Bóng đá Indonesia sau giải U23 Đông Nam Á: Mặt trái của việc nhập tịch cầu thủ

Chính sách nhập tịch đang giúp đội tuyển Indonesia hướng tới giấc mơ World Cup. Nhưng nó cũng để lộ những vấn đề nghiêm trọng ở cấp độ bóng đá trẻ. Thất bại ở giải U23 Đông Nam Á 2025 là một minh chứng.

Thất bại 0-1 trước U23 Việt Nam ngay tại Gelora Bung Karno đã kéo dài chuỗi ngày không danh hiệu trên sân nhà lên 38 năm kể từ tấm HCV SEA Games 1987. Thất bại này không chỉ phơi bày những hạn chế trong lối chơi của U23 Indonesia mà còn làm dấy lên cuộc tranh luận về mặt trái của chính sách nhập tịch.

Lối chơi đơn điệu và sự phụ thuộc vào ném biên

U23 Indonesia bước vào giải đấu với kỳ vọng lớn từ người hâm mộ, đặc biệt khi được chơi trên sân nhà. Tuy nhiên, trước một U23 Việt Nam thi đấu tập trung và chắc chắn, đội bóng của HLV Gerald Vanenburg đã bộc lộ sự bế tắc rõ rệt. Lối chơi của họ phụ thuộc quá nhiều vào các quả ném biên dài, đặc biệt từ Robi Darwis, được xem như "vũ khí" lợi hại để khai thác chiều cao của các cầu thủ như Jens Raven. Những pha ném biên này, dù uy lực chẳng kém gì một quả đá phạt, lại bị U23 Việt Nam nghiên cứu kỹ lưỡng và vô hiệu hóa, đặc biệt ở những phút cuối trận khi áp lực dâng cao.

Tờ A Bola chỉ ra rằng lối chơi của U23 Indonesia quá đơn điệu, thiếu sự sáng tạo trong khâu tấn công. Các tình huống tấn công chủ yếu dựa vào tốc độ của Rahmat Arjuna và Rayhan Hannan ở hai cánh, nhưng những pha phối hợp thường không hiệu quả do các đường chuyền ngắn bị cướp bóng hoặc những pha xử lý cá nhân thừa thãi. Ví dụ, Doni Tri Pamungkas đã để mất bóng ở những phút cuối vì rê bóng quá lâu. Ngoài ra, quyết định để tiền vệ chủ chốt Arkhan Fikri ngồi dự bị đến 10 phút cuối trận khiến tuyến giữa Indonesia thiếu đi sự linh hoạt và đột biến cần thiết.

Không giống đội tuyển quốc gia với dàn cầu thủ nhập tịch chất lượng, U23 Indonesia chỉ có Jens Raven, cầu thủ nhập tịch duy nhất trong đội hình tại giải đấu này. Với 7 bàn thắng, Raven giành danh hiệu Vua phá lưới, nhưng ở trận chung kết, anh gần như mất tích trước hàng thủ chắc chắn của U23 Việt Nam. Sự phụ thuộc quá mức vào Raven đã phơi bày điểm yếu của dàn cầu thủ nội như Hokky Caraka, Ardiansyah, Kedel Arel, Robi Darwis, Doni Tri Pamungkas, Muhammad Ferrari hay Arkhan Fikri. Dù nhiều cầu thủ trong số này từng được triệu tập lên đội tuyển quốc gia tại ASEAN Cup 2024, họ đã không thể hiện được bản lĩnh khi thiếu sự hỗ trợ từ các cầu thủ nhập tịch.

Mặt trái của chính sách nhập tịch với bóng đá trẻ

Thất bại tại ASEAN Cup 2024, khi Indonesia bị loại ngay từ vòng bảng, và màn trình diễn đáng thất vọng tại U23 Đông Nam Á 2025 là minh chứng cho sự chênh lệch giữa lứa cầu thủ nội và những kỳ vọng lớn lao từ chính sách nhập tịch. Trong khi đội tuyển Indonesia mơ đến World Cup nhờ các cầu thủ gốc Âu, lứa trẻ lại cho thấy sự thiếu ổn định và non kém về kinh nghiệm.

Chính sách nhập tịch của Indonesia, được dẫn dắt bởi chủ tịch PSSI Erick Thohir, đã mang lại thành công tức thì cho đội tuyển quốc gia. Tuy nhiên, tại cấp độ U23, khi số lượng cầu thủ nhập tịch bị hạn chế, Indonesia đã không thể duy trì sức mạnh. Malaysia, một quốc gia cũng theo đuổi chính sách nhập tịch, chỉ có 2-3 cầu thủ nhập tịch tại giải U23 Đông Nam Á 2025 và sớm dừng chân ngay vòng bảng.

Việc ưu tiên các cầu thủ nhập tịch, chủ yếu từ châu Âu, đã vô tình làm lu mờ cơ hội phát triển của các tài năng nội địa. Các lò đào tạo trẻ tại Indonesia không nhận được sự đầu tư tương xứng, dẫn đến việc các cầu thủ trẻ thiếu kỹ năng, kinh nghiệm và sự gắn kết khi thi đấu ở cấp độ khu vực. Để so sánh, U23 Việt Nam với dàn cầu thủ "cây nhà lá vườn" như Khuất Văn Khang, Trần Trung Kiên, Phạm Lý Đức, Nguyễn Đình Bắc hay Nguyễn Phi Hoàng đã cho thấy giá trị của việc phát triển bóng đá trẻ bài bản. Dù chỉ có một cầu thủ Việt kiều là Viktor Lê, U23 Việt Nam vẫn giành chức vô địch lần thứ 3 liên tiếp, minh chứng cho sự bền vững của hệ thống đào tạo nội lực.

Hậu quả lâu dài và bài học cho Indonesia

Tờ A Bola liệt kê 4 nguyên nhân chính dẫn đến thất bại của U23 Indonesia: Thiếu quyết đoán trong các pha bóng cuối, lối chơi đơn điệu, sai lầm cơ bản trong xử lý bóng, và thiếu sáng tạo trong chiến thuật. Những hạn chế này không chỉ xuất phát từ phong độ thi đấu mà còn từ cách tiếp cận xây dựng đội bóng. Việc phụ thuộc vào các cầu thủ nhập tịch ở đội tuyển quốc gia có thể mang lại kết quả ngắn hạn, nhưng ở cấp độ trẻ, nơi các tài năng nội địa cần được trao cơ hội, Indonesia đang trả giá cho sự mất cân bằng trong chiến lược phát triển.

Người hâm mộ Indonesia cần nhìn nhận rằng chính sách nhập tịch không phải là chìa khóa vạn năng để đạt được những mục tiêu lớn như World Cup. Nếu không đầu tư đúng mức vào bóng đá trẻ, hậu quả có thể kéo dài, khiến các lứa cầu thủ kế cận thiếu nền tảng để cạnh tranh ở các giải đấu lớn như SEA Games hay vòng loại U23 châu Á. Trong khi đó, các nền bóng đá như Việt Nam hay Thái Lan, với hệ thống đào tạo bài bản, vẫn duy trì được sự ổn định và thành công ở khu vực.

Sự bế tắc của U23 Indonesia khi thiếu vắng dàn cầu thủ nhập tịch cho thấy những lỗ hổng trong hệ thống đào tạo trẻ. Để hướng tới những mục tiêu lớn hơn, Indonesia cần cân bằng giữa việc nhập tịch cầu thủ chất lượng và đầu tư vào các lò đào tạo nội địa, đảm bảo các tài năng trẻ có cơ hội phát triển và tỏa sáng, thay vì chỉ dựa vào những giải pháp ngắn hạn như ném biên hay một vài cá nhân nổi bật.