Ca sĩ Võ Hạ Trâm: Cảm nhận hồn dân tộc qua từng nhịp rung của âm thanh

Tiếp nối bức tranh tổng quan về âm nhạc cách mạng qua các giai đoạn lịch sử, báo Thể thao và Văn hóa/ TTXVN có cuộc trò chuyện cùng Võ Hạ Trâm – nữ nghệ sĩ vừa thực hiện MV Nguyện là người Việt Nam - như một lời tri ân sâu sắc với Tổ quốc trong dịp kỷ niệm trọng đại này.

* Khi hát câu "Nguyện là người Việt Nam", cảm xúc trong chị là gì?

- Câu hát ấy là một lời thề nghệ thuật và cũng là một tuyên ngôn công dân đầy tự hào của tôi. Đó không chỉ là cao trào âm nhạc, mà là điểm hội tụ của tất cả những cảm xúc, niềm tin và tình yêu đất nước mà tôi đã ấp ủ từ rất lâu.

Thể hiện tác phẩm này, tôi nghĩ mình không đơn thuần đang thể hiện một bài hát - mà đang gửi đi một thông điệp: Dù ở đâu, dù mang trong mình bao vai trò - là nghệ sĩ, là vợ, là mẹ - tôi vẫn luôn tự hào được là một người con của đất nước này.

Cảm xúc đó càng dâng trào khi đứng giữa Dàn nhạc Giao hưởng, mặc áo dài truyền thống, xung quanh là những nghệ sĩ trẻ, những sinh viên, những người con Việt Nam ở nhiều thế hệ khác nhau, cùng nhau hòa vào giai điệu yêu nước. Và đặc biệt, khoảnh khắc ông xã (chồng Võ Hạ Trâm là người Ấn Độ - PV) và hai con bất ngờ xuất hiện trong hậu trường, cùng mặc áo dài đến cổ vũ - điều đó càng khiến tôi thấm thía rằng: Việt Nam không chỉ là nơi mình sinh ra, mà là nơi mình luôn hướng về, là gốc rễ, là nguồn cội.

Vì vậy, câu "Nguyện là người Việt Nam" là một cam kết âm thầm của tôi - rằng dù trong nghệ thuật hay cuộc sống, tôi sẽ luôn đặt tinh thần dân tộc lên hàng đầu, và sống sao cho xứng đáng với sự nuôi dưỡng của đất nước mình.

* Cũng như vậy, khoảnh khắc kéo dài hai chữ "Việt Nam" trong phần cuối bài hát khiến nhiều người xúc động. Chị muốn khắc sâu điều gì vào lòng người nghe qua cách thể hiện này?

- Khoảnh khắc tôi ngân vang hai chữ "Việt Nam" kéo dài hơn 15 giây là một trong những phần xúc động nhất của bài hát - không chỉ với khán giả, mà với chính tôi. Tôi đã hát bằng tất cả hơi thở, cảm xúc và sự tự hào, như thể dồn nén tất cả tình yêu dành cho đất nước vào hai chữ thiêng liêng ấy. Sự kéo dài của âm thanh hai tiếng "Việt Nam" cũng là một sự tượng trưng cho tấm lụa hoà bình trải dài suốt dọc đất nước hình chữ S, mềm mại mà kiên cường, lặng lẽ mà chạm sâu vào tim.

Tôi muốn khán giả không chỉ nghe thấy "Việt Nam", mà thực sự cảm nhận được hồn cốt dân tộc qua từng nhịp rung của âm thanh. Vì âm nhạc có thể trôi qua, nhưng nếu chứa đựng sự chân thành, nó sẽ ở lại rất lâu trong lòng người nghe.

* Là người từng trình diễn tại các sự kiện lớn, chị đánh giá vai trò của âm nhạc trong những dịp kỷ niệm của đất nước ra sao?

- Âm nhạc là một phần không thể thiếu trong ký ức tập thể của dân tộc. Những giai điệu hào hùng, xúc động vang lên vào các dịp trọng đại như 30/4 hay 2/9 không chỉ là phần nghi lễ - mà là sợi dây vô hình kết nối các thế hệ, gợi nhớ công lao cha ông, làm sống dậy tinh thần yêu nước trong lòng mỗi người. Vì thế, âm nhạc chính là cách gợi nhớ và truyền cảm xúc hiệu quả nhất.

Những ca từ cô đọng, những giai điệu được viết bằng niềm tự hào về quê hương có khả năng chạm đến tất cả trái tim Việt Nam, dù là ở quê hương hay nơi xa xứ. Đó không chỉ là nghệ thuật, mà là một lời kêu gọi - nhẹ nhàng nhưng sâu sắc - để mỗi người trong chúng ta nhớ rằng mình thuộc về một dân tộc kiêu hãnh, giàu truyền thống và yêu thương.

Vì thế, mỗi lần được hát trong những sự kiện trọng đại ấy, tôi luôn xem đó là vinh dự lớn lao - nơi nghệ thuật và trách nhiệm công dân giao thoa, để tiếng hát không chỉ vang lên trên sân khấu, mà đọng lại trong lòng người nghe như một tiếng vọng của niềm tự hào dân tộc.

* Vậy mỗi lần hát về các sự kiện quan trọng của đất nước, chị chọn bài như thế nào? Chị có thể chia sẻ về những ca khúc để lại cho chị nhiều cảm xúc sâu đậm về đề tài này?

- Với tôi, mỗi bài hát truyền thống, cách mạng là một chuyến đi ngược về quá khứ, là cách để mình tri ân, để hiểu hơn và yêu hơn đất nước. Và cũng là cách để mình góp một tiếng hát nhỏ, nối tiếp mạch cảm xúc dân tộc qua nhiều thế hệ. Vì vậy, ngoài tiêu chí bài hát phù hợp với chương trình, tôi còn lựa chọn những ca khúc mình thật sự rung động và muốn cất lên bằng tất cả trái tim.

Tôi đã từng thấy mình lặng đi khi hát lên những câu chữ kể lại cả một giai đoạn lịch sử bằng chất liệu âm nhạc. Ví dụ như tôi luôn xem Đất nước lời ru là một bài hát mẫu mực về cách dùng âm nhạc để kể chuyện dân tộc bằng những hình ảnh giàu xúc cảm.

Khi hát Trăng sáng đôi miền, tôi cảm thấy như mình đang đại diện cho tiếng lòng của biết bao người con đất Việt từng sống trong cảnh chia cắt Bắc - Nam. Hình ảnh vầng trăng - chung một bầu trời, nhưng hai miền xa cách - không chỉ là chất thơ, mà còn là nỗi day dứt lịch sử và khát vọng đoàn tụ. Bài hát ấy gợi lên trong tôi sự biết ơn sâu sắc với những thế hệ đi trước, đã hy sinh để hôm nay chúng ta được sống trong hòa bình, thống nhất.

* Chị mong muốn ca khúc này sẽ tác động đến giới trẻ như thế nào?

- Tôi không mong giới trẻ nghe bài này như một "bài học lịch sử", mà như một lời thủ thỉ gần gũi từ trái tim, để rồi từ đó, các bạn cảm nhận được tình yêu đất nước một cách tự nhiên và sâu sắc hơn.

Một lần nữa, tôi muốn nhắc lại rằng sau Đại lễ 30/4 vừa rồi, tôi thật sự bất ngờ và xúc động khi chứng kiến giới trẻ tiếp nhận các bài hát chính luận, cách mạng bằng một tinh thần rất mới: Họ không chỉ nghe mà còn "chơi" với âm nhạc, bằng cách cover, remix, tạo nội dung sáng tạo và lan toả mạnh mẽ trên mạng xã hội. Điều đó cho thấy, chỉ cần âm nhạc chạm đúng cảm xúc và có chiều sâu, thì dù đề tài truyền thống, người trẻ vẫn sẵn sàng đón nhận.

Chính vì vậy, Nguyện là người Việt Nam được tôi và nhạc sĩ Đoàn Minh Quân xây dựng với cấu trúc giai điệu nhiều lớp - từ trầm lắng đến cao trào, có nhạc điện tử đan xen giao hưởng, vừa trang nghiêm vừa hiện đại. Tất cả đều nhằm mở ra một không gian sáng tạo để giới trẻ có thể "giao tiếp" với bài hát theo cách riêng - có thể hát lại, tạo nội dung, remix, chia sẻ…

Tôi tin rằng, nếu âm nhạc sống được trong đời sống của người trẻ - theo đúng tinh thần của thời đại - thì bài hát ấy sẽ không dừng lại ở thời điểm phát hành, mà sẽ sống lâu dài trong cảm xúc và ký ức cộng đồng, theo một cách rất đương đại.

 * Như chị vừa chia sẻ, sự xuất hiện của ông xã và hai con mặc áo dài đến cổ vũ chị trong hậu trường khiến chị xúc động và đây cũng là một hình ảnh đẹp khi người xem có thể cảm nhận về Việt Nam trong một thế giới toàn cầu hóa. Chị nghĩ sao về điều này?

- Gia đình tôi là một sự kết nối đặc biệt giữa hai nền văn hóa: Ấn Độ và Việt Nam. Việc ông xã và hai con mặc áo dài đến phim trường không chỉ khiến tôi xúc động mà còn mang một thông điệp: Người Việt Nam còn được định nghĩa bằng tình yêu, bằng sự gắn bó và sẻ chia văn hóa.

Trong thế giới toàn cầu hóa hôm nay, Nguyện là người Việt Nam cũng có thể là một lời tuyên bố đến từ những trái tim không sinh ra ở Việt Nam - nhưng yêu và trân trọng đất nước này như chính quê hương mình.

* Xin cám ơn chị về cuộc trò chuyện!