà cho các hoạt động từ thiện" - Chủ tịch Viện Hàn lâm Janet Yang phát biểu trong tuyên bố công bố giải thưởng của Parton hồi tháng 6.

Chiến thắng này đánh dấu giải Oscar đầu tiên của Parton. Trước đó, bà đã 2 lần được đề cử ở hạng mục Ca khúc gốc hay nhất. Đề cử đầu tiên của bà là vào năm 1980 cho 9 to 5 trong phim 9 to 5 - bộ phim mà bà cũng tham gia diễn xuất. Tiếp theo là đề cử vào năm 2005 cho Travellin' Thru trong phim Transamerica.

Những người khác cũng được trao giải Oscar danh dự, tại Giải Thống đốc lần này còn có siêu sao điện ảnh Tom Cruise, biên đạo múa Debbie Allen và nhà thiết kế sản xuất Wynn Thomas.

Cho đi bằng trái tim

Dolly Rebecca Parton sinh năm 1946 tại Tennessee, Mỹ. Gia đình tuy nghèo khó nhưng Parton luôn được ăn uống đầy đủ và sống hạnh phúc trong âm nhạc. Từ nhỏ, bà đã tập chơi guitar, hát trong nhà thờ và các đài địa phương.

Dù vậy, thành công ban đầu của Parton là với tư cách nhạc sĩ cho các nghệ sĩ khác. Tới năm 1967, bà mới phát hành album đầu tay Hello, I'm Dolly, khởi đầu sự nghiệp kéo dài 60 năm với 50 album phòng thu.

Được mệnh danh là "Nữ hoàng nhạc đồng quê", Parton là 1 trong những nữ nghệ sĩ nhạc đồng quê được vinh danh nhiều nhất mọi thời đại và đã nhận được nhiều giải thưởng cao quý, bao gồm 11 giải Grammy, 3 giải Emmy, cũng như được đề cử 6 giải Quả cầu Vàng và 1 giải Tony.

Parton đã bán được hơn 100 triệu đĩa nhạc trên toàn thế giới, là 1 trong những nghệ sĩ âm nhạc bán chạy nhất mọi thời đại. Trong suốt sự nghiệp, bà có 25 đĩa đơn đạt No.1 trên BXH nhạc đồng quê Billboard - là kỷ lục đối với một nghệ sĩ nữ (ngang với Reba McEntire) - và có 44 album lọt vào Top 10 BXH nhạc đồng quê - là kỷ lục với bất cứ nghệ sĩ nào .

Bà đã sáng tác hơn 3.000 ca khúc, bao gồm I Will Always Love You (2 lần đứng đầu BXH nhạc đồng quê Mỹ và là hit quốc tế của Whitney Houston), Jolene, Coat Of Many Colors và 9 to 5.

Với tư cách một diễn viên, bà đã đóng vai chính trong các bộ phim 9 to 5 (1980) và The Best Little Whorehouse in Texas (1982), với mỗi phim đều mang về cho bà đề cử Quả cầu vàng cho Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất, cũng như trong các phim Rhinestone (1984), Steel Magnolias (1989), Straight Talk (1992) và Joyful Noise (2012).

Parton được gắn sao trên Đại lộ Danh vọng Hollywood năm 1984, được vinh danh tại Đại sảnh Danh vọng nhạc sĩ Nashville năm 1986, nhận Huân chương Nghệ thuật quốc gia năm 2004, Giải thưởng Trung tâm Kennedy năm 2006, Giải thưởng Thành tựu trọn đời Grammy năm 2011 và giờ là Giải thưởng Nhân đạo Jean Hersholt.

Năm 2021, bà được đưa vào Time 100 - danh sách 100 người có ảnh hưởng nhất thế giới của tạp chí Time. Bà đứng thứ 27 trong danh sách 200 Ca sĩ vĩ đại nhất mọi thời đại năm 2023 của tạp chí Rolling Stone.

Mặc dù được biết đến nhiều nhất với tư cách siêu sao nhạc đồng quê, Parton còn là một nhà từ thiện lâu năm.

Bà đã thành lập một số tổ chức từ thiện, nổi bật trong số đó là Quỹ Dollywood. Quỹ lập năm 1988, quản lý nhiều dự án về giáo dục và xóa đói giảm nghèo ở Đông Tennessee - nơi bà lớn lên.

Năm 1995, quỹ đã ra mắt Thư viện Trí tưởng tượng của Dolly Parton. Đây là chương trình tặng sách hàng tháng cho trẻ em dưới 5 tuổi và tới nay đã tặng hơn 285 triệu cuốn sách cho trẻ em.

Với những đóng góp lớn lao trong lĩnh vực xóa mù chữ, Parton đã nhận được nhiều giải thưởng, bao gồm Giải thưởng danh dự của Hiệp hội Các nhà xuất bản Mỹ (năm 2000), Dấu chứng nhận của Good Housekeeping (2001), Giải thưởng Galaxy của Hiệp hội Quản lý trường học Mỹ (2002), Giải thưởng Chasing Rainbows dành cho Giáo viên tiểu bang của năm (2002) và Giải thưởng ủng hộ trẻ em và gia đình của Trung tâm Quốc gia dành cho phụ huynh là giáo viên (2003). Năm 2009, bà được Đại học Tennessee trao tặng bằng tiến sĩ nhân văn danh dự.

Giải thưởng nhân đạo Jean Hersholt lần này còn vinh danh bà vì là người ủng hộ mạnh mẽ cho cộng đồng LGBT và là nhà tài trợ cho nghiên cứu y học giúp phát triển vắc-xin Covid-19 Moderna.

Ngoài ra, bà còn quyên góp hoặc gây quỹ cho nhiều mục đích khác, bao gồm cho Hội Chữ thập đỏ Mỹ, các tổ chức từ thiện liên quan tới HIV/AIDS, xây dựng trung tâm chữa ung thư, bảo tồn động vật, hỗ trợ nạn nhân thiên tai…

Đã làm rất nhiều hoạt động thiện nguyện như vậy, nhưng bà tiết lộ mình không lập chiến lược từ thiện kiểu "kế hoạch phức tạp". "Tôi đơn giản là cho đi từ trái tim mình" - bà nói.

Và dù là nghệ sĩ lừng lẫy, bà luôn tâm niệm: "Tôi muốn được nhớ tới như một người luôn cho đi… Tôi làm mọi thứ có thể, bằng mọi thứ tôi có, với cố gắng làm nhiều điều tốt đẹp nhất có thể".