Bảo tàng nghệ thuật đương đại đầu tiên ở Roma

26/05/2010 14:55 GMT+7 | Văn hoá

(TT&VH) - Roma đang thoát ra khỏi những bức tường truyền thống và bước vào tương lai của nghệ thuật khi MAXXI, bảo tàng quốc gia đầu tiên tôn vinh nghệ thuật đương đại, sẽ khai trương vào ngày 30/5. Công trình này do kiến trúc sư Iraq Zaha Hadid thiết kế.

Roma không chỉ có bộ mặt “cổ kính”

Trước đây ở Italia, bất cứ sự cách tân nghệ thuật và kiến trúc nào cũng không được ủng hộ bằng những cột trụ chống đỡ đấu trường Colosseum 2.000 năm tuổi. Tuy nhiên, Bảo tàng MAXXI sẽ là công trình xua đi sự ám ảnh của Italia với quá khứ đó.

Bảo tàng Nghệ thuật đương đại tại Roma

Trong khi các nước láng giềng của Italia đã có nhiều công trình kiến trúc và nghệ thuật hiện đại, thì đất nước hình chiếc ủng này vẫn in đậm phong cách nghệ thuật của kỷ nguyên Phục hưng. Thế nên, năm 1998 Bộ trưởng Văn hóa Italia đã quyết định thay đổi thực tế đó và xúc tiến dự án xây dựng Bảo tàng MAXXI. “Ý tưởng đó cho thấy rõ rằng Italia cũng có nghệ thuật hiện đại và không phải luôn nhìn vào nghệ thuật của quá khứ”, Pio Baldi, chủ tịch của tổ chức điều hành MAXXI, nói.

Tuy nhiên, ngân quỹ nghệ thuật quốc gia đã bị thu nhỏ lại từ nhiều năm qua. Italia chiếm tới 70% nghệ thuật thế giới, nhưng ngân quỹ đang mỏng đi và nghệ thuật đương đại không chiếm ưu thế. Nhiều năm sau khi dự án xây dựng bảo tàng được thông qua, việc cấp quỹ trở nên khó khăn hơn khi thành phố Roma trải qua ba đời thị trưởng khác nhau. Bộ máy quan liêu đã trở thành huyền thoại của Italia đã làm chậm tiến độ xây dựng và nhiều kế hoạch phải đưa ra xem xét lại toàn bộ khi các nhà chức trách công bố Roma là khu vực địa chấn. Song MAXXI vẫn “sống sót” qua những chấn động đó.

Tôn vinh nghệ thuật đương đại

Đất nước của những họa sĩ bậc thầy đã chọn kiến trúc sư Iraq Zaha Hadid để thiết kế bảo tàng. Hiện sống ở London, bà Zaha Hadid là người phụ nữ đầu tiên đoạt giải Kiến trúc Pritzker. Một trong những công trình điển hình nhất của bà là trụ sở đồ nội thất Vitra ở Weilam Rhein, Đức.

Zaha Hadid, phụ nữ đầu tiên đoạt giải Pritzker

Đối với Bảo tàng MAXXI, Hadid muốn tạo nên một cấu trúc không đơn thuần chỉ là một nơi “chứa” nghệ thuật, mà là một “trung tâm văn hóa đô thị”. Dự án này tốn kém tới 150 triệu euro và được bố trí cách xa trung tâm lịch sử của Roma – nơi có nhiều tàn tích cổ đại, những con đường rải sỏi và nhiều nhà thờ mang phong cách Baroque. Bảo tàng được xây bằng những khối bê tông trông giống như một serie những chiếc hộp chồng lên nhau. Vẻ ngoài hiện đại của MAXXI phản ánh những yếu tố đặc trưng của thành Roma. Roma là thành phố có nhiều công trình xây chồng lên nhau trải dài trong những kỷ nguyên từ nền văn minh Etruscan tới La Mã, thời Trung cổ... “Ý tưởng tạo nên một công trình với nhiều tầng chồng lên nhau là thể hiện lịch sử của Roma”, Hadid cho biết.

Còn bên trong bảo tàng, những cầu thang bằng thép màu đen uốn lượn trong không gian màu trắng và tận dụng được ánh sáng tự nhiên vì trần nhà bằng kính. Bảo tàng có 29.000 m2 không gian trưng bày, cả trong nhà lẫn ngoài trời. Hadid nói rằng bà muốn tạo nên một công trình kiến trúc mà ai cũng cảm thấy thoải mái.

Kể từ năm 2000, MAXXI đã tạo dựng được một bộ sưu tập nhỏ với khoảng 300 tác phẩm. Bên cạnh đó, bảo tàng còn trưng bày các tác phẩm của kiến trúc sư trong kỷ nguyên Phát xít - Luigi Moretti hay triển lãm tôn vinh nghệ sĩ Italia đã quá cố Gino De Dominicis, người thường sáng tạo với các hài cốt.

Việt Lâm