Cảnh báo tình trạng nghiện game ở giới trẻ

Tình trạng nghiện game ở giới trẻ Nghệ An đang ở mức báo động với nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, tâm lý và xã hội. 

Nhiều phụ huynh lo lắng khi con em dành quá nhiều thời gian cho các trò chơi trực tuyến, dẫn đến những vấn đề về tâm lý, học tập. Các chuyên gia tâm lý cảnh báo, nếu không được kiểm soát kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.

Nhiều hệ lụy

Gần đây, Bệnh viện Tâm thần Nghệ An tiếp nhận một nam sinh ở xã Nam Đàn nhập viện trong tình trạng rối loạn cảm xúc và hành vi. Theo gia đình, nam sinh bắt đầu chơi game từ năm lớp 5, dần hình thành thói quen cầm điện thoại suốt ngày, bỏ ăn, ít ngủ, né tránh giao tiếp và rơi vào trạng thái tâm lý bất ổn kéo dài.

Bố mẹ đi làm ở miền Nam, em ở nhà với ông bà. Do thiếu sự giám sát nên em sử dụng điện thoại gần như liên tục. Chỉ sau hai tháng, tình trạng trở nên nghiêm trọng đến mức ăn và đi vệ sinh ngay tại chỗ ngồi chơi, gia đình đã phải đưa em nhập viện điều trị. Kết quả chẩn đoán cho thấy em bị rối loạn ăn uống, stress tâm lý nặng, nguyên nhân bắt nguồn từ việc nghiện game, thức suốt đêm để chơi, ngủ ngày và thường xuyên bỏ bữa.

Mùa hè, với quỹ thời gian rảnh rỗi kéo dài, thiếu sự giám sát từ gia đình, nhà trường, nhiều học sinh sa vào thế giới ảo một cách mất kiểm soát, để rồi phải gánh chịu những hậu quả nặng nề về sức khỏe thể chất, tâm thần và hành vi.

Bác sỹ chuyên khoa I Nguyễn Thị Minh Châu, Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Tâm thần Nghệ An cho biết, số ca mắc rối loạn liên quan đến game gia tăng đáng kể, trong đó có không ít bệnh nhân là học sinh trung học cơ sở, thậm chí ở bậc tiểu học. Bác sĩ Châu cũng chia sẻ trường hợp một cậu bé lớp 6 được gia đình đưa đến khám vì nghiện game. Cậu bé tỏ ra rụt rè, mệt mỏi và thường xuyên cảm thấy khó chịu khi không được chơi game. Qua trò chuyện, bác sĩ nhận thấy cậu bé tìm thấy niềm vui và sự an ủi trong thế giới ảo. Tuy nhiên, việc thiếu sự quan tâm của cha mẹ và việc chơi game quá nhiều đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tâm lý của em.

Chị Lê Thùy Dung (trú tại phường Vinh Hưng), đang đau đầu vì cô con gái 14 tuổi "nghiện" mạng xã hội và trò chơi trực tuyến. Nhận thấy con có nhiều thay đổi bất thường về tâm lý, gia đình đã đưa cháu tới gặp bác sĩ khi thấy cháu ít giao tiếp với mọi người, luôn ở trong phòng và thường xuyên thức đêm. Trong suốt ba tháng qua, cháu dành 6–8 tiếng mỗi ngày để chơi game trên điện thoại. Bác sĩ cho biết, ban đầu cháu chỉ chơi game để giải trí, nhưng dần bị cuốn hút đến mức không thể rời điện thoại. Đáng lo ngại, mỗi khi bị nhắc nhở về tình trạng học tập sa sút, cháu thường nổi nóng và phản ứng bằng cách tiếp tục sử dụng điện thoại nhiều hơn, thậm chí tìm cách chống đối gia đình.

Nhiều chuyên gia tâm lý cảnh báo, nếu tình trạng này tiếp diễn, trẻ em sẽ dễ dàng trở thành "nô lệ" của các trò chơi trực tuyến. Đáng báo động hơn, phần lớn các em chưa nhận thức được những tác hại nghiêm trọng của việc nghiện game đối với sức khỏe tinh thần. Nhiều trẻ đã xuất hiện các triệu chứng như ảo giác, hoang tưởng, mất kiểm soát hành vi, thậm chí gây nguy hiểm cho bản thân và những người xung quanh.

Ngoài những vấn đề trên, hậu quả phổ biến của nghiện game còn bao gồm mỏi và khô mắt, cận thị nặng, cong vẹo cột sống, rối loạn nhịp sinh học hay suy giảm miễn dịch. Trẻ cũng dễ thu mình, giảm vận động thể chất, mất dần kỹ năng giao tiếp và chậm phát triển cảm xúc xã hội, thậm chí dẫn tới vi phạm pháp luật, những yếu tố then chốt ở lứa tuổi đang hoàn thiện nhân cách.

Cần gắn kết cảm xúc của trẻ từ gia đình và nhà trường

Theo các chuyên gia, nguyên nhân khiến trẻ dễ nghiện game không chỉ đến từ sức hút của trò chơi, mà sâu xa hơn là sự thiếu gắn kết cảm xúc từ gia đình và nhà trường. Khi trẻ thiếu vận động, không có bạn bè đồng hành, ít được cha mẹ lắng nghe và chia sẻ, lại phải chịu áp lực học tập hoặc kỳ vọng quá cao, game dễ trở thành "chỗ dựa" để giải tỏa cảm xúc, khẳng định bản thân và né tránh thực tại.

Thế giới ảo trên các nền tảng số hiện nay ngày càng phát triển mạnh mẽ, sống động và nhiều sự mới mẻ. Các bạn trẻ dễ dàng tiếp cận với game online nói riêng và các sản phẩm giải trí online nói chung. Vì vậy, gia đình và nhà trường cần giáo dục sớm, giúp học sinh nhận thức rõ tác hại tiềm ẩn của game online.

Bác sỹ chuyên khoa I Nguyễn Thị Minh Châu, Trưởng khoa Khám bệnh – Bệnh viện Tâm thần Nghệ An, khuyến cáo: "Khi thấy con chơi game quá nhiều, cha mẹ không nên la mắng hay đánh đập, vì điều đó chỉ khiến trẻ thu mình hơn. Thay vào đó, hãy quan sát kỹ thói quen sinh hoạt, thời gian chơi, mức độ tách biệt và phản ứng của trẻ khi bị nhắc nhở. Đây là những dấu hiệu quan trọng giúp nhận biết sớm tình trạng nghiện game".

Cha mẹ nên thiết lập ranh giới rõ ràng ngay từ đầu, chẳng hạn mỗi ngày chỉ chơi tối đa 1 tiếng, không chơi sau 21 giờ, không mang điện thoại lên giường… và kiên trì duy trì nguyên tắc này; tạo "sân chơi" lành mạnh cho con, khuyến khích tham gia hoạt động ngoài trời, lớp năng khiếu, hoặc giao lưu với họ hàng và bạn bè đồng trang lứa. Quan trọng hơn, trẻ cần được cha mẹ dành thời gian chất lượng để trò chuyện, lắng nghe và thấu hiểu, thay vì chỉ áp đặt bằng mệnh lệnh hay những lệnh cấm.

Ông Nguyễn Trọng Hoàn – Chánh Văn phòng Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An cho rằng: "nhà trường cần tăng cường truyền thông phòng chống nghiện game trong môi trường học đường, lồng ghép kỹ năng sử dụng thiết bị số vào chương trình giáo dục kỹ năng sống; phát triển các câu lạc bộ, sân chơi miễn phí trong kỳ nghỉ hè, tạo không gian rèn luyện thể chất, đời sống tinh thần lành mạnh cho học sinh, đặc biệt là lứa tuổi trung học cơ sở và trung học phổ thông".

Gia đình và nhà trường phải tạo được môi trường tâm lý đủ an toàn, thân thiết và gắn kết để trẻ có thể chia sẻ, tâm sự, được bố mẹ và người thân sát cánh đồng hành trong mọi việc; tạo lập cho các cháu nếp sống sinh hoạt điều độ và ý thức trách nhiệm với các hành động của bản thân, đồng thời hướng con em vào các hoạt động giải trí bổ ích lành mạnh hơn.

Cô Nguyễn Thị Oanh – chuyên gia tâm lý Giáo dục đưa ra lời khuyên: Bố mẹ nên dành thời gian trò chuyện, làm bạn với trẻ, hiểu tâm lý và mong muốn của con để phát hiện sớm dấu hiệu; giải thích cho trẻ về những tác hại của game một cách gần gũi và thấu hiểu. Cùng với đó, bố mẹ phải quản lý thời gian sử dụng thiết bị điện tử, không nên quá 1 giờ/ngày cho trẻ nhỏ và không để trẻ thức khuya. Thay vì giao cho con chiếc điện thoại, bố mẹ nên khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể thao, phát triển năng khiếu (âm nhạc, mỹ thuật, thủ công).