Bộ Y tế Mỹ công bố chiến lược mở rộng ứng dụng trí tuệ nhân tạo

Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ (HHS) ngày 5/12 đã công bố chiến lược mở rộng việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), dựa trên sự ủng hộ mạnh mẽ công nghệ này dưới thời chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump. Tuy nhiên, điều này cũng làm dấy lên những câu hỏi về cách bảo vệ dữ liệu y tế nhạy cảm của người dân.

HHS mô tả văn bản mới dài 20 trang là "bước đi đầu tiên", tập trung vào cải thiện hiệu quả vận hành và điều phối việc ứng dụng AI giữa các cơ quan trực thuộc. Tuy nhiên, tài liệu cũng gồm nhiều kế hoạch dài hạn nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo, bao gồm ứng dụng AI trong phân tích dữ liệu sức khỏe bệnh nhân và phát triển thuốc.

Cụ thể, chiến lược mới kêu gọi xây dựng văn hóa "thử trước" ("try-first"), giúp nhân viên nâng cao năng suất và khả năng làm việc bằng các công cụ AI. Đầu năm nay, HHS đã cung cấp mô hình AI ChatGPT cho toàn bộ nhân viên sử dụng.

Tài liệu xác định 5 trụ cột chính cho chiến lược AI, gồm: Thiết lập mô hình quản trị để kiểm soát rủi ro; Phát triển bộ công cụ AI dùng chung; Tăng cường năng lực sử dụng AI cho nhân viên; Tài trợ thiết lập tiêu chuẩn AI trong nghiên cứu – phát triển; cuối cùng là tích hợp AI vào y tế công cộng và chăm sóc bệnh nhân. HHS cho biết các cơ quan trực thuộc đang "thúc đẩy ứng dụng AI nhằm cung cấp hướng dẫn sức khỏe cá nhân hóa, theo ngữ cảnh, bằng cách truy cập và phân tích hồ sơ y tế theo thời gian thực một cách an toàn".

Trong lời mở đầu của chiến lược, Thứ trưởng HHS Jim O'Neill cho rằng trong một thời gian dài, công việc của bộ gặp nhiều trở ngại do các thủ tục hành chính và khối lượng công việc mang tính hình thức. Ông nhấn mạnh rằng đã đến lúc loại bỏ những rào cản này và phối hợp ứng dụng công nghệ để thúc đẩy mục tiêu xây dựng một nước Mỹ khỏe mạnh hơn.

Động thái mới cho thấy chính quyền Tổng thống Trump tiếp tục thúc đẩy việc sử dụng AI trong bộ máy liên bang, khuyến khích nhân viên tận dụng chatbot và trợ lý AI trong công việc thường nhật. Khi công nghệ AI tạo sinh phát triển mạnh dưới thời Tổng thống tiền nhiệm Joe Biden, Nhà Trắng đã ban hành sắc lệnh yêu cầu thiết lập các biện pháp bảo đảm an toàn. Tuy nhiên, Tổng thống Donald Trump đã bãi bỏ sắc lệnh này khi nhậm chức và hiện ưu tiên gỡ bỏ các rào cản để tăng tốc ứng dụng AI trong chính phủ.

Giới chuyên gia nhận định nỗ lực hiện đại hóa hoạt động chính phủ mở ra nhiều cơ hội nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro, đặc biệt khi HHS quản lý lượng lớn dữ liệu y tế cực kỳ nhạy cảm. Một số ý kiến lo ngại liệu các tiêu chuẩn nghiêm ngặt có được đảm bảo dưới sự lãnh đạo của Bộ trưởng Y tế Robert F. Kennedy Jr. hay không. Ngay cả trong phong trào "Đưa nước Mỹ khỏe mạnh trở lại" do ông Kennedy dẫn dắt cũng gây ra những quan ngại về việc các công ty công nghệ có thể tiếp cận dữ liệu cá nhân.

Ông Oren Etzioni, chuyên gia AI và là người sáng lập một tổ chức phi lợi nhuận chống deepfake chính trị, đánh giá việc HHS thúc đẩy ứng dụng AI trong y tế là tích cực, nhưng cảnh báo rằng tốc độ không nên đánh đổi với sự an toàn. Theo ông, chiến lược của HHS đưa ra các mục tiêu đầy tham vọng – từ hạ tầng dữ liệu tập trung, triển khai nhanh công cụ AI, đến xây dựng lực lượng lao động thông thạo AI. Tuy nhiên, tham vọng luôn đi kèm rủi ro khi làm việc với loại dữ liệu nhạy cảm nhất, đó là thông tin sức khỏe của người dân.

Trong khi đó, ông Darrell West, chuyên gia tại Trung tâm Đổi mới Công nghệ, Viện Brookings, nhận định tài liệu có đề cập tăng cường quản lý rủi ro nhưng chưa nêu rõ cách thực hiện. Ông lưu ý: "Vẫn còn nhiều câu hỏi chưa được trả lời về cách xử lý dữ liệu y tế nhạy cảm và cơ chế chia sẻ dữ liệu. Có nhiều quy định bảo vệ dữ liệu cá nhân, nhưng mức độ bảo vệ với dữ liệu tổng hợp dùng cho AI còn hạn chế".

Dù vậy, ông West nhận định nếu triển khai một cách thận trọng, chiến lược này có thể trở thành hình mẫu cho một cơ quan hiện đại hóa toàn diện, hoạt động hiệu quả hơn trước đây.

Theo HHS, trong tài khóa 2024, cơ quan này có 271 dự án AI đang triển khai hoặc chuẩn bị triển khai, và con số này dự kiến tăng 70% trong năm 2025.