Bế mạc Liên hoan Tuồng và Dân ca Kịch toàn quốc: Trao 57 huy chương và 4 giải cá nhân xuất sắc

Với 14 vở diễn được trình làng, Liên hoan đã mang đến cho khán giả Thủ đô nói riêng và công chúng cả nước nói chung những tác phẩm sân khấu đặc sắc, giàu tính truyền thống, thể hiện chiều sâu văn hóa và bản sắc nghệ thuật dân tộc Việt Nam.

Liên hoan Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc 2025 đã khép lại sau 10 ngày diễn ra sôi nổi, từ 17/11 đến 26/11/2025 tại Thủ đô Hà Nội. Sự kiện năm nay quy tụ gần 800 nghệ sĩ, diễn viên đến từ 10 đơn vị nghệ thuật Tuồng và Dân ca kịch chuyên nghiệp trên cả nước. 

Trong suốt thời gian diễn ra Liên hoan, khán giả đã được thưởng thức nhiều tác phẩm tiêu biểu của nghệ thuật Tuồng và Dân ca kịch - những loại hình sân khấu truyền thống mang lịch sử lâu đời. Các vở diễn năm nay thể hiện tinh thần kế thừa và phát triển của các đơn vị nghệ thuật, cho thấy sự nghiêm túc, sáng tạo trong lao động nghệ thuật. Từ nội dung kịch bản, cách xử lý tình huống đến tạo hình nhân vật, âm nhạc, động tác hình thể… tất cả đều được chuẩn bị công phu, mang lại những trải nghiệm thẩm mỹ trọn vẹn.

Theo nhận xét của ông Tạ Quang Đông - Thứ trưởng Bộ VHTTDL: Nhiều vở diễn đã tạo dấu ấn mạnh mẽ, khẳng định sự nỗ lực của các nghệ sĩ trong việc tiếp cận khán giả hiện đại. Không chỉ giữ nguyên tinh hoa cổ truyền, các tác phẩm còn áp dụng nhiều phương pháp biểu đạt mới, linh hoạt trong xử lý hình thức, tạo ra những màn trình diễn ấn tượng và hấp dẫn. Chính sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và đổi mới đã giúp các vở diễn tại Liên hoan năm nay tạo được sức hút lớn đối với khán giả ở nhiều độ tuổi.

Tại lễ bế mạc tổ chức tại Nhà hát Sân khấu Truyền thống Quốc gia Việt Nam, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với UBND thành phố Hà Nội đã tiến hành tổng kết và trao giải cho các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc. Đây là dịp để tôn vinh sự dấn thân, tâm huyết của những người làm nghệ thuật truyền thống – những nghệ sĩ, đạo diễn, biên kịch, nhạc sĩ, họa sĩ, nhạc công, kỹ thuật viên… đã âm thầm cống hiến để tạo nên các tác phẩm sân khấu chất lượng.

Từ thành công của Liên hoan năm nay, Bộ VHTTDL khẳng định sẽ tiếp tục triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật Tuồng và Dân ca kịch. Trong đó, chú trọng khuyến khích các đơn vị mạnh dạn đổi mới phương pháp sáng tạo, tăng cường ứng dụng khoa học – công nghệ, mở rộng đối tượng khán giả và nâng cao đời sống nghệ sĩ.

Nhu cầu thưởng thức nghệ thuật của công chúng đang thay đổi nhanh chóng, đòi hỏi nghệ thuật truyền thống phải linh hoạt thích ứng nhưng vẫn giữ vững bản sắc. Chính vì vậy, mỗi đơn vị nghệ thuật cần tiếp tục tìm hướng đi mới, tạo ra tác phẩm hấp dẫn mà vẫn tôn trọng đặc trưng của loại hình. Thành công của Liên hoan 2025 sẽ là tiền đề quan trọng để xây dựng môi trường sáng tạo thuận lợi hơn trong tương lai.

Một điểm nhấn đáng ghi nhận của Liên hoan Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc 2025 là tinh thần hợp tác, chia sẻ giữa các đơn vị nghệ thuật. Đây không chỉ là sân chơi để so tài chuyên môn, mà còn là diễn đàn để các nghệ sĩ từ nhiều vùng miền gặp gỡ, trao đổi kinh nghiệm, mở rộng không gian sáng tạo. Liên hoan cũng góp phần bồi dưỡng lực lượng kế cận, những nghệ sĩ trẻ sẽ tiếp tục gánh vác sứ mệnh bảo tồn và phát huy nghệ thuật truyền thống.

Phát biểu tổng kết Liên hoang, NSND Lê Tiến Thọ thay mặt BGK nhận xét: "Liên hoan khơi dậy tình yêu, lòng đam mê nghệ thuật của các nghệ sĩ đồng thời phát hiện những sáng tạo mới trong lao động nghệ thuật, để từ đó tìm ra các giải pháp và phương thức hoạt động cho phù hợp với chức năng, nhiệm vụ ở mỗi đơn vị nghệ thuật, nhằm góp phần xây dựng và phát triển nghệ thuật sân khấu Tuồng và Dân ca, góp phần xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc".

14 vở diễn từ "Lửa cháy thành Phiên Ngung" tới "Người đi mở cõi"; "Phụng vũ trời Nam"; "Nữ tướng Tây Sơn", "Dòng sông kể chuyện", "Nhìn lại một vương triều"; "Mật lệnh búp sen hồng"; "Anh hùng"; "Người mẹ Quảng Nam"; "Cô gái Làng Quan họ"; "Còn mãi với non sông"; "Chìm trong vòng xoáy"; "Đoạn thâm tình" và cuối cùng là "Cung phi Điểm Bích" có 8 vở về lịch sử; 4 vở về thời kỳ chống Pháp, chống Mỹ; 1 vở về câu chuyện dân gian pha màu thần thoại; 1 vở về chống tham nhũng thời hiện đại.

NSND cũng cho rằng, các tác phẩm tại Liên hoan đạt tính thẩm mỹ cao, có sự tìm tòi sáng tạo mới về nghệ thuật, thông qua cách xử lý kỹ thuật và diễn xuất của diễn viên trên các nguyên tắc cơ bản, đặc trưng của mỗi loại hình nghệ thuật Tuồng và Dân ca kịch. Sự sáng tạo của các thành phần tham gia vở diễn phải có tính thống nhất, tạo nên vở diễn hoàn chỉnh, đồng nhất về phong cách.

"Hội đồng nghệ thuật gồm 5 người, so với một số Liên hoan trước kia, lần này số lượng ít hơn. Nhưng chúng tôi vẫn cố gắng thực hiện quy chế đề ra, phải khách quan, trung thực. Bằng trình độ hiểu biết của mình, đưa ra những nhận xét về mặt mạnh, điểm yếu của các tác phẩm và các diễn viên" – ông nhấn mạnh.

"Hội đồng Nghệ thuật sau khi xem xét đã đánh giá, bình chọn, đưa ra kết quả của Liên hoan. Đánh giá một tác phẩm nghệ thuật sẽ không bao giờ thỏa mãn được với những đơn vị và cá nhân chưa nhận được giải trong Liên hoan. Vì "Tôi được giải là đương nhiên! Tôi không được giải là do Ban giám khảo". Mười người đi thi thì chỉ có hơn ba người là có giải, còn gần bảy người không có sẽ có những tâm tư. Khi Cục Nghệ thuật biểu diễn mời tham gia Hội đồng Nghệ thuật, tôi và các nghệ sĩ trong Hội đồng nghệ thuật đều nhớ câu: "Ở đời có bốn cái ngu/Làm mai, nhận nợ, gác câu, cầm chầu". Cầm chầu là để đánh trống khen chê nghệ sĩ. Cầm chầu một vở đã khó, cầm chầu khen chê nhiều vở, nhiều loại hình trong một cuộc Liên hoan thì... Nhưng mình sống vì nghề phải có trách nhiệm với nghề, với chất lượng nghệ thuật, với lớp nghệ sĩ trẻ,với sân khấu đang gặp khó khăn. Cần có tiếng nói khách quan, trung thực để góp phần cho nghệ thuật phát triển. Ngồi ở ghế nóng, Hội đồng nghệ thuật chúng tôi phải khiêm tốn, đoàn kết, không chủ quan, chụp mũ. Phải biết cái khó, cái khổ của sáng tạo, của nghệ thuật sân khấu truyền thống trong giai đoạn hiện nay. Không tư lợi cá nhân, không để mang tiếng tiêu cực trong việc chạy Huy chương để làm ảnh hưởng đến Liên hoan Sân khấu Tuồng và Dân ca vì đây là hoạt động văn hóa. Bác Hồ đã dạy: Văn hóa soi đường cho quốc dân đi" – NSND Lê Tiến Thọ bày tỏ.

Kết quả, BTC đã trao tặng 2 Huy chương Vàng cho 2 vở diễn; 3 Huy chương Bạc cho 3 vở diễn cùng các giải cá nhân: Tặng 18 Huy chương Vàng cho 18 diễn viên, 34 Huy chương Bạc cho 34 diễn viên; Giải cho thành phần sáng tạo xuất sắc với: 1 Tác giả Kịch bản, 1 Đạo diễn, 1 Âm nhạc, 1 Họa sĩ thiết kế trang trí sân khấu có nhiều tìm tòi, sáng tạo, đóng góp hiệu quả cho vở diễn tham gia Liên hoan.

Bế mạc Liên hoan Tuồng và Dân ca kịch toàn quốc 2025 không chỉ đánh dấu thành công của một sự kiện nghệ thuật quy mô lớn, mà còn khẳng định giá trị bền vững của nghệ thuật sân khấu truyền thống Việt Nam. 14 vở diễn, gần 800 nghệ sĩ cùng hàng nghìn khán giả đã tạo nên một bức tranh nghệ thuật sống động, giàu cảm xúc. Những kết quả đạt được của Liên hoan 2025 sẽ tiếp tục tạo động lực mạnh mẽ cho hành trình bảo tồn, phát huy những loại hình nghệ thuật truyền thống - những di sản quý giá của văn hóa Việt Nam.