Cơ hội hồi phục cho trẻ đột quỵ nhờ can thiệp sớm

Đột quỵ não không còn là căn bệnh của người lớn. Bệnh có thể xuất hiện ở trẻ nhỏ và trẻ vị thành niên với các triệu chứng dễ bị bỏ qua. Tuy nhiên, việc phát hiện và can thiệp trong “thời gian vàng” có thể cứu sống và giúp trẻ có cơ hội hồi phục hoàn toàn. Các chuyên gia y tế nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cha mẹ không nên chủ quan trước bất kỳ dấu hiệu bất thường nào của con.

Nhiều người vẫn cho rằng đột quỵ là căn bệnh của người cao tuổi. Quan niệm này không còn hoàn toàn chính xác. Thực tế, căn bệnh nguy hiểm này đang có xu hướng trẻ hóa. Nó có thể tấn công cả trẻ em và trẻ vị thành niên. Hậu quả để lại có thể vô cùng nặng nề nếu không được nhận biết sớm. Các triệu chứng ban đầu có thể chỉ là đau đầu, yếu tay chân. Chính vì sự không điển hình này mà nhiều trường hợp đáng tiếc đã xảy ra.

TS.BS Nguyễn Trọng Tuyển - Phó Viện trưởng Viện Thần kinh Bệnh viện TWQĐ 108, Chủ nhiệm Khoa Can thiệp mạch thần kinh cho biết: nguyên nhân đột quỵ ở trẻ em rất khác biệt. Bệnh thường do bệnh lý bóc tách động mạch não gây ra. Một nguyên nhân phổ biến khác là chấn thương vùng đầu. Các chấn thương này có thể xảy ra khi trẻ gặp tai nạn giao thông. Hoặc trong lúc chơi thể thao và các hoạt động sinh hoạt hàng ngày.

Việc can thiệp đột quỵ ở trẻ em là một thách thức lớn. Nó khó hơn rất nhiều so với việc điều trị cho người lớn. Hệ thống mạch máu của trẻ còn rất nhỏ và mỏng manh. Chúng rất dễ bị tổn thương trong quá trình can thiệp. Mọi thao tác đưa dụng cụ chuyên dụng vào lòng mạch đều phải chính xác tuyệt đối. Điều này đòi hỏi kinh nghiệm dày dặn và trình độ chuyên môn rất cao của đội ngũ y bác sĩ. Chỉ một sai sót nhỏ cũng có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng.

Tại Bệnh viện TWQĐ 108, các kỹ thuật can thiệp phức tạp này được tiến hành thường xuyên. Nhiều năm nay, các bác sĩ đã cứu sống thành công nhiều bệnh nhi. Tuy vậy, điều đáng lo ngại nhất vẫn là việc chẩn đoán muộn. Đột quỵ ở trẻ rất dễ bị bỏ sót vì triệu chứng không điển hình. Trẻ nhỏ lại khó mô tả chính xác cảm giác của mình cho cha mẹ. Nhiều phụ huynh nghĩ con mệt, chóng mặt do học tập căng thẳng. Họ nhầm lẫn với các bệnh thông thường khác. Sự chủ quan này vô tình làm lỡ mất thời gian vàng để cứu chữa bộ não của trẻ.

Vậy, đâu là những dấu hiệu cảnh báo mà cha mẹ cần chú ý? Nếu thấy con em mình đột ngột đau đầu dữ dội, hãy cẩn trọng. Các triệu chứng khác bao gồm mờ mắt, méo xệ một bên mặt. Trẻ có thể nói khó, nói ngọng bất thường. Yếu hoặc liệt tay chân, co giật cũng là dấu hiệu nguy hiểm. Khi phát hiện các triệu chứng này, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức. Đây là một cuộc chạy đua thực sự với thời gian.

TS.BS Nguyễn Trọng Tuyển một lần nữa nhấn mạnh tầm quan trọng của thời gian. Ông chia sẻ: “Khi xảy ra đột quỵ, mỗi phút, mỗi giây trôi qua là hàng tỷ tế bào thần kinh bị tổn thương không thể phục hồi. Điều trị càng sớm, trong 'thời gian vàng', trẻ càng có cơ hội hồi phục.” Thời gian vàng này được tính bằng giờ, thậm chí bằng phút. Nó quyết định tương lai và chất lượng sống của trẻ sau này.

Bác sĩ Phạm Văn Cường, Khoa Can thiệp mạch thần kinh, chia sẻ thêm. Năm 2025, có khoảng 10-15% người bệnh đột quỵ là người trẻ. Họ nhập viện vì cả nhồi máu não và chảy máu não. Với nhóm bệnh nhi, cơ chế gây nhồi máu rất đặc thù. Nó ít liên quan đến xơ vữa mạch như ở người lớn tuổi. Nguyên nhân chính thường xuất phát từ bóc tách động mạch. Tình trạng này chiếm khoảng 30-50% các ca bệnh. Đây là một diễn tiến lâm sàng vô cùng nguy hiểm và cấp tính.

Đột quỵ, dù ở bất kỳ độ tuổi nào, đều là một cuộc chiến. Vì vậy, bác sĩ Cường cũng đưa ra khuyến cáo quan trọng. “Hiện chưa có phương pháp phòng ngừa tuyệt đối đột quỵ ở trẻ em. Nhưng có một điều chắc chắn. Phát hiện sớm chính là chìa khóa giúp giảm thiểu tổn thương. Nó giúp bảo vệ tính mạng và tương lai của trẻ nhỏ.” Sự quan tâm, theo dõi sát sao của gia đình là yếu tố tiên quyết. Đừng bao giờ bỏ qua bất kỳ dấu hiệu bất thường nào của trẻ. Hành động kịp thời của cha mẹ chính là cơ hội sống còn cho con.