Cuộc phiêu lưu mới của 2 nghệ sĩ mù

(TT&VH) - Cặp vợ chồng ngôi sao khiếm thị Amadou Bagayoko (57 tuổi) và Mariam Doumbia (53 tuổi) đã lưu diễn ở 3 lục địa. Họ vừa ký hợp đồng với ban nhạc rock Mỹ TV On The Radio cùng nhiều nghệ sĩ rock độc lập khác đến làm “khách mời” trong album mới của họ - Folila, được phát hành vào ngày 10/4.

Cặp đôi này nổi tiếng với sự hòa trộn các phong cách và sự hợp tác với các nghệ sĩ tên tuổi như Manu Chao hay Damon Albarn, từng là thành viên trụ cột của nhóm nhạc Anh Blur và hiện là giọng ca chính kiêm nhà sáng tác ca khúc của ban nhạc Gorillaz. Amadou & Mariam nói, những sự thay đổi đã giúp cho các ca khúc của họ mang một ý nghĩa toàn cầu.

“Đó là cách để khẳng định rằng âm nhạc không có biên giới. Có thể bạn là một người châu Phi nhưng bạn vẫn có thể hát tiếng Anh hoặc tiếng Pháp” - nghệ sĩ guitar Bagayoko nói. 

Bộ đôi Amadou & Mariam.

Ca từ đơn giản - thông điệp toàn cầu

Âm nhạc của bộ đôi này hòa trộn giữa các nhạc cụ Tây Phi, như kora và balafon, với nhạc pop phương Tây và các yếu tố của dòng blues. Họ đặt tên album mới là Folila – có nghĩa đơn giản là “chơi nhạc” theo tiếng bambara, một trong những ngôn ngữ quốc gia của Mali. Nhiều nghệ sĩ hỗ trợ cặp đôi này thực hiện album sau khi gặp họ tại nhiều liên hoan âm nhạc.

Được thu âm ở New York, Bamako và Paris, ngoài sự tham gia của nhóm nhạc rock Mỹ TV on the Radio, Jake Shears của ban nhạc Scissor Sisters và ca sĩ rap Santigold, album mới của bộ đôi này còn có sự hợp tác của ngôi sao rock Pháp Bertrand Cantat. Điều này đã gây tranh cãi khi Cantat, một trong những ca sĩ độc lập nổi tiếng nhất của Pháp đồng thời là thành viên trụ cột của ban nhạc Noir Desir, đã giết chết bạn gái là nữ diễn viên Marie Trintignant trong một cuộc cãi vã tại một khách sạn ở Lithuania hồi năm 2003. Được trả tự do vào tháng 10/2007, Cantat gặp bộ đôi Amadou & Mariam tại một chương trình hòa nhạc hồi năm 2009 tại thành phố cảng Bordeaux, miền Nam nước Pháp. “Chúng tôi thích rock và blues và rất thích giọng ca của Cantat” - bà Doumbia nói.

Chủ trương của cặp đôi này là viết phần ca từ thật đơn giản, khi họ nhận thấy “mọi người đang có xu hướng phức tạp hóa mọi thứ”. Tuy nhiên phần ca từ của họ vẫn truyền đi các thông điệp cơ bản. Với ca khúc như Afrique, mon Afrique, họ bày tỏ ước mơ về một châu Phi “dân chủ, tự do, minh bạch và thay đổi”, trong khi ca khúc Dougou badia lại đề cập đến “vai trò của nghệ sĩ và niềm vui”.

Vượt lên số phận

Sinh ra với đôi mắt trắng đục, Bagayoko bị bệnh đục thủy tinh thể bẩm sinh, thị lực của ông cứ ngày càng yếu đi và đến năm 16 tuổi thì mù. Cuộc sống của Bagayoko càng buồn thảm hơn khi cậu em trai bị chết đuối.

Nhưng Bagayoko đã mỉm cười với mọi bi kịch trong cuộc đời mình. Trong cuốn hồi ký Away from the Light of Day xuất bản năm 2010, Bagayoko viết: “Khi tôi biết huyền thoại khiếm thị dòng soul người Mỹ Ray Charles cũng trải qua nỗi bất hạnh như mình, tôi đã cười. Tôi hiểu rằng sự gian khổ, bệnh mù lòa và cái chết của người thân đã chỉ cho chúng tôi đường đi qua cuộc đời này. Nhưng để nhìn thấy con đường đó, chúng tôi phải chấp nhận có những chướng ngại vật ở đó. Thật tự nhiên là mọi thứ đã thay đổi rất nhiều. Chúng tôi đã tìm thấy sự can đảm, tìm thấy đường đi của mình và giờ có thể đi bất cứ đâu. Chúng tôi không phàn nàn về những khó khăn của mình. Chúng tôi cũng giống như bất cứ ai và đã quên đi việc mình là người khiếm thị”.

Còn bà Doumbia thì bị mù năm lên 5 tuổi sau khi bị bệnh sởi nhưng không được chữa trị.

Hai người gặp nhau năm 1975 khi đang học hệ thống chữ Braille (chữ nổi dành cho người khiếm thị) tại trường dành cho người khiếm thị trẻ của Mali ở Bamako. Họ trình diễn lần đầu tiên khi còn là sinh viên của trường, hát các ca khúc nâng cao nhận thức về những vấn đề mà người tàn tật và người khiếm thị phải đối diện.

Bà Mariam tung ra bản thu âm đầu tiên cùng ban nhạc Eclipse vào năm 1980, ở tuổi 22. Cùng năm đó, bà kết hôn với Bagayoko. Khi trở thành một cặp, họ thu âm cùng nhau, ban đầu ở Bamako và sau đó ở Bờ Biển Ngà. Họ đã tung ra nhiều băng cassette và danh tiếng của bộ đôi này dần lan tỏa khắp Tây Phi. Năm 1996, họ chuyển tới Paris và làm việc với Marc-Antoine Moreau, thu âm album đầu tiên bên ngoài châu Phi - Sou Ni Tilé. Cặp đôi này nổi danh toàn cầu với album Sunday in Bamako được đề cử giải Grammy năm 2004, đĩa CD đã tiêu thụ được hơn 800.000 bản.