Bóng đá Indonesia vươn lên mạnh mẽ sau thảm họa

Tròn 3 năm sau thảm họa sân vận động Kanjuruhan, bóng đá Indonesia vươn lên mạnh mẽ và đang có cơ hội giành vé dự World Cup 2026.

Vào ngày 1/10/2022, 135 cổ động viên đã thiệt mạng tại sân vận động Kanjuruhan ở Indonesia sau khi lực lượng an ninh sử dụng hơi cay và tạo ra cảnh giẫm đạp ở lối ra. Đó là giai đoạn khó khăn nhất của bóng đá Indonesia sau thời kỳ họ bị FIFA trừng phạt vào năm 2015 khi hoạt động của Liên đoàn bóng đá nước này (PSSI) bị can thiệp quá sâu.

Bóng đá Indonesia đã vươn lên như thế nào?

Tới tháng 3/2023, những tin tức tiêu cực tiếp tục xuất hiện khi nước này bị tước quyền đăng cai U20 World Cup chỉ vài tháng trước khi khai mạc. Erick Thohir, cựu chủ sở hữu Inter và DC United, hiện là đồng sở hữu Oxford United, được bổ nhiệm làm chủ tịch PSSI và đã nỗ lực hết mình để cứu giải đấu.

Các cổ động viên bóng đá Indonesia đã chuẩn bị tinh thần cho những hình phạt từ FIFA và hỗn loạn tiếp theo. Nhưng thay vào đó, FIFA đã ấn tượng với nỗ lực của Thohir và trao cho Indonesia quyền đăng cai U17 World Cup 2023. Giải đấu diễn ra thành công và mang lại một làn sóng tích cực rất cần thiết cho bóng đá Indonesia.

Khi FIFA mở rộng giải đấu lên 48 đội, Trung Quốc và Ấn Độ được cho là sẽ vượt qua vòng loại, nhưng Indonesia, quốc gia đông dân thứ 4 thế giới và có niềm đam mê bóng đá hơn cả những "người khổng lồ ngủ yên", đang nổi lên như ứng cử viên sáng giá. Họ đã vào vòng loại thứ 4 của World Cup 2026, chung bảng với Saudi Arabia và Iraq. Các đội sẽ đá vòng tròn 1 lượt và đội chiến thắng sẽ giành vé tới World Cup 2026.

Dù kết quả ra sao, Indonesia đã lọt vào nhóm 12 đội cuối cùng ở châu Á tranh vé dự World Cup, một sự tiến bộ gần như không tưởng so với những lần trước. Tuyển Thái Lan và Việt Nam, 2 quốc gia Đông Nam Á thành công hơn, đã vào vòng loại cuối cùng các giải 2018 và 2022, nhưng chỉ giành tổng cộng 6 điểm từ 20 trận. Đội tuyển Indonesia đạt gấp đôi số điểm đó chỉ sau một nửa số trận, đặc biệt là đánh bại Saudi Arabia, Trung Quốc và Bahrain, đồng thời hòa với Australia.

Việc nhập tịch đã giúp tuyển Indonesia nâng cao sức mạnh đáng kể. Họ đã tích cực nhập tịch các cầu thủ có gốc gác Indonesia ở châu Âu (chủ yếu ở Hà Lan). Ngoài ra, cựu danh thủ Hà Lan Patrick Kluivert được bổ nhiệm dẫn dắt tuyển Indonesia vào tháng Giêng sau khi HLV Shin Tae Yong (Hàn Quốc) bị sa thải.

Kluivert được xem là phù hợp hơn với một đội về cơ bản mang dáng dấp của châu Âu, giao tiếp bằng tiếng Hà Lan hoặc tiếng Anh. Đội tuyển Indonesia không phải là đội đầu tiên hay cuối cùng đi theo con đường này ở châu Á, nhưng ít có đội tuyển nào thực hiện một cách quyết liệt và nhanh chóng như họ. Có những lo ngại về bản sắc đội tuyển quốc gia, nhưng việc dự World Cup sẽ làm giảm phần lớn những lo ngại đó, ít nhất là hiện tại.

Giấc mơ World Cup của bóng đá Indonesia

Ít nhất tới lúc này, Kluivert làm khá tốt công việc của mình tại đội bóng xứ Vạn đảo. Dù ông nhận thất bại 1-5 trước đội tuyển Australia nhưng sau đó, nhà cầm quân người Hà Lan giúp Indonesia giành chiến thắng trước Bahrain và Trung Quốc. Tuy nhiên, Indonesia dưới sự dẫn dắt của Kluivert có kết quả thất vọng khi thua Nhật Bản 0-6.

Phía trước đội tuyển Indonesia là thử thách cực đại. Họ sẽ gặp Saudi Arabia tại Jeddah trước 60 nghìn khán giả vào đêm 8/10 tới. Cần phải nói rằng các trận đấu sẽ đều diễn ra ở Saudi Arabia và đội chủ nhà có 6 ngày nghỉ giữa các trận, trong khi các đội khách phải thi đấu 2 trận trong 3 ngày. Tuy nhiên, Indonesia từng hòa ở đây tại vòng loại trước và tất cả áp lực giờ dồn lên đội chủ nhà. Sau đó, đội tuyển Indonesia sẽ bước vào trận đấu quan trọng thứ 2 với Iraq, một đội bóng mạnh khác của châu Á, vào đêm 11/10.

Dưới sự điều hành của Erick Thohir, Indonesia còn đang nỗ lực phát triển bóng đá nữ và futsal, bên cạnh bóng đá nam. Việc giành vé dự World Cup 2026 sẽ là cú hích lớn cho toàn bộ nền bóng đá Indonesia. Đội tuyển quốc gia có thể nằm trong Top 12 châu Á và dẫn đầu Đông Nam Á, nhưng giải BRI Super League của Indonesia chỉ xếp hạng 25 châu lục và thứ 6 khu vực. Việc tái định vị thương hiệu trước mùa giải này hứa hẹn mang lại nhiều tài trợ và doanh thu bản quyền truyền hình. Một vấn đề lớn là lệnh cấm cổ động viên đội khách được áp dụng từ sau thảm họa năm 2022.

FIFA đã mở văn phòng tại Jakarta để giám sát việc nâng cao tiêu chuẩn an toàn. Tháng 8 năm nay, ông Thohir tuyên bố: "Đừng nghĩ rằng văn phòng FIFA có mặt ở đây chỉ vì mối quan hệ giữa tôi và Chủ tịch Gianni Infantino. Đây là mối quan hệ giữa FIFA và đất nước. Chúng ta đã được tha thứ vì thảm kịch sân vận động Kanjuruhan, lẽ ra chúng ta phải bị trừng phạt".

"Họ (FIFA) nhìn nhận bóng đá Indonesia là một điểm đặc biệt cần được quan tâm. Nhất là vì đây là một quốc gia lớn với lượng người hâm mộ bóng đá khổng lồ. Vấn đề còn lại là luật chơi và luật pháp phải được áp dụng nghiêm túc", ông Thohir kết luận.

Có thể nói, 3 năm sau thảm kịch ở Kanjuruhan, bóng đá Indonesia đã thay đổi mạnh mẽ với chuyển biến tích cực mà ít ai có thể ngờ.