Al Stewart 'đổi đời' nhờ cuốn chiêm tinh Việt Nam

Năm 1976, ca sĩ-nhạc sĩ dân gian người Scotland - Al Stewart (77 tuổi) - đã tung ra ca khúc ăn khách Year of the Cat. Điều thú vị là ban đầu ông đặt tên cho ca khúc này là Foot of the Stage rồi Horse of the Year nhưng sau khi tình cờ đọc được một cuốn sách chiêm tinh học của Việt Nam, ông đã đổi tên ca khúc thành Year of the Cat (Năm Mèo).

Ca khúc Year of the Cat của Al Stewart, được phát hành ở Mỹ vào cuối năm 1976, nằm trong album cùng tên đạt giải bạch kim. Bài hát có giai điệu hấp dẫn và phần ca từ viết về một cuộc hẹn hò thần bí ở Maroc. Ca khúc này đã lọt vào vị trí thứ 8 trên bảng xếp hạng nhạc pop Billboard và trở thành một tác phẩm kinh điển của dòng nhạc yeacht-rock (là một phong cách âm nhạc thường được kết hợp với soft rock - một trong những thể loại thành công nhất về mặt thương mại từ giữa những năm 1970 đến giữa những năm 1980).

Những sự tình cờ tạo nên tựa đề và phần ca từ

Gần đây, Stewart, đã nói về những ảnh hưởng và tại sao ông lại quyết định đổi tên ca khúc hit này thành Year of Cat. Phiên bản được xử lý lại nhân kỷ niệm kỷ niệm 45 năm phát hành album Year of the Cat (Esoteric) đã được tung ra hồi năm 2011.

Stewart kể rằng, ở Anh vào những năm 1960, diễn viên hài Tony Hancock là một nhân vật nổi tiếng trên truyền hình quốc gia. Ông là người tự phê bình bản thân và luôn mang tâm trạng lo lắng. Thể hiện những nhân vật "chiếu dưới" là một phần trong sự hài hước và nét quyến rũ của ông.

Vào năm 1966, khi Stewart 20 tuổi, nghệ sĩ trẻ này đến xem Hancock biểu diễn ở Bournemouth. Màn độc thoại của diễn viên hài vào buổi tối hôm đó - trong nhân vật là một người chịu nhiều thiệt thòi - khiến khán giả theo dõi ông không rời mắt. Nhưng Stewart có cảm giác kỳ lạ rằng, nếu Hancock không diễn hài thì sao? Điều gì sẽ xảy ra nếu ông thực sự chán nản và tuyệt vọng?

Năm 1968, khi đang lưu diễn ở Australia, Hancock đã tự sát và để lại thư tuyệt mệnh "quá nhiều lần để mọi thứ diễn ra quá sai lầm".

"Cái chết của Hancock đã thôi thúc tôi viết ca khúc Foot of the Stage: "Nước mắt anh rơi như mưa/ Dưới chân sân khấu". Ca khúc này có cùng dòng giai điệu mà vài năm sau tôi sử dụng khi đổi tên ca khúc thành Year of the Cat" - Stewart kể.

Năm 1974, khi Stewart trình bày bài Foot of the Stage với Giám đốc điều hành Janus, ông ta thích âm nhạc nhưng nêu rằng không ai ở Mỹ biết Tony Hancock.

Trước thực tế ấy, Stewart đành viết lại lời ca khúc và đổi tên bài hát thành Horse of the Year nhưng giữ nguyên bản nhạc. Phần ca từ mới này nói về Công chúa Anne - con gái của Nữ hoàng Elizabeth: "Công chúa Anne cưỡi ngựa/ Con ngựa của năm".

Thời gian đó, Bob Dylan đã nổi danh ở Mỹ và Stewart là một fan cuồng nhiệt của nghệ sĩ dòng dân gian này. Stewart còn biết Dylan thích sử dụng những câu có từ "of". Chẳng hạn như "paths of victory" (con đường chiến thắng), "masters of war" (những bậc thầy chiến tranh) và "chimes of freedom" (tiếng chuông của tự do). Stewart cũng thích dung từ "of" và tựa đề Horse of the Year ra đời theo cách đó.  

Nhưng cuối cùng, phần ca từ đã có một sự thay đổi hoàn toàn theo ý tưởng mới. Theo Stewart, vào năm 1975, ông hẹn hò với một cô gái tên là Marion. Một buổi sáng, trong căn hộ của ông ở London, Marion để một cuốn sách chiêm tinh Việt Nam đang mở ra trên bàn bếp. Chương này có tựa đề là Year of the Cat (Năm Ất Mão).

"Tôi nhìn vào tiêu đề ca khúc Horse of the Year và Year of the Cat của cuốn sách. Tôi thấy tựa đề của mình thật ngớ ngẩn và Year of the Cat thực sự hay. Nhưng tôi không thể quyết định về mạch truyện của bài hát" - Stewart kể lại.

Gần trưa hôm đó, phim kinh điển Casablanca với Humphrey Bogart thủ diễn chính, xuất hiện trên TV. Lúc đó, Stewart quyết định rằng, ca khúc của mình nên viết về một điều kỳ lạ xảy ra vào năm Mão: "Nàng mặc áo lụa chạy ra ngoài nắng/ Giống như màu nước trong mưa/ Chẳng thèm hỏi lời giải thích/ Nàng chỉ bảo rằng nàng đến/ Vào năm Mão".

"Người phụ nữ trong bài hát không phải là ai cụ thể. Cô ấy chỉ là một tưởng. Và tôi chưa bao giờ đến Morocco, nơi các hành động diễn ra" - Stewart giải thích.

Hình thành khung nhạc trước khi soạn lời

Year of the Cat đã trở thành "hit" một cách hài hước. Nhưng trước khi gặp được những sự tình cờ để viết nên phần ca từ, Stewart đã có khung cho phần nhạc của ca khúc này.

Chuyện là, Stewart gặp Alan Parsons lần đầu tiên vào năm 1974, vào khoảng thời gian nhà sản xuất này đang thu âm ca khúc Make Me Smile với ban nhạc Cockney Rebel - ca khúc đã đạt vị trí số 1 tại Vương quốc Anh. Lúc đó, Stewart chuẩn bị xúc tiến album thứ 6 của mình - Modern Times - album được thực hiện trước cả Year of Cat nhưng vẫn chưa có nhà sản xuất.

"Vào thời điểm đó, tôi nhận ra rằng mình đã thực hiện 5 album nghe không được hay cho lắm. Tôi hỏi liệu Alan có sản xuất Modern Times không. Và ông ấy đã đồng ý khi tôi ngỏ lời. Thành thực mà nói nếu Alan không tham gia làm Year of the Cat thì bài hát có thể đã rất khác. Tôi mất khoảng một năm để viết lời bài hát, chuyển qua nhiều phiên bản khác nhau" - Stewart cho hay.

Lúc đó, Stewart có ban nhạc với các thành viên từng chơi trong 2 ban nhạc Anh có tiếng, gồm nghệ sĩ keyboard Peter Wood và tay guitar Tim Renwick từng tham gia Sutherland Brothers. Còn George Ford chơi bass và Stuart Elliott chơi trống trong Cockney Rebel. Trong khi ban nhạc mở màn cho chuyến lưu diễn của Linda Ronstadt vào năm 1975, Peter chơi đoạn riff piano trong các buổi kiểm tra âm thanh của họ. Khi Stewart nói chuyện với Peter về việc sử dụng đoạn riff cho một bài hát. Và nguyên đoạn riff piano của Peter chính là phần mở màn của Year of the Cat.

"Chúng tôi đã thu âm ca khúc này tại Abbey Road Studios ở London vào tháng 1/1976. Trong phần giữa, chúng tôi đã thêm một loạt các bản solo. Đầu tiên là nhạc cụ đàn dây do Andrew Powell phối khí. Phần độc tấu guitar acoustic của Tim mà khi nghe thấy mang âm hưởng dân gian. Sau đó Tim chuyển sang guitar điện. Tiếp theo là màn solo saxophone vô cùng hấp dẫn của Phil Kenzie. Rồi Peter thêm một màn solo keyboard.

Bài hát đạt vị trí thứ 8 trên bảng xếp hạng Billboard Hot 100 vào tháng 3/1977. Mặc dù đĩa đơn đạt vị trí cao nhất của Stewart trên bảng xếp hạng đó là Time Passages năm 1978 nhưng Year of the Cat vẫn là bản thu âm đặc trưng của Stewart, được phát sóng thường xuyên trên cả các đài phát thanh.

Có điều đáng tiếc là vào thời điểm bản thu âm Year of the Cat được tung ra thị trường, Stewart và bạn gái đã chia tay. "Tôi không biết liệu Marion có nghe bài hát và kết nối nó với cuốn sách chiêm tinh của cô ấy hay không" - Stewart ngậm ngùi nói.