Chủ tịch Hội Điện ảnh VN bị kiện oan?

(TT&VH) - Hơn một năm sau khi đợt xét danh hiệu và giải thưởng chính thức được khởi động và cũng đã trải qua tới 3-4 cấp hội đồng xét duyệt, giới điện ảnh vẫn chưa hết lùm xùm vì kiện tụng. Mới nhất là việc đương kim Chủ tịch Hội Điện ảnh VN – đạo diễn, NSƯT Đặng Xuân Hải – bị kiện vì bị cho là thiếu trung thực trong hồ sơ thành tích.

Đầu tháng 4/2012, Bộ VH,TT&DL công bố kết quả xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước và danh hiệu Nghệ sĩ của Hội đồng cấp Nhà nước. Theo kết quả này, cụm tác phẩm của đạo diễn – NSƯT Đặng Xuân Hải: Vài hình ảnh chiến thắng Xuân 1968 (Phim tài liệu nhựa, quay phim); Thị xã vẫn yên tĩnh (Phim tài liệu nhựa, đạo diễn); Nước mắt nụ cười (Phim tài liệu nhựa, tác giả kịch bản kiêm đạo diễn phim) và Cột mốc vàng Điện Biên Phủ (Phim tài liệu nhựa, đạo diễn) nằm trong danh sách Giải thưởng Nhà nước và bản thân NSƯT Đặng Xuân Hải tiếp tục được xét tặng NSND.

Vì sao Chủ tịch Hội Điện ảnh VN bị kiện?

Tuy nhiên, theo thông tin của TT&VH, tháng 2/2012, Bộ VH,TT&DL đã hai lần nhận được đơn khiếu nại của ông Trần Hinh – đại tá, nguyên đạo diễn Xưởng phim Quân đội và ông Doãn Huyến – thiếu tá, nguyên quay phim của Xưởng phim này về trường hợp xét danh hiệu NSND với ông Đặng Xuân Hải, được phong danh hiệu NSƯT năm 1993, nguyên GĐ Điện ảnh Quân đội đã nghỉ hưu năm 2005 và hiện là Chủ tịch Hội Điện ảnh VN.

Các đơn khiếu nại này cho rằng, trong phim Mùa Xuân toàn thắng – tác phẩm được ông Đặng Xuân Hải đưa vào bản khai xét tặng danh hiệu NSND – gồm 4 tập của nhiều đạo diễn, nhưng ông Hải chủ yếu làm giám đốc sản xuất. Riêng ở tập 4, ông Lê Thi làm đạo diễn chính, còn ông Hải ghi tên là đạo diễn 2. Do đó, ông Hải chỉ gián tiếp làm phim, không hề có công lao sáng tạo nào đáng kể trong chùm phim này.

Bên cạnh đó, ông Hải còn bị cho rằng không thuộc diện xét danh hiệu lần này vì năm 2005 ông Hải đã làm hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu NSND nhưng không có đủ số phiếu cần thiết tại Hội đồng của Tổng cục Chính trị…

Ông Đặng Xuân Hải thời trẻ. Ảnh: TL

Hội Điện ảnh VN lên tiếng

Giải trình những vấn đề được nêu lên trong khiếu kiện nói trên, Hội đồng xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT cấp cơ sở Hội Điện ảnh VN khẳng định, phim Mùa Xuân toàn thắng (sản xuất năm 1997) gồm 4 tập do 4 đạo diễn thực hiện, trong đó mỗi người phụ trách 1 tập. Bằng chứng nhận bộ phim đoạt Bông sen bạc LHP Việt Nam lần thứ 12 có ghi rõ tên 4 đạo diễn, trong đó có ông Đặng Xuân Hải (cùng với Nguyễn Khắc Lợi, Trần Hinh và Lê Thi).

Hội đồng này cũng lập luận rằng, năm 2005, ông Đặng Xuân Hải có làm hồ sơ xét tặng danh hiệu nhưng không đủ số phiếu tán thành thì không có nghĩa rằng ông không được xin xét tặng các lần tiếp theo. Sau Đại hội Hội Điện ảnh VN lần 6 và 7, ông Hải lần lượt được tín nhiệm vào vị trí Phó Chủ tịch thường trực, rồi Chủ tịch Hội Điện ảnh VN. Vì thế, việc Hội Điện ảnh VN xét hồ sơ của ông Hải là đúng thẩm quyền…

Chiều qua (17/4), trong cuộc trò chuyện với TT&VH, ông Đặng Xuân Hải kể, ông nhập ngũ năm 1963 và trở thành quay phim chiến trường năm 1967. Năm 1968, ông một mình vào Huế để thực hiện những thước phim về chiến dịch Mậu Thân. Sau 7 ngày ở thành nội, ông bị thương và phải trở ra Bắc điều trị. Sau thời gian này, ông đi học quay phim chính quy ở trường Sân khấu và Điện ảnh. Năm 1972, ông trở lại Quảng Trị. Ngày 30/4/1975, ông là một trong những quay phim ghi lại cảnh nội các Dương Văn Minh đầu hàng… Từ đó cho tới nay, ông có hơn 40 năm gắn bó với điện ảnh quân đội. Không muốn bình luận nhiều về “lùm xùm” này, nhưng khá chân thành, ông chia sẻ thêm: “Ở đời, người tốt nhiều, mà kẻ xấu cũng không ít. Tôi tuy còn hạn chế nhiều, nhưng điều tôi có thể tự hào là tôi luôn hết mình với anh em, đồng nghiệp”.

Những khiếu kiện này có/ hoặc không ảnh hưởng tới việc xét danh hiệu, giải thưởng của một nghệ sĩ, mà cụ thể ở đây là ông Đặng Xuân Hải, nhưng thế mới thấy, hậu trường giới văn nghệ cũng nhiều… sóng gió…

Hà Chi