'Âm nhạc trắng' và thanh xướng kịch

28/08/2013 08:37 GMT+7 | Văn hoá

(Thethaovanhoa.vn) - "Mọi truyện đều có âm nhạc riêng. Truyện này có âm nhạc trắng" – nhà văn Ý Alessandro Baricco viết về tác phẩm Lụa của mình. Cuốn sách đó lại là nguồn cảm hứng cho những bài hát của nhạc sĩ Quốc Bảo.

Nhân vở thanh xướng kịch Lụa của nhạc sĩ Quốc Bảo sắp công diễn ở TP.HCM, hãy cùng TT&VH tìm hiểu về cuốn tiểu thuyết gốc nổi tiếng của nhà văn đương đại người Ý Alessandro Baricco, từng có 2 bản dịch ở Việt Nam.

Chuyện tình thôi thì có gì đáng kể?

Lụa, tên tiếng Anh Silk, tiếng Ý Seta, là tác phẩm bán chạy toàn cầu.

Còn nội dung của Lụa? "Ta có thể nói đây là một chuyện tình. Nhưng nếu chí có thế thôi thì có lẽ đáng gì đâu mà đem ra kể. Trong chuyện này còn có những nỗi khát khao và những niềm đau khổ, những điều mà ai cũng biết rõ hoàn toàn, nhưng tên gọi thật cho những điều đó thì chẳng ai tìm được bao giờ" – đó là lời bộc bạch trong bản dịch Lụa của Quế Sơn năm 2000.


Bìa tiểu thuyết Lụa bản gốc tiếng Ý và bản tiếng Việt năm 2007.

Trong Lụa, nhân vật nam chính Herve Joncour từ Pháp lặn lội đi mua trứng tằm (vì kiếm sống bằng nghề mua bán tằm). Điểm đến của Herve là Nhật – đất nước phương Đông nổi tiếng bởi chất lượng lụa tơ tằm và lòng hiếu khách. Đó là năm 1861.

Câu chuyện tình đó, nếu có, cũng có thể coi là một "chuyện tình trắng". Tại Nhật, Herve gặp một người phụ nữ không tên. "Họ không chạm vào nhau; họ thậm chí còn chẳng nói chuyện" – trang Goodreads viết. Nàng trao cho chàng một mảnh lụa có chữ viết, nhưng chàng đã không thể đọc được cho đến khi đã trở về Ý.

Mảnh lụa viết: "Hãy quay lại với em, nếu không em sẽ chết” (bản dịch của Tố Châu năm 2007). Nàng đã có chồng, chính là người cung cấp trứng tằm cho chàng.

Nhạc im lặng và múa bất động

Nhà văn Alessandro Baricco còn là đạo diễn và nghệ sĩ biểu diễn. Không khó hiểu khi Lụa gợi hứng âm nhạc và múa. Hai thứ nhạc và múa cực kỳ đặc biệt, đó là thứ nhạc do "niềm im lặng tấu lên" và kiểu múa của những nhân vật "bất động" – như chính bộc bạch của tác giả. Nghe khó hiểu và gây tò mò.

Lụa được viết như thơ, gồm những đoản khúc và điệp khúc giống như thơ haiku và những chương nhạc. Tóm lại, đây là một trải nghiệm văn học độc đáo. Thông điệp không dễ nắm bắt.


Poster phim Silk (Lụa) năm 2007 có Keira Knightley đóng.

Với nhạc sĩ Quốc Bảo, như lời anh nói khi giới thiệu vở thanh xướng kịch, đây là một cuốn sách có những chất liệu tuyệt vời để làm thành một tác phẩm sân khấu. Nhạc sĩ đã sáng tác 20 ca khúc mới cho vở kịch này.

Thanh xướng kịch khác với nhạc kịch, là hình thức sân khấu có dàn nhạc và dàn hợp xướng nhưng diễn viên đứng hát mà không làm động tác kịch và không di chuyển.

Đây là lần đầu Lụa lên sân khấu Việt Nam nhưng không phải là ý tưởng hoàn toàn mới. Năm 2005, từng có một tác phẩm chuyển thể trên sân khấu của đạo diễn kiêm nhà soạn kịch người Mỹ Mary Zimmerman.

Thanh xướng kịch Lụa sẽ diễn đêm 28/8 tại phòng trà We, TP.HCM, để gây quỹ từ thiện. Các diễn viên chính gồm: Thành Lộc (vai lãnh chúa Nhật), Hồ Trung Dũng (Herve Joncour), Phương Linh (Helene) và Nguyên Hà (cô gái Nhật).

Năm 2007, cuốn sách lên màn ảnh rộng qua bản phim của đạo diễn François Girard.

Tiểu thuyết xuất bản lần đầu ở Ý năm 1996, được dịch ra gần 20 thứ tiếng, kể cả tiếng Việt. Có hai bản tiếng Việt, một do Quế Sơn dịch năm 2000 của NXB Trẻ, nay đã ngừng phát hành do dịch trước công ước Berne. Một bản do Tố Châu dịch, ra năm 2007, do Nhã Nam và NXB Văn học ấn hành.

Hạ Huyền
Thể thao & Văn hóa

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm