Ca khúc "Cardigan": Bước ngoặt khác thường của Taylor Swift

Trong lịch sử âm nhạc, rất nhiều album kinh điển vốn là những bước đi sự nghiệp cực kì khác thường, như một sự thách thức, để có thể vươn lên vị trí cao hơn. Với Taylor Swift, đó là album Folklore năm 2020.

Trong Folklore, ca khúc đáng chú ý nhất tất nhiên là đĩa đơn đầu tiên Cardigan - được đầu tư MV rất đẹp và mang lại No.1 Billboard Hot 100 cho Swift.

Cần một câu chuyện mới

"Đây là một bước đi sự nghiệp cực kì khác thường" - đó là lời mà một giám đốc hãng thu âm nói trong đoạn giới thiệu Springsteen: Deliver Me From Nowhere - bộ phim tiểu sử vừa ra mắt về Bruce Springsteen.

Springsteen: Deliver Me From Nowhere kể về quá trình thu âm Nebraska - album acoustic gồm 4 ca khúc ma mị mà Springsteen đã thực hiện, trước khi album "hậu bối" Born In The USA trở thành bom tấn.

Folklore không phải là album acoustic 4 ca khúc ám ảnh, nhưng nó gần với hình mẫu mà Taylor Swift có thể đạt được nhất. Đến từ một người thật sự chỉ tạo ra toàn hit bom tấn ồn ào, Folklore là bước đi nhẹ nhàng rất khác thường.

Khác biệt nữa là trước Folklore, sự nghiệp của Swift thật ra chưa bao giờ bị đe doạ. Cô đã gia nhập vào giới huyền thoại từ trước khi đến tuổi thành niên.

Cô đã bán được hàng tỷ đĩa hát, thống trị thương mại đến mức chỉ người như Adele mới có thể thách thức. Cô có 2 giải Grammy cho Album của năm. Cô chiến thắng tuyệt đối vụ lùm xùm với Kanye West. Khi bị ông bầu Scooter Braun mua bản gốc các album cô thu âm cho hãng Big Machine, cô vạch trần tình trạng tồi tệ của các quy định về sở hữu trí tuệ và thu lại - thành công tới khó tin - các album cũ.

Nhưng Swift vẫn cần một câu chuyện mới. Album 1989 (2014) của cô đã quá thành công, quá thống trị, đến nỗi 2 album ra mắt sau đó bỗng trở nên bé nhỏ. Reputation chỉ đưa được 1 ca khúc lên No.1, và ca khúc đó - Look What You Made Me Do - lại không được đánh giá cao.

Nỗ lực tạo ra No.1 cho album Lover, với các ca khúc Me! và You Need To Calm Down, đều mang lại cảm giác cường điệu. Cả 2 đều chỉ tới No.2, bị nhấn chìm bởi hit hiện tượng Old Town Road. Swift đã rời xa nguồn gốc nhạc đồng quê của mình chỉ để liên tục thua 1 bản nhạc màu mè lấy chủ đề cao bồi. Hẳn là cô không thích điều này.

Trong phim tài liệu Miss Americana (2020) trên Netflix, có một cảnh Swift mặc đồ ngủ, rõ ràng là đang thất vọng khi biết tin Reputation không được đề cử Grammy cho Album của năm.

Cô dừng lại một chút rồi nói với người ở đầu dây bên kia: "Ổn thôi. Tôi chỉ cần tạo ra một bản thu âm hay hơn". Khi bên kia khăng khăng rằng Reputation là bản thu âm tuyệt vời, Swift đáp: "Không, tôi đang làm... Tôi đang tạo ra một bản thu âm hay hơn".

Lover là bản thu âm tuyệt vời nữa nhưng nó cũng không được đề cử Album của năm. Dù không ai quá bận tâm tới việc đó, nhưng Swift thì có. Rồi sau đó là bộ phim thảm hoạ Cats mà Swift tham gia. Swift vẫn là ngôi sao thống trị nhạc pop, nhưng mọi thứ dường như không đi đúng hướng.

Swift cần một chút thời gian để lùi lại, suy ngẫm, và có lẽ thay đổi hướng đi của mình. Thế giới đã trao cho cô cơ hội để làm chính xác điều đó.

Ca khúc "Cardigan" của Taylor Swift:

Swift đã lên kế hoạch thực hiện một số chuyến lưu diễn nhẹ nhàng sau khi Lover ra mắt vào mùa Thu năm 2019, nhưng COVID đã thay đổi kế hoạch đó. Thế là, Swift bỗng như bao người: buồn chán ở nhà, ăn uống và xem phim cũ.

Có điều, với cô, giai đoạn đó không kéo dài lâu. Tháng 4/2020, Swift nhắn tin cho Aaron Dessner của nhóm National để mời hợp tác làm nhạc.

Swift rất thích nhạc của National - một trong những ban nhạc indie rock tiêu biểu của thập niên 2000 và 2010. Cô gặp Dessner từ năm 2014 và bắt đầu nói về chuyện sáng tác từ năm 2019. Dessner kể với Swift rằng anh và anh trai song sinh làm nhạc bằng cách ghép các bản nhạc nền và sau đó gửi chúng cho Matt Berninger. Swift thích ý tưởng đó.

Tinh tế sau vẻ ngoài hào nhoáng

Khi Aaron Dessner nhận được tin nhắn của Taylor Swift, anh đang làm nhạc mới. Anh đã có một loạt các bản nhạc nền mà Matt Berninger chưa tìm ra cách để chuyển thành ca khúc.

Dessner liền gửi email cho Swift một thư mục đầy các bản nhạc, không chắc có nên cơm cháo gì không. Chỉ vài tiếng sau, Swift gửi lại cho anh đoạn ghi âm về Cardigan, đã được viết xong hoàn chỉnh.

Dessner rất sửng sốt: "Đó là lúc tôi nhận ra điều này thật bất thường. Riêng sự tập trung và rõ ràng trong ý tưởng của cô ấy đã thật đáng kinh ngạc". Swift quá thành công ở nhiều khía cạnh, khiến người ta đôi khi quên mất cô là nhạc sĩ tài năng thế nào.

Trong vài tháng, Dessner và Swift đã làm việc cùng nhau trong bí mật, trao đổi file qua lại qua email. Swift làm việc trong phòng thu tại nhà của cô ở Los Angeles, còn Dessner làm việc trong phòng thu tại nhà của anh ở New York.

Dessner có mời những cộng sự như anh trai Bryce, người đảm nhiệm phần phối khí cho dây đàn trong Cardigan, và Justin Vernon của Bon Iver, cộng sự của anh trong dự án phụ Big Red Machine.

Ngoài ra, Dessner không nói với bất kỳ ai khác về dự án - ngay cả con gái anh, một người hâm mộ cuồng nhiệt Swift. Phía Swift cũng chỉ làm nhạc với cộng sự lâu năm của cô là Jack Antonoff.

Những giai điệu lấp lánh và giọng hát mộc mạc nhưng tinh tế của Swift trong Cardigan hòa quyện tuyệt vời với phần sản xuất sâu sắc của Dessner. Đây là điều rất khác khi so với những hit pop trước của cô - mà theo nhiều nhà phê bình là quá hoành tráng tới mức không còn chỗ cho sự tinh tế sâu sắc.

Cardigan mở ra không gian cho những tự vấn nhẹ nhàng, buồn bã, và Swift có thể làm tốt tất cả những điều đó một cách đáng kinh ngạc.

Cũng khác với nhiều hit của Swift, câu chuyện trong Cardigan không phải là về cô. Thay vào đó, nó là phần đầu tiên trong bộ ba tác phẩm mà Swift gọi là "Tam giác tình yêu tuổi teen" - một bộ ba ca khúc dân ca về những nhân vật trẻ hư cấu phải chịu nhiều đau khổ và bi kịch trước khi tìm lại được tình yêu.

Ca từ Cardigan, và trong phần lớn Folklore, hoa mỹ hơn nhiều so với bất cứ điều gì Swift viết trước đó. Khi tiếng đàn dây và đàn mellotron chậm rãi vang lên, người kể chuyện là Swift miêu tả cảm giác mà người yêu cũ từng mang đến: "Khi em cảm thấy mình như một chiếc áo len cardigan cũ kỹ dưới gầm giường của ai đó/ Anh đã nhặt em lên và nói anh rất thích". Có lẽ chính từ đây mà Swift tự gọi mình là "giáo viên tiếng Anh" khi công bố tin đính hôn!

Như thế, trong khi mọi người đang chán nản giữa bệnh dịch, Swift đã lao vào thực hiện Cardigan và sau đó là toàn bộ Folklore. Chỉ trong vòng vài tháng, album đã hoàn thành, sẵn sàng ra mắt. Hãng đĩa của cô thậm chí còn không biết đến sự tồn tại của nó cho đến tận lúc cô sắp công bố.

Thật là cú sốc và phấn khích khi Swift tung nhạc mới và hơn nữa là cả 1 album lạ thường với những chàng trai indie. Cardigan nói riêng và Folklore nói chung đã thu hút được cả những người chưa bao giờ thực sự coi trọng Swift. Một album thành công xét theo bất kì thước đo nào. Và sau đó, quả thật, sự nghiệp của Swift đã vụt lên tầm cao mới.

Nhìn lại, Folklore có thể không phải album hay nhất của Swift. Nhưng trên hết thảy, Folklore là một tín hiệu rõ ràng, cho những ai đã bỏ qua nhiều tín hiệu khá rõ ràng trước đó, rằng Taylor Swift là một con người thực sự.

Thật kì lạ, nhưng đúng là Swift quá phi thường tới mức nhiều người đã đẩy cô lên hàng phi thực.