Những ngày qua, các hình ảnh trong lễ hội chém lợn ở Bắc Ninh được cập nhật trên mạng khiến nhiều người tiếp tục phản đối. Thậm chí, cộng đồng mạng còn lập hẳn một địa chỉ Facebook kêu gọi nghiêm cấm lễ hội chém lợn tế thần.
Ồng Ỉn (lợn được chọn tế thần) được đưa rước cho người dân chiêm ngưỡng khắp làng tại hội chém lợn ở làng Ném Thượng, xã Khắc Niệm, huyện Tiên Du, Bắc Ninh - Ảnh: Việt Hưng
Trang Facebook kêu gọi nghiêm cấm lễ hội “Chém lợn tế thần” ở Tiên Du, Bắc Ninh đến thời điểm này đã thu hút gần 500 cư dân mạng, với nhiều ý kiến bày tỏ sự bất bình về tính dã man của lễ hội. Các hành vi “đâm, chém, chọi” nhận được sự hò reo cổ vũ của đám đông tham dự càng tạo nên nhiều phản ứng không tán thành trong dư luận: “Dã man quá!”, “Một nghi lễ tàn ác cần loại bỏ”... Tuy nhiên nhìn nhận lễ hội này cũng như các lễ hội hiến sinh khác ở góc nhìn văn hóa, các nhà nghiên cứu văn hóa dân gian lại có cách lý giải khác.
Dấu vết của văn hóa nguyên thủy
Nhìn nhận lễ hội dưới con mắt tín ngưỡng của cộng đồng, giáo sư Nguyễn Văn Huy - nhà nghiên cứu dân tộc học - nói: “Việc tồn tại những lễ hội đã có hàng ngàn năm trước như chém lợn ở Bắc Ninh hay chọi trâu Đồ Sơn, đâm trâu của bà con Tây nguyên không chỉ là tập tục được duy trì qua nhiều đời mà còn là tín ngưỡng của một cộng đồng cụ thể. Không nên nhìn dưới góc độ đó là hành động dã man đối với vật nuôi”.
Giáo sư Ngô Đức Thịnh, nhà nghiên cứu văn hóa tín ngưỡng dân gian, lại cho rằng: “Việc tế thần bằng vật nuôi diễn ra tại nhiều địa phương. Chỉ khác là có nơi mổ thịt mới tế, có nơi lại chém, đâm. Tại những địa phương tế vật nuôi bằng cách đâm, chém thì thần được tế là những vị tướng quân liên quan đến trận mạc. Hành vi chém lợn cũng chỉ là tái hiện một phần cảnh trận mạc ấy. Và tôi nghĩ các phong tục này không phương hại đến ai nếu phạm vi của nó chỉ có trong cộng đồng làng xã”.
Về nhiều nghi lễ bảo lưu tín ngưỡng dân gian mang tính chất hiến sinh như tục chém lợn, nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Bùi Trọng Hiền nhận định: “Đó là dấu vết của nét văn hóa nguyên thủy và phù hợp, linh thiêng với cư dân vùng đó, phù hợp với tín ngưỡng của cộng đồng ấy. Theo tôi, cái khó là việc cấm lễ hội sẽ đi ngược với chủ trương chung của chính sách bảo tồn đa văn hóa, nên người thời nay cũng buộc phải chấp nhận cả những hành vi hiến sinh mà nhiều người cho là ghê rợn đó”. Sự ghê rợn cũng là lý do để nhiều người thấy phản cảm và đề nghị phải loại bỏ các lễ hội dạng này trong cuộc sống hiện đại.
Có nên bỏ?
Đề cập việc nên để hay hủy bỏ những tập tục, lễ hội này, phản biện ý kiến của cộng đồng cho rằng đó là những hủ tục lạc hậu, nhà nghiên cứu Nguyễn Văn Huy nhắc đến lễ hội chọi trâu ở Đồ Sơn (Hải Phòng) vẫn tồn tại và thu hút hàng ngàn lượt người xem mỗi năm. Ông cho biết: “Người ta chăm chút, tìm kiếm những con trâu tốt nhất và khỏe nhất để chọi, các chú trâu đánh nhau máu me be bét, mà cuối cùng cả trâu thắng, trâu thua đều bị làm thịt hết. Đó là dấu vết một nền văn hóa lâu đời của chính cộng đồng ấy. Nếu anh không nằm trong cộng đồng ấy sẽ không hiểu được tâm tư hay nguyện vọng của chính bản thân họ”.
Nhà nghiên cứu Lê Hồng Lý (Viện Văn hóa dân gian) nhìn nhận về lễ hội như một tập tục: “Tôi chưa được trực tiếp xem tục chém lợn nhưng tôi đã đọc về tục này trong tác phẩm của Nguyễn Toan Ánh. Đó là một tập tục được giữ gìn qua nhiều đời ở Bắc Ninh. Về lý thuyết là đã tồn tại một lễ hội tế thần như vậy. Việc giữ gìn và duy trì qua nhiều đời là sự tiếp nối văn hóa của người dân địa phương, tuy nhiên mỗi thời đại có một cách ứng xử khác nhau đối với những phong tục ấy”.
Trong khi đó, bày tỏ sự đồng cảm với dư luận xã hội, nhà nghiên cứu Bùi Trọng Hiền nói: “Bản thân cộng đồng cư dân bảo lưu tục hiến sinh cũng cần phải cảm thông. Bởi việc sát sinh để phục vụ nhu cầu thực phẩm sẽ hoàn toàn khác với việc phơi bày sự chém giết con vật, lại được tôn vinh, cổ súy dưới sự hò la cổ vũ của đám đông. Thế hệ trẻ thơ sẽ bị tác động thế nào trước cảnh tượng đó, rồi chưa kể việc đám đông chen lấn giằng xé nhau bôi máu con lợn bị chém đứt đôi đó để cầu may... Tất cả cảnh tượng đó đương nhiên sẽ tạo những hệ lụy không mấy tốt đẹp trong thời đại văn minh hiện nay!”.
Nêu ý kiến chỉ nên giữ lễ hội hiến sinh trong phạm vi cộng đồng nhỏ chịu ảnh hưởng của phong tục, tập quán ấy, ông Hiền nhấn mạnh: “Nên tránh tuyên truyền nhiều về những tục lệ này, bởi những hình ảnh đó có ảnh hưởng không tốt đến trẻ em. Những hoạt động này ban đầu chỉ nằm trong phạm vi làng xã, nhưng sau này được mở rộng hơn khiến nhiều người tìm đến bởi tò mò chứ không do tín ngưỡng”.
Ngày 28/6, tại Sân bay Quốc tế Nội Bài (Hà Nội), Vietravel Airlines chính thức đón máy bay Airbus A321 đầu tiên thuộc quyền sở hữu của hãng – đánh dấu một bước tiến chiến lược trên hành trình phát triển đội bay riêng
Ngày 29/6, tại Bảo tàng Lịch sử Thành phố Hồ Chí Minh (Quận 1), Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố tổ chức Lễ công bố và khai mạc trưng bày chuyên đề "Bảo vật quốc gia - Những kiệt tác di sản tại Thành phố Hồ Chí Minh".
Đội tuyển đá cầu Việt Nam đã khẳng định vị thế số một tại Giải vô địch đá cầu châu Á 2025, khép lại tối 28/6 (giờ địa phương) tại Hồng Kông (Trung Quốc), với thành tích ấn tượng 7 huy chương vàng (HCV) ở hệ vô địch.
Sáng 29/6, buổi họp báo khai mạc Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng lần thứ 3 (DANAFF III) đã diễn ra tại Đà Nẵng, mở màn cho chuỗi sự kiện điện ảnh kéo dài đến ngày 5/7/2025. Với chủ đề "DANAFF – Nhịp cầu châu Á", sự kiện năm nay tiếp tục khẳng định vị thế là một trong những liên hoan phim quốc tế uy tín tại khu vực.
Lionel Messi được cho là tin rằng Kylian Mbappe nhận được sự ưu ái từ PSG trong suốt thời gian anh thi đấu tại Paris, khiến giai đoạn của anh ở đây đầy khó khăn.
Tiền vệ Tây Ban Nha Aitana Bonmatí đối mặt nguy cơ bỏ lỡ Euro 2025 sau khi nhập viện vì viêm màng não do virus, chỉ vài ngày trước khi giải đấu khởi tranh tại Thụy Sĩ vào thứ Tư.
Paul Pogba đã chính thức ký hợp đồng với Monaco, đánh dấu sự trở lại bóng đá sau án cấm doping được giảm nhẹ, với khoảnh khắc đầy cảm xúc khi anh không kìm được nước mắt lúc đặt bút ký.
Jake Paul tiếp tục ghi dấu ấn trong sự nghiệp quyền anh khi đánh bại Julio Cesar Chavez Jr. bằng điểm số áp đảo trong trận đấu tối thứ Bảy, nâng thành tích chuyên nghiệp lên 12 thắng, 1 thua.
Không ai có thể phủ nhận rằng Novak Djokovic đang tiến gần đến những năm cuối cùng của sự nghiệp, nhưng việc anh còn đủ khả năng để giành thêm một danh hiệu Grand Slam nữa hay không vẫn là điều chưa thể chắc chắn.
Link xem trực tiếp bóng đá FIFA Club World Cup 2025 - Thethaovanhoa.vn cập nhật nhanh và chính xác nhất các link xem trực tiếp FIFA Club World Cup 2025 ngày 29/6.
Đồng chí Nguyễn Văn Linh, tên thật là Nguyễn Văn Cúc còn gọi là Mười Cúc, sinh ngày 01/7/1915 tại Hà Nội, quê gốc làng Yên Phú, xã Giai Phạm, huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên.
Văn phòng Trung ương Đảng tổ chức Triển lãm “Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - Cuộc đời và sự nghiệp” nhằm tri ân những cống hiến to lớn của đồng chí Nguyễn Văn Linh đối với Đảng, đất nước và nhân dân. Tổng Bí thư Tô Lâm dự và cắt băng khai mạc Triển lãm.