Bộ Y tế giao Trung tâm Y học bào thai PhenikaaMec thực hiện 11 kỹ thuật can thiệp bào thai phức tạp

Tháng 11/2024, Trung tâm Y học bào thai PhenikaaMec chính thức được Bộ Y tế giao nhiệm vụ thực hiện 11 kỹ thuật can thiệp bào thai phức tạp. 

Lần đầu tiên tại Việt Nam, bệnh viện ngoài công lập được Bộ Y tế công nhận đủ năng lực thực hiện những kỹ thuật can thiệp bào thai khó, mở ra hy vọng "chữa bệnh từ trong trứng nước" cho hàng ngàn gia đình có thai kỳ đặc biệt.

Chỉ vài năm trước, những tai biến sản khoa bất ngờ là ác mộng với thai phụ khi bắt buộc phải đình chỉ thai kỳ sớm, hoặc trẻ sinh ra phải chịu di chứng nặng nề suốt đời. TS. BS Nguyễn Thị Sim là một trong những nữ bác sĩ đầu tiên đã có nhiều năm tu nghiệp tại Pháp, quyết tâm đưa lĩnh vực y học bào thai về Việt Nam, mở ra cơ hội "cứu sống" những thai kỳ đặc biệt. Trung tâm Y học bào thai Bệnh viện Đại học Phenikaa do TS.BS Nguyễn Thị Sim trực tiếp quản lý đã thực hiện hàng chục đề tài, ứng dụng chẩn đoán, thực hiện thành công hàng trăm ca can thiệp bào thai phức tạp, hiện thực hóa giấc mơ "chữa bệnh từ trong bụng mẹ".

Tháng 11/2024, Đoàn thẩm định Bộ y tế đã tổ chức đánh giá đội ngũ bác sĩ, cơ sở vật chất, thiết bị tại Trung tâm Y học bào thai PhenikaaMec về khả năng thực hiện các kỹ thuật can thiệp bào thai. Nhờ chuẩn bị đầy đủ các điều kiện, Trung tâm đã được Bộ Y tế chính thức cấp phép hoạt động và phê duyệt giao thực hiện 11 kỹ thuật can thiệp bào thai cấp độ khó, bao gồm:

1. Nội soi buồng ối điều trị hội chứng truyền máu song thai bằng laser

Thủ thuật áp dụng cho trường hợp song thai chung 1 bánh rau mắc hội chứng truyền máu song thai (TTTS), khi một thai nhận nhiều máu và một thai mất máu, nguy cơ tử vong cả hai. Đây là thủ thuật đòi hỏi bác sĩ chuyên khoa phải có kỹ năng siêu âm nội soi buồng ối thành thạo, xác định đúng mạch nối trên bánh rau và dùng laser chính xác, tránh gây tổn thương màng ối hoặc nhau thai.

2. Nội soi buồng ối điều trị hội chứng dải sợi ối bằng laser

Kỹ thuật này giúp phóng chi hoặc cơ quan của thai nhi bị dải sợi quấn chặt, giảm nguy cơ thiếu máu, chèn ép thần kinh, hoại tử chi. Bác sĩ sẽ sử dụng một ống nội soi siêu nhỏ gắn camera đưa vào buồng tử cung để quan sát trực tiếp các dải sợi ối quấn quanh thai. Sau đó, tia laser được dùng để cắt hoặc giải phóng vùng bị chèn ép, giúp thai nhi thoát khỏi dải sợi ối.

3. Truyền dịch vào màng ối điều trị thiểu ối

Trường hợp thiểu ối nặng, có nguy cơ chèn ép dây rốn, thiểu sản phổi thai, nguy cơ thai lưu, trước kia thường phải đình chỉ thai hoặc cho thai ra non. Với thủ thuật truyền dịch màng ối, thai nhi được "cứu sống", dịch đẳng trương vô trùng được "bơm" vào tử cung, tạo ra môi trường nuôi dưỡng thai nhi tiếp tục phát triển khỏe mạnh trong tử cung đến đủ tháng.

4. Truyền máu cho thai nhi qua dây rốn

Thai bị thiếu máu nặng thường do các nguyên nhân như: bất đồng nhóm máu Rh, nhiễm Parvovirus B19, mắc thalassemia gây phù thai, thai lưu…. Trong quá trình thủ thuật, bác sĩ quan sát hình ảnh siêu âm, đưa kim vào tĩnh mạch rốn để truyền lượng máu vừa đủ, giúp thai nhi hết thiếu máu, giảm thiểu biến chứng nguy hiểm cho thai.

5. Chọc hút dịch màng bụng thai nhi dưới siêu âm

Thủ thuật này sử dụng kim chuyên dụng xuyên qua thành bụng mẹ vào tử cung, tiếp cận khoang bụng thai để rút bỏ phần dịch ứ đọng. Toàn bộ quá trình được thực hiện dưới siêu âm nhằm tăng độ chính xác và hạn chế tối đa nguy cơ tổn thương cho thai nhi, bánh nhau và dây rốn.

6. Chọc hút dịch màng phổi thai nhi dưới siêu âm

Chọc hút dịch màng phổi thai nhi là thủ thuật can thiệp bào thai tiên tiến, được sử dụng để loại bỏ lượng dịch dư thừa trong khoang màng phổi. Quy trình này luôn tiến hành dưới hướng dẫn của siêu âm nhằm đảm bảo tính chính xác và an toàn tối đa, qua đó giúp giải phóng áp lực đè nén lên tim và phổi, cải thiện khả năng sống và sự phát triển của thai.

7. Nội soi buồng ối đốt dây rốn bằng laser

Kỹ thuật này được chỉ định trong điều trị tình trạng thai chậm phát triển chọn lọc và hội chứng song thai không tim – gây nguy cơ thai lưu cho cả hai thai. Dưới sự hướng dẫn của siêu âm, bác sĩ sẽ sử dụng cụ chuyên dụng đưa vào buồng ối của thai cần can thiệp, dùng sợi quang laser tiếp cận và tiến hành đốt đông tắc mạch máu trong dây rốn bất thường, giúp cho thai còn lại tiếp tục phát triển mạnh khoẻ.

8. Nội soi buồng ối đốt dây rốn bằng lưỡng cực

Kỹ thuật này áp dụng điều trị cho những trường hợp tương tự giống kỹ thuật nội soi buồng ối đốt dây rốn bằng laser. Dưới sự hướng dẫn của siêu âm, bác sĩ y học bào thai sẽ sử dụng dao lưỡng cực kẹp tắc mạch dây rốn của một thai bệnh lý để cứu sống thai còn lại.

9. Nội soi buồng ối dẫn lưu dịch màng phổi thai nhi

Bác sĩ chuyên khoa thực hiện đặt ống dẫn lưu chuyên biệt (shunt) để tạo đường thoát dịch liên tục, cho phép dịch ứ đọng trong khoang màng phổi chảy ra buồng ối. Mục đích chính của can thiệp là giảm áp lực đè ép lên trung thất – nơi chứa tim và các mạch máu lớn, phòng ngừa đa ối ở mẹ, loại bỏ dịch dư thừa, phổi thai nhi có điều kiện phát triển tốt hơn, tim không còn phải chịu gánh nặng lớn, qua đó tăng khả năng sống còn và cải thiện rõ rệt triển vọng sức khỏe cho trẻ sau khi sinh.

10. Nội soi can thiệp thai nhi điều trị dị tật tim bẩm sinh

Một số dị tật tim thai nặng (hẹp van động mạch chủ, hẹp van phổi, hẹp van hai lá…), nếu can thiệp sớm bằng đặt bóng nong van tim từ khi nằm trong bụng mẹ sẽ giúp cải thiện tiên lượng sau sinh. Kỹ thuật "siêu khó" này đòi hỏi cần phối hợp liên chuyên khoa Tim mạch và Y học bào thai để thực hiện can thiệp tim trên thai nhi qua nội soi/siêu âm.

11. Nội soi buồng ối dẫn lưu bàng quang thai nhi

Kỹ thuật này giúp điều trị các bệnh dị dạng đường tiết niệu cho thai nhi. Dưới hướng dẫn của siêu âm, bác sĩ đưa ống shunt chuyên biệt vào bàng quang thai nhi đang giãn, để dẫn lưu đưa nước tiểu từ bàng quang ra buồng ối. Thủ thuật này áp dụng điều trị tình trạng bàng quang thai nhi bị giãn hoặc tắc nghẽn, góp phần nâng cao tiên lượng sống cho thai nhi.