Bệnh thuỷ đậu và cách phòng ngừa

Bệnh thủy đậu có thể gặp ở mọi lứa tuổi và ai cũng tiềm ẩn nguy cơ mắc bệnh. Năm nay dịch thủy đậu đến sớm hơn, từ đầu năm 2023 đến nay, Hà Nội đã ghi nhận khoảng 800 ca mắc thủy đậu, tăng rất cao so với cùng kỳ năm 2022.

Dự báo, bệnh thủy đậu có thể tiếp tục xu hướng gia tăng số ca mắc trong thời gian tới, nhất là trong điều kiện thời tiết thuận lợi cho dịch lây lan như hiện nay.

Dịch thủy đậu đến sớm, số ca mắc tăng rất cao, xuất hiện các chùm ca bệnh ở người lớn

Trong tuần qua, trên địa bàn thành phố Hà Nội đã ghi nhận 166 ca mắc thủy đậu, tăng gần gấp đôi so với tuần trước đó. Cộng dồn từ đầu năm 2023 đến nay, Hà Nội đã ghi nhận khoảng 800 ca mắc thủy đậu, tăng rất cao so với cùng kỳ năm 2022 (chỉ có 11 ca); hiện chưa ghi nhận ca tử vong do thủy đậu.

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội cũng dự báo, bệnh thủy đậu có thể tiếp tục xu hướng gia tăng số ca mắc trong thời gian tới; nhất là trong điều kiện thời tiết thuận lợi cho dịch lây lan như hiện nay.

Vì vậy, việc tiếp tục tăng cường phối hợp giữa ngành Y tế và Giáo dục trong công tác phòng, chống, xử lý các chùm ca bệnh thủy đậu trong trường học là rất cấp thiết. Các trường học, đơn vị cũng cần theo dõi sát tình hình sức khỏe học sinh nhằm phát hiện sớm các trường hợp mắc bệnh để kịp thời xử lý.

Theo đánh giá của các chuyên gia, năm nay dịch thủy đậu đến sớm hơn, không chỉ ghi nhận bệnh thủy đậu ở trẻ em, mà còn xuất hiện các ca mắc là người lớn, nhiều người diễn biến nặng.

Thông thường hàng năm, bệnh thủy đậu thường diễn ra vào thời điểm mùa Đông-Xuân, tuy nhiên, ngay từ thời điểm đầu năm nay, bệnh thủy đậu đã xuất hiện; đặc biệt xuất hiện các chùm ca bệnh là ở người lớn cũng là điều khác thường.

Theo các bác sĩ, đa số các trường hợp mắc bệnh thủy đậu đều nhẹ, tuy nhiên vẫn có thể xảy ra biến chứng nặng (viêm phổi, viêm não; đặc biệt, di chứng sau đó có thể kèm theo như: điếc, động kinh, chậm phát triển tinh thần vận động… Với trẻ sơ sinh được sinh ra từ mẹ mắc thủy đậu khi mang thai có thể mắc phải các dị tật bẩm sinh) và tử vong. Đặc biệt, hiện nay người dân vẫn nghĩ rằng chỉ trẻ em mới mắc thủy đậu nên khi bệnh "vào mùa" nhiều người chủ quan, dẫn đến biến chứng khó kiểm soát nếu hệ miễn dịch suy yếu. Bệnh thủy đậu ở người lớn đôi khi còn nặng nề hơn ở trẻ em.

Triệu chứng của bệnh thuỷ đậu và cách phòng ngừa

Bệnh thủy đậu là do virus Varicella-zoster gây ra, bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi và ai cũng tiềm ẩn nguy cơ mắc bệnh.

- Đường lây truyền của bệnh

Thủy đậu là một bệnh rất dễ lây. Đường lây truyền của bệnh là: Lây trực tiếp qua đường hô hấp khi tiếp xúc với nguồn bệnh như: Nói chuyện, hắt hơi, sổ mũi, ho…; lây gián tiếp qua việc dùng chung đồ sinh hoạt hằng ngày với người bệnh.

- Triệu chứng thuỷ đậu

Thông thường, từ lúc nhiễm phải siêu vi, đến lúc phát ra bệnh - được gọi là thời gian nung bệnh hoặc ủ bệnh - là khoảng 2-3 tuần.

Khởi phát bệnh thường đột ngột với triệu chứng nổi mụn nước, mụn nước nổi ở vùng đầu mặt, chi và thân, mụn nước xuất hiện rất nhanh trong vòng 12-24 giờ có thể nổi toàn thân.

Mụn nước có kích thước từ l-3mm đường kính, chứa dịch trong, tuy nhiên những trường hợp nặng mụn nước sẽ to hơn hay khi nhiễm thêm vi trùng mụn nước sẽ có màu đục do chứa mủ.

Bên cạnh mụn nước trẻ nhỏ thường kèm sốt nhẹ, biếng ăn nhưng ở người lớn hay trẻ lớn thường kèm sốt cao, đau đầu, đau cơ, nôn ói.

Bệnh sẽ kéo dài từ 7-10 ngày nếu không có biến chứng, các nốt rạ sẽ khô dần, bong vảy, thâm da nơi nổi mụn nước, không để lại sẹo, nhưng nếu bị nhiễm thêm vi trùng mụn nước có thể để lại sẹo.

Ban ngứa có thể là dấu hiệu đầu tiên của cơn bệnh. Sốt nhẹ, nhức đầu và mệt mỏi là điều thông thường.

- Cách phòng bệnh

Hiện tiêm vaccine phòng bệnh thủy đậu là biện pháp phòng bệnh hữu hiệu nhất, người dân cần đưa trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên tiêm vaccine phòng bệnh này.

Vaccine chống thuỷ đậu có hiệu quả cao và lâu dài, giúp cơ thể tạo kháng thể chống lại virus thủy đậu, được áp dụng đối với các đối tượng sau:

+ Tất cả trẻ em từ 12-18 tháng tuổi được tiêm 1 lần.

+ Trẻ em từ 19 tháng tuổi đến 13 tuổi chưa từng bị thuỷ đậu lần nào cũng tiêm 1 lần.

+ Trẻ em trên 13 tuổi và người lớn chưa từng bị thủy đậu lần nào thì nên tiêm 2 lần, nhắc lại cách nhau từ 4-8 tuần.

Nếu đã được chủng ngừa vaccine thủy đậu thì đại đa số từ 80-90% có khả năng phòng bệnh tuyệt đối.

Tuy nhiên, cũng còn khoảng 10% còn lại là có thể bị thủy đậu sau khi tiêm chủng, nhưng các trường hợp này cũng chỉ bị nhẹ, với rất ít nốt đậu, khoảng dưới 50 nốt, và thường là không bị biến chứng.

Thời gian ủ bệnh của thuỷ đậu là từ 1-2 tuần sau khi tiếp xúc với bệnh nhân, do đó, nếu một người chưa được tiêm phòng vaccine thuỷ đậu mà có tiếp xúc với bệnh nhân thuỷ đậu, trong vòng 3 ngày vẫn có thể tiêm ngừa thì vaccine có thể phát huy tác dụng bảo vệ ngay sau đó giúp phòng ngừa thủy đậu.

Bên cạnh đó, cần thực hiện các biện pháp để tránh lây nhiễm bệnh như: hạn chế tiếp xúc với người bị bệnh, với những trường hợp mắc bệnh thủy đậu cần được nghỉ học hoặc nghỉ làm việc từ 7 đến 10 ngày để tránh lây lan trong cộng đồng.

Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, sử dụng các đồ dùng sinh hoạt riêng, vệ sinh sạch sẽ nhà cửa, trường học.

Khi cha mẹ thấy trẻ có những biểu hiện như: sốt, mẩn nốt, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Các bác sĩ cũng khuyến cáo, việc giữ khoảng cách, đeo khẩu trang cũng là cách dễ thực hiện, hiệu quả trong phòng bệnh thủy đậu.