1 tháng “nghe có ý thức”, thu… 20 triệu đồng!

(Thethaovanhoa.vn) - Tính đến 1/12, việc thu tiền tải nhạc trên các trang web nhạc số đã diễn ra tròn 1 tháng, nhưng tổng số tiền thu được từ việc “nghe có ý thức” chỉ đạt gần 20 triệu đồng trên hầu hết các web nghe nhạc lớn của Việt Nam. Chúng ta có thể nói gì với con số này và chúng ta cần tiếp tục làm những gì để tiến trình tải nhạc trả phí ngày càng có hiệu quả?

Do thỏa thuận giữa MV Corp và các trang web, con số doanh thu của từng trang web không được tiết lộ. Nhưng theo MV Corp, tổng doanh thu những sản phẩm của RIAV trong tháng 11 là gần 20 triệu đồng (trên tất cả các trang web đã ký hợp đồng với MV Corp trong việc thu phí tải nhạc).

Con số doanh thu đáng buồn

100 album đầu tiên mà MV Corp, đơn vị được Hiệp hội Ghi âm Việt Nam (RIAV) ủy quyền để kinh doanh những bản ghi âm thuộc quyền khai thác của Hiệp hội đã được tung ra cho các trang web nghe nhạc lớn nhất hiện nay như zing, nhaccuatui, yeucahat… và sau đó được cập nhật liên tục. Làm một phép tính: với 1.000đ/ lượt tải, tổng lượt tải là khoảng gần 20 ngàn.

Nếu so với bài hát Mùa Đông không lạnh của nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung, theo thống kê của I-muzik chỉ sau vài tháng (tính đến thời điểm tháng 7/2009) lượt tải là 2.678.150, đủ thấy con số gần 20 ngàn nói trên là quá khiêm tốn. Điều này cũng cho thấy rằng, số lượng tải nhạc trên mạng tùy thuộc rất nhiều vào ca khúc đang “hot” (nóng, ăn khách). Những ca khúc đang triển khai thu tiền tải nhạc từ kho nhạc của RIAV tuy không phải là ca khúc “hot”, nhưng quả thực con số 20 ngàn lượt tải là quá khiêm tốn.

Các nhạc sĩ Huy Tuấn, Nguyễn Hải Phong, nhà báo Chu Minh Vũ... ủng hộ chiến dịch Nghe có ý thức

Chỉ trong vòng 1 tháng, music video Chuyện như chưa bắt đầu của Mỹ Tâm cán mức 1 triệu lượt người xem hoặc music video Trắng đen cũng của Mỹ Tâm mới tung lên YouTube gần đây, đã đạt hơn 100 ngàn lượt xem chỉ sau 1 đêm. Điều này cho thấy rằng việc nghe nhạc trên mạng là rất “khổng lồ” khi đó là một bài tạo được “hot”.

Việc thu phí gặp khó khăn cũng có thể là do nghe miễn phí thì rất nhiều người nghe, nhưng tải nhạc phải trả phí thì chưa thành thói quen đối với nhiều người, chưa kể là những thủ tục đăng ký, thanh toán khi tải nhạc cũng làm nhiều người e ngại.

Vẫn còn những bất cập

Tuy nhiên, trở lực lớn nhất hiện nay là các trang web nghe và tải nhạc chưa đạt được sự “đồng bộ”. Cho đến thời điểm cuối tháng 11/2012, thông tin từ MV Corp cho biết là họ đã cung cấp cho các trang web để đưa vào mục tải nhạc thu phí là 600 album đủ các loại (thuộc quyền khai thác của RIAV). Nhưng bất cập là ở chỗ, khá nhiều bài nhạc nằm trong danh mục tải nhạc thu phí, thì cũng chính trên những trang web này, người dùng cũng có thể tải miễn phí.

Về điều này, ông Tạ Anh Quân, người phụ trách kinh doanh nhạc của MV Corp cho rằng, các trang web cần có thời gian để tháo dỡ những bản nhạc cho tải miễn phí này, vì dù trước đây một số trang web có mua tác quyền từ RIAV, nhưng trong hợp đồng có quy định rõ là chỉ dùng để nghe chứ không cho tải miễn phí.

Hiện tại, vẫn còn tình trạng tải nhạc miễn phí nhưng hợp pháp, trên các trang web nghe và tải nhạc. Đó là vì với nhiều trang web, mục đích doanh thu của họ không phải là thu tiền tải nhạc mà là quảng cáo, nên họ cho tải miễn phí để thu hút số lượng lớn “view” vào trang web của mình. Những bản nhạc cho tải miễn phí này vẫn được thỏa thuận mua tác quyền theo đúng luật. Hiện nay cũng có một số ca sĩ, nhạc sĩ nắm giữ quyền khai thác sản phẩm đã “bán đứt” cho đơn vị khai thác một số tiền chứ không ăn chia theo số lượng lượt tải.

Ông Tạ Anh Quân cho biết: Cần có thời gian để những người nắm giữ bản quyền khai thác thấy rằng lợi nhuận thu được từ số lượng lượt người tải là lớn hơn rất nhiều so với việc mua đứt bán đoạn để họ thay đổi phương thức khai thác bản quyền tác phẩm. Hiện nay ngoài RIAV, một số đơn vị khác cũng nắm giữ bản quyền khai thác sản phẩm, trong đó zing là đơn vị nắm nhiều nhất.

Trên thực tế, ngoài những nghệ sĩ có tên tuổi, nhiều nghệ sĩ mới vào nghề chọn phương thức cho tải miễn phí nhằm quảng bá tên tuổi của mình.

Xem ra, mặt trận “nghe có ý thức” còn gặp nhiều khó khăn, phức tạp đối với thực tiễn hiện nay.

Một điều cũng đáng lưu ý, trên trang zing, trong phần tải nhạc thu phí những ca khúc thuộc quyền khai thác của RIAV do MV Corp cung cấp, người viết bài này nghe thử vài album như: Tình nghèo (của Mạnh Quỳnh), Dâu Tây’s Story (Khổng Tú Quỳnh), Ngày xa anh (Miu Lê) thì thấy phần nghe (không thu phí) không phải là toàn bộ bản nhạc mà chỉ một đoạn (kiểu như trên một số trang chia sẻ nhạc quốc tế). Dù điều này là quyền của đơn vị nắm giữ bản quyền, nhưng trong cuộc họp báo Nhạc số Việt Nam - Thực trạng và giải pháp ngày 15/8/2012 tại TP.HCM, RIAV và MV Corp thông báo là chỉ thu tiền tải nhạc 1.000đ/bài từ 1/11, còn nghe nhạc vẫn hoàn toàn miễn phí thì 2 đơn vị này cũng nên giữ “lời hứa” của mình.

Hữu Trịnh
Thể thao & Văn hóa