“Bức tranh” văn học, nghệ thuật nhiều điểm sáng

Loạt đề cử để bình chọn 15 sự kiện văn học nghệ thuật tiêu biểu năm 2024 phần nào cho thấy bức tranh toàn cảnh của các lĩnh vực này trong năm qua, với nhiều kết quả nổi bật. Danh sách 15 sự kiện sẽ được công bố vào ngày 1/1 tới đây. 

Đây là lần thứ 2 cuộc bình chọn này diễn ra kể từ năm 2023, do Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam chỉ đạo, Thời báo văn học nghệ thuật phối hợp Quỹ hỗ trợ sáng tạo văn học nghệ thuật Việt Nam tổ chức.

Có 20 đề cử được giới thiệu để bình chọn 15 sự kiện tiêu biểu. Các đề cử này được giới thiệu bởi các đơn vị thuộc Liên hiệp các hội văn học nghệ thuật Việt Nam, 10 hội văn học nghệ thuật chuyên ngành trung ương, các hội văn học nghệ thuật tỉnh, thành phố và các tòa soạn báo, tạp chí của các hội văn học nghệ thuật.

Ban tổ chức cho biết, năm 2024 là thời điểm Liên hiệp các hội văn học nghệ thuật Việt Nam và các hội văn học nghệ thuật chuyên ngành trung ương nỗ lực tập trung hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ của nhiệm kỳ, bắt tay vào công tác chuẩn bị đại hội nhiệm kỳ mới (2025 - 2030), triển khai nhiều chương trình, dự án văn học nghệ thuật lớn hướng về những ngày kỷ niệm trọng đại của đất nước. Liên hiệp và các hội đã linh hoạt, chủ động, tiến hành tổ chức, triển khai nhiều hoạt động có ý nghĩa thiết thực, góp phần động viên, thúc đẩy và xây dựng phong trào sáng tác cho lực lượng văn nghệ sĩ trên toàn quốc.

Danh sách đề cử có sự xuất hiện của một loạt sự kiện được tổ chức nhân các ngày kỷ niệm như chuỗi sự kiện văn học nghệ thuật kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ; chuỗi sự kiện văn học nghệ thuật chào mừng kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam; chuỗi hoạt động kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà văn Nguyễn Đình Thi; triển lãm 80 năm văn hóa - văn nghệ Quân đội…

Cùng với đó, các sự kiện liên quan đến hoạt động chuyên môn của các hội văn học nghệ thuật, các cơ quan quản lý nhà nước về văn hóa cũng chiếm phần lớn các đề cử. Một số sự kiện tiêu biểu trong danh sách đề cử có thể kể tới như Liên hoan Ca múa nhạc toàn quốc năm 2024; Ngày Thơ Việt Nam lần thứ 22 với chủ đề Bản hòa âm đất nước; Festival mỹ thuật trẻ lần thứ 7 năm 2024; Cuộc thi và triển lãm đồ họa các nước ASEAN năm 2024; Tuần lễ múa Việt Nam 2024; Liên hoan nghệ thuật sân khấu toàn quốc dành cho thiếu niên, nhi đồng lần thứ nhất; Giải thưởng điện ảnh Cánh diều năm 2024…

Theo TS Đoàn Thanh Nô (Phó chủ tịch thường trực Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam), việc tổ chức bình chọn các sự kiện văn học nghệ thuật tiêu biểu là một hoạt động có ý nghĩa đặc biệt, không chỉ tôn vinh những thành tựu nổi bật trong lĩnh vực văn học nghệ thuật, mà còn là dịp để nhìn nhận, đánh giá những bước tiến lớn của văn học nghệ thuật nước nhà trong suốt một năm qua.

"Văn học nghệ thuật không chỉ là tấm gương phản chiếu đời sống, mà còn là ngọn lửa thắp sáng tâm hồn, là động lực mạnh mẽ thúc đẩy sự đổi mới và sáng tạo trong cộng đồng" - TS Đoàn Thanh Nô nhấn mạnh - "Mỗi sự kiện được tôn vinh sẽ là minh chứng sống động cho sự phát triển không ngừng nghỉ của các thế hệ văn nghệ sĩ Việt Nam. Chúng ta có quyền tự hào về những giá trị nghệ thuật đang từng ngày góp phần bồi đắp nền tảng văn hóa dân tộc và xây dựng con người Việt Nam mới - giàu lòng nhân ái, yêu chuộng hòa bình và sáng tạo".

Bên cạnh loạt sự kiện mang tính chất kỷ niệm, chuyên môn, danh sách bình chọn sự kiện văn học nghệ thuật tiêu biểu năm 2024 còn có sự xuất hiện của những tác phẩm, chương trình nghệ thuật gây được hiệu ứng xã hội mạnh mẽ trong năm. Đó là bộ phim Đào, phở và piano và 2 chương trình truyền hình Anh trai say hi, Anh trai vượt ngàn chông gai.

Theo đánh giá của ban tổ chức, Anh trai say hi và Anh trai vượt ngàn chông gai là 2 chương trình truyền hình có sự tham gia của các nam nghệ sĩ, được chiếu cùng thời điểm. Cả 2 đã tạo điểm sáng cho ngành nghệ thuật biểu diễn - một lĩnh vực trọng điểm của công nghiệp văn hóa Việt Nam. Đêm nhạc (concert) của 2 chương trình này tổ chức ở TP.HCM và Hà Nội được đánh giá là hoạt động văn hóa nghệ thuật có quy mô lớn, thu hút sự quan tâm của đông đảo khán giả, tạo cơn sốt vé.

Trong khi đó, bộ phim Đào, phở và piano được Ban tổ chức đánh giá là "kỳ tích" phát hành của phim Nhà nước, thu về hơn 20 tỷ đồng.

Về lý do đề cử Đào, phở và piano thay vì những bộ phim có doanh thu trăm tỷ trong năm, ông Nguyễn Văn Tân (Phó chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam) bày tỏ: "Đã rất lâu trong khu vực phim Nhà nước mới có tác phẩm được công chúng đón nhận một cách nồng nhiệt như Đào, phở và piano".

Theo ông Tân, Đào, phở và piano đã "tải" được một câu chuyện lịch sử trong sự sáng tạo của một hệ đề tài rất nghiêm cẩn. Vượt qua những hạn chế về điều kiện làm phim, bộ phim này đạt được chất lượng tốt về nội dung. Điều này được khẳng định thông qua các thành tích của phim như giải Bông sen Bạc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 23, giải Cánh diều Bạc của Hội Điện ảnh Việt Nam, được Bộ VH,TT&DL chọn gửi đi dự vòng sơ tuyển Oscar 2024.

"Dù không thể so với doanh thu khủng của những phim trăm tỷ thuộc dòng thương mại, giải trí như Mai của Trấn Thành hoặc Lật mặt 7 của Lý Hải, nhưng sự xuất hiện một cách rất rực rỡ của Đào, phở và piano đã cho một chỉ dấu đáng lạc quan về sự đổi mới của phim Nhà nước trên con đường vừa thực hiện nhiệm vụ chính trị, vừa đến được với đông đảo khán giả" - ông Tân nhấn mạnh.