Bác sĩ hướng dẫn phòng, chống nắng nóng và thay đổi nhiệt độ môi trường đột ngột

Những ngày qua, thời tiết nắng nóng khắc nghiệt khiến nguy cơ sốc nhiệt, say nắng của người dân tăng cao. 

Theo các chuyên gia y tế, nếu không được nhận biết và sơ cứu kịp thời, đúng cách các trường hợp sốc nhiệt, say nắng có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

Bảo vệ sức khỏe người bệnh và nhân viên y tế

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, ngày và đêm 5/8, khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ tiếp tục xảy ra nắng nóng, có nơi nắng nóng gay gắt với nhiệt độ cao nhất phổ biến 35–38°C, có nơi trên 38°C. Chiều tối và đêm, nhiều nơi có mưa rào và dông, cục bộ có mưa to đến rất to. Trong mưa dông có nguy cơ xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.

Thủ đô Hà Nội, nhiệt độ thấp nhất từ 26–28°C, cao nhất 35–36°C, có nơi trên 36°C; trời có mây, ngày nắng nóng;...

Ngay từ đầu mùa hè, trước hiện tượng thời tiết nắng nóng cực đoan, diện rộng, ảnh hưởng tới sinh hoạt người dân và môi trường làm việc, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế đã có văn bản yêu cầu các cơ sở y tế chủ động chống nắng nóng để bảo vệ sức khỏe người bệnh và nhân viên y tế.

Cục yêu cầu các đơn vị chuẩn bị sẵn sàng thuốc, trang thiết bị, phương tiện cấp cứu tại viện và ngoại viện; tập huấn, hướng dẫn lại các kỹ năng cấp cứu người say nắng, sốc nhiệt và đặc biệt là đột quỵ; sẵn sàng cấp cứu kịp thời người bệnh. Phối hợp với các đơn vị truyền thông, các cơ sở y tế dự phòng trên địa bàn tuyên truyền, vận động người dân chủ động phòng, chống nắng nóng và thay đổi nhiệt độ môi trường đột ngột.

Rà soát việc thực hiện các tiêu chí có liên quan trong Bộ tiêu chí chất lượng bệnh viện 2.0: tăng cường thông khí tại các khu vực có đông người bệnh như sảnh chờ, hành lang, bổ sung lắp đặt mái che lối đi giữa các khối nhà và tại các khu vực ngoài trời có tập trung nhiều người nhà người bệnh.

Đối với các khoa điều trị, buồng bệnh, phòng hành chính… bổ sung quạt trần, quạt treo tường, quạt hơi nước, quạt công nghiệp tại các hành lang ở vị trí khi cần thiết. Chủ động huy động các nguồn lực lắp đặt máy điều hoà trong khả năng của bệnh viện.

Bố trí, cung cấp đầy đủ nước uống miễn phí cho người bệnh và người nhà người bệnh tại các khoa lâm sàng, sảnh chờ. Bổ sung cây nước uống tại các vị trí còn thiếu hoặc khi có nhu cầu tăng cao trong ngày nắng nóng.

Cách nhận biết, xử trí và phòng sốc nhiệt, say nắng, nóng

Để giúp người dân nhận biết, xử trí và phòng sốc nhiệt, say nắng, nóng, Thạc sĩ, bác sĩ nội trú Nguyễn Minh Hiếu, Trung tâm Cấp cứu A9, Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ: Say nóng, nắng là tình trạng xảy ra khi cơ thể bị bị rối loạn điều hòa thân nhiệt do tiếp xúc quá lâu với với môi trường nắng nóng ẩm, nhiệt độ cao không chỉ ngoài trời mà cả trong nhà, hoặc do thay đổi nhiệt độ môi trường đột ngột.

Ở mức độ nhẹ, người bị say nắng, say nóng có biểu hiện mệt mỏi, khát nước, chóng mặt, tăng nhịp tim, nhịp thở, đánh trống ngực, chuột rút.

Ở mức độ nặng sẽ thấy đau đầu dữ dội, khó thở tăng dần, buồn nôn hoặc nôn, liệt nửa người, co giật, bất tỉnh, hôn mê, trụy tim mạch và có thể tử vong.

Say nóng: xảy ra khi cơ thể bị mất cân bằng thải nhiệt do hoạt động lâu trong môi trường có nhiệt độ cao, hoạt động thể lực nặng, thải nhiệt bị cản trở vì quần áo không thấm nước, môi trường độ ẩm cao, thông gió kém, không bù đủ nước, khả năng điều hoà thân nhiệt bị hạn chế người cao tuổi, trẻ em.

Say nắng: Xảy ra khi ánh nắng chiếu trực tiếp vào vùng đầu, cổ, gáy, làm rối loạn trung tâm điều hòa thân nhiệt trong não, thường gặp vào giữa trưa khi ra đường không đội mũ.

Say nắng sẽ xuất hiện nhanh hơn so với say nóng bởi trước khi có tình trạng say nóng cơ thể sẽ cố gắng điều hòa để lượng nhiệt sinh ra và mất đi cân bằng.

Bác sĩ Hiếu lưu ý, để phòng, chống say nắng nóng, người dân không hoạt động quá lâu trong môi trường nắng nóng. Hạn chế hoạt động lúc nắng nóng nhất.

Uống bù đủ nước, điện giải trước - trong - sau khi vận động ngoài trời nắng nóng vào giữa trưa. Tối thiểu 600-800ml trước vận động, 200ml mỗi 20 phút dù không khát.

Mặc quần áo rộng rãi màu sáng, thấm mồ hôi; đội mũ rộng vành, dùng kem chống nắng khi đi, làm việc ngoài trời nắng nóng.

Bổ sung thực phẩm giàu carbon, đủ chất, năng lượng để cơ thể dùng điều hoà thân nhiệt, giảm protein để tránh sinh quá nhiều nhiệt

Không uống rượu vì nó gây giãn mạch và dễ bị mất nước nếu ở lâu ngoài trời nắng nóng.

Trẻ nhỏ, người già, người có bệnh nền, mạn tính cũng cần chú ý đến nguy cơ say nắng nóng. Các đối tượng này cần bù nước đúng khi trời nóng, đảm bảo môi trường ở đủ mát, hạn chế ra ngoài lúc trời nắng nóng, nếu có việc phải di chuyển cần lựa chọn phương tiện như ô tô để tránh tiếp xúc trực tiếp với nắng nóng, đảm bảo nhiệt độ ổn định.

Say nắng, say nóng nếu không xử lý kịp thời có thể gây suy đa tạng, suy gan, thận, tổn thương não. Sự chủ động của mỗi người là "lá chắn sinh mạng" trong những ngày thời tiết nắng nóng cực đoan.