95 năm Ngày truyền thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam: Biểu tượng sáng ngời của khối đại đoàn kết toàn dân tộc

Cách đây 95 năm, ngày 18/11/1930, Ban Thường vụ Trung ương Đảng đã ra Chỉ thị về việc thành lập Hội Phản đế đồng minh, hình thức tổ chức đầu tiên của Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam, đánh dấu sự phát triển về chất của phong trào yêu nước, của khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. 

Suốt 95 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam, nay là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã khơi dậy tinh thần yêu nước, phát huy sức mạnh vĩ đại của khối đại đoàn kết dân tộc, kết hợp với sức mạnh của thời đại, góp sức đưa cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác.     

Sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc làm nên những thắng lợi vĩ đại

Được hình thành và hun đúc trong lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước, đoàn kết trở thành một truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam. Từ ngàn xưa, ông cha ta đã có ca dao, tục ngữ nói về sự đoàn kết: "Một cây làm chẳng nên non/ Ba cây chụm lại nên hòn núi cao". Chính nhờ tinh thần đoàn kết, trên dưới một lòng, nhân dân ta đã vượt qua mọi gian lao thử thách, đánh thắng mọi kẻ thù xâm lược.

Đến thời đại Hồ Chí Minh, xây dựng ý chí và tinh thần đoàn kết được xác định là đường lối chiến lược của cách mạng Việt Nam, là nguồn sức mạnh, động lực chủ yếu và là nhân tố có ý nghĩa quyết định bảo đảm cho thắng lợi bền vững của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: "Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết/ Thành công, thành công, đại thành công". (1)

Không phải ngẫu nhiên mà ngay sau ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, ngày 18/11/1930, Ban Thường vụ Trung ương Đảng đã ra Chỉ thị về việc thành lập Hội Phản đế đồng minh, hình thức tổ chức đầu tiên của Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam, đánh dấu sự phát triển về chất của phong trào yêu nước, của khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Và ngày 18/11 hằng năm trở thành Ngày truyền thống của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và là "Ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc".

Trong thời kỳ đấu tranh giành độc lập dân tộc (1930-1945), do yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng, tổ chức Mặt trận mang nhiều tên gọi khác nhau, như: Hội Phản đế đồng minh (11/1930), Mặt trận Thống nhất nhân dân phản đế Đông Dương (11/1936), Mặt trận Dân chủ Đông Dương (3/1938) và Việt Nam Độc lập Đồng Minh (5/1941), gọi tắt là Việt Minh. Mặt trận Việt Minh đã động viên, tổ chức mọi tầng lớp Nhân dân đoàn kết, vùng lên Tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, giành độc lập dân tộc, lập nên Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hoà.

Trong giai đoạn chống thực dân Pháp quay trở lại xâm lược nước ta, ngày 29/5/1946, Hội Liên hiệp quốc dân Việt Nam (Hội Liên Việt) được thành lập. Thực hiện lời kêu gọi "Toàn quốc kháng chiến" của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Mặt trận Việt Minh và Hội Liên Việt đã vận động nhân dân tham gia kháng chiến. Ngày 3/3/1951, Đại hội toàn quốc Mặt trận thống nhất Việt Minh-Liên Việt lấy tên là Mặt trận Liên hiệp quốc dân Việt Nam (gọi tắt là Mặt trận Liên Việt) thông qua Tuyên ngôn, Chính Cương của Mặt trận, nhằm "tiêu diệt thực dân Pháp xâm lược, đánh bại bọn can thiệp Mỹ…". Qua 9 năm kháng chiến, Mặt trận Liên Việt trở thành một trong những trụ cột của Nhà nước dân chủ nhân dân, là sức mạnh của cuộc kháng chiến, kiến quốc.

Bước vào giai đoạn chống Mỹ, cứu nước, ngày 10/9/1955, Đại hội Mặt trận Dân tộc thống nhất họp tại Hà Nội đã quyết định thành lập Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và thông qua Cương lĩnh nhằm đoàn kết mọi lực lượng dân tộc, dân chủ và hòa bình trong cả nước để đấu tranh chống đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã vận động các tầng lớp Nhân dân thi đua yêu nước, tham gia khôi phục kinh tế và phát triển văn hóa, hàn gắn vết thương chiến tranh và xây dựng miền Bắc xã hội chủ nghĩa.

Ở miền Nam, từ cao trào đấu tranh của Nhân dân miền Nam chống đế quốc Mỹ xâm lược và chính quyền tay sai, ngày 20/12/1960, Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam ra đời với bản Tuyên ngôn và Chương trình hành động 10 điểm, nội dung cơ bản là đoàn kết rộng rãi các tầng lớp Nhân dân, đấu tranh đánh đổ chế độ độc tài tay sai của đế quốc Mỹ. Ngày 20/4/1968, trên cơ sở thắng lợi và khí thế của Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1968, Liên minh các lực lượng dân tộc, dân chủ và hoà bình Việt Nam ra đời, nhằm đoàn kết, tranh thủ thêm tầng lớp trí thức, tư sản dân tộc tiến bộ ở thành thị, mở rộng thêm lực lượng trên mặt trận chống Mỹ và các thế lực tay sai.

Sau Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975), Đại hội Mặt trận Dân tộc Thống nhất họp từ ngày 31/1 đến 4/2/1977 đã quyết định thống nhất ba tổ chức: Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam, Liên minh các lực lượng dân tộc, dân chủ và hòa bình Việt Nam, lấy tên chung là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Đại hội thông qua Chương trình hoạt động và Điều lệ nhằm đoàn kết rộng rãi các tầng lớp Nhân dân cả nước, cùng nhau xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, độc lập, thống nhất, dân chủ và giàu mạnh, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội.

Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc

Ngày nay, sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc tiếp tục được phát huy cao độ, trở thành động lực của công cuộc đổi mới toàn diện đất nước. Ðại đoàn kết toàn dân tộc là đường lối chiến lược, là bài học lớn của cách mạng Việt Nam. Ngày 12/11/1025, trong bài viết "PHÁT HUY SỨC MẠNH ĐẠI ĐOÀN KẾT TOÀN DÂN TỘC ĐỂ PHÁT TRIỂN ĐẤT NƯỚC", Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định: "Đảng luôn xác định đại đoàn kết toàn dân tộc là đường lối chiến lược, là truyền thống vô cùng quý báu, là cội nguồn sức mạnh của dân tộc, của cách mạng, là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của sự nghiệp xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước. "Đoàn kết, đoàn kết, Đại đoàn kết - Thành công, thành công, Đại thành công" đã trở thành chân lý, thành lẽ sống của chúng ta".

Sau gần 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới do Ðảng ta khởi xướng và lãnh đạo, nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Đạt được những thành tựu vĩ đại đó là do sự lãnh đạo sáng suốt, tài tình của Đảng; sự đoàn kết thống nhất, chung sức đồng lòng của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta, trong đó có vai trò quan trọng của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, sự đóng góp của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên.

Các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động xã hội rộng lớn do Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên phát động ngày càng thực chất, đi vào cuộc sống, được đông đảo các tầng lớp nhân dân hưởng ứng tích cực. Từ cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng cuộc sống mới ở khu dân cư" đến "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư" và nay là "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh"; cuộc vận động "Ngày vì người nghèo"; cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam"; phong trào thi đua "Đoàn kết sáng tạo, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, hội nhập quốc tế"... đã làm nên thành công của công tác Mặt trận thời kỳ đổi mới. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cũng luôn nỗ lực tạo điều kiện để kiều bào duy trì mối liên hệ mật thiết với Tổ quốc, qua đó tập hợp, đoàn kết người Việt Nam ở nước ngoài, tạo nguồn sức mạnh tổng hợp bảo vệ Tổ quốc "từ sớm, từ xa".

Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp và các tổ chức thành viên chủ trì phát động hoặc phối hợp tham gia hàng chục cuộc vận động, hàng trăm phong trào thi đua yêu nước. Hàng trăm nghìn tỷ đồng được huy động từ các nguồn lực trong các tầng lớp nhân dân trong nước và người Việt Nam ở nước ngoài thông qua hệ thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam để hỗ trợ xây dựng nhà đại đoàn kết, ủng hộ người nghèo, cứu trợ thiên tai, bão lũ, thực hiện an sinh xã hội... Đó là minh chứng rõ nét, là biểu hiện sinh động cho truyền thống, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, trở thành nguồn sức mạnh nội sinh, góp phần không nhỏ vào thành tựu chung của đất nước.

Đất nước ta đang tiến vào kỷ nguyên phát triển mới, việc xây dựng, củng cố và phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc vẫn là nhân tố quyết định, trong đó "thế trận lòng dân" là nền tảng tạo dựng niềm tin, sự gắn bó, đồng thuận và ủng hộ của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ. Trong hành trình ấy, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam có vai trò vô cùng quan trọng, là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân; là trung tâm để quy tụ, kết nối, tuyên truyền, động viên các tầng lớp nhân dân, các dân tộc, tôn giáo và các cá nhân tiêu biểu trong xã hội phát huy trí tuệ, sức lực, tình cảm của mình để cùng nhau thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trong bài viết "PHÁT HUY SỨC MẠNH ĐẠI ĐOÀN KẾT TOÀN DÂN TỘC ĐỂ PHÁT TRIỂN ĐẤT NƯỚC", Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: "hơn bao giờ hết, cần đặt ưu tiên hàng đầu cho việc củng cố và phát huy sức mạnh đại đoàn kết, xem đó là nhân tố then chốt đưa đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới". Đồng thời, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: "Cần đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể, hướng về cơ sở và lấy người dân làm trung tâm phục vụ. Mặt trận cần làm tốt hơn nữa vai trò nòng cốt trong việc tập hợp, đoàn kết các giai tầng xã hội, các cá nhân tiêu biểu… tất cả cùng hướng tới mục tiêu chung vì một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng. Mặt trận Tổ quốc phải trở thành diễn đàn rộng rãi để mọi tầng lớp nhân dân, đồng bào các dân tộc, tôn giáo, kiều bào ở nước ngoài… có thể gặp gỡ, trao đổi, bày tỏ ý kiến, nguyện vọng một cách dân chủ, cởi mở. Đồng thời, cần chú trọng phát huy vai trò của các nhân sĩ, trí thức, chuyên gia, người có uy tín trong xã hội và cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài trong việc hiến kế xây dựng đất nước".

Có thể khẳng định, những thành tựu to lớn của đất nước là minh chứng cho sự vận dụng và phát huy một cách đúng đắn, phù hợp quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về đại đoàn kết toàn dân tộc và sự nỗ lực không ngừng của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta. Trong quá trình đó, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam luôn giữ vai trò nòng cốt, đồng hành cùng toàn thể Nhân dân xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Các phong trào, cuộc vận động do Mặt trận phát động không chỉ tạo nên sự đồng thuận xã hội mà còn khơi dậy tinh thần yêu nước, tương thân tương ái. Nhờ đó, khối đại đoàn kết toàn dân được củng cố và phát triển, góp phần to lớn vào sự nghiệp xây dựng đất nước hòa bình, độc lập, hùng cường và thịnh vượng.

 (1) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb.Chính trị Quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2011, tập 13, tr 120.