Youssou N'Dour - "Vua" nhạc Senegal tranh cử Tổng thống

(TT&VH) - Youssou N'Dour (52 tuổi), “vua” nhạc của Senegal, nhân vật xuất chúng của nền âm nhạc thế giới, từng tuyên bố không hề có bất cứ tham vọng chính trị nào, nhưng giờ ông đang muốn trở thành Tổng thống Senegal, trở thành một sức mạnh chứ không chỉ là tiếng nói của sự đổi thay. Chính vì vậy N’Dour đã tham gia vào cuộc đua với đương kim Tổng thống Abdoulaye Wade (85 tuổi), trong cuộc bầu cử vào ngày 26/2.

Chỉ trích Tổng thống đương nhiệm Wade là người chỉ biết “nghe một chiều”, N'Dour nói ông đang đáp ứng nhu cầu người dân đất nước mình khi họ muốn có một sự thay đổi.

Đi lên từ đôi bàn tay trắng

N'Dour là vua nhạc của Senegal. Ông hòa trộn nhạc mbalax truyền thống của Senegal với nhiều dòng nhạc như rumba, hip-hop, jazz và soul. Các nhạc phẩm của ông luôn ca ngợi châu Phi và thể hiện hy vọng.

N’Dour còn là hiện thân của một người tự làm nên tất cả với 2 bàn tay trắng. Ông hiện sở hữu 2 công ty thu âm, một công ty tài chính nhỏ và có cổ phần trong một câu lạc bộ đêm hàng đầu. N’Dour còn là một ông trùm truyền thông khi đang sở hữu  tập đoàn truyền thông tư nhân Future Medias gồm đài phát thanh RFFM, đài truyền hình TFFM và tờ nhật báo L'Observateur.

“Tôi có hơn 1.000 người đang làm việc cho mình” - N'Dour nói trên BBC hồi tuần trước.

Cách đây 4 năm, N'Dour nói trên tờ The Guardian rằng: “Tôi muốn sử dụng âm nhạc của mình để truyền đi thông điệp chính trị…Nhưng tôi không muốn trở thành một chính trị gia. Hoạt động chính trị nhiều khi bạn phải nói dối hoặc không giữ được lời hứa. Nếu trở thành một chính trị gia thì bạn phải thôi là một nghệ sĩ”.

Không tham vọng trở thành một chính trị gia nhưng N'Dour vẫn tích cực tham gia chiến dịch đòi thả ông Nelson Mandela (cựu Tổng thống Nam Phi), từng trình diễn tại các cuộc hòa nhạc vì hòa bình của Amnesty International và Live 8, và hiện là đại sứ thiện chí của UNICEF. Tuy nhiên, ông đang tạm ngưng vai trò đại sứ trong thời gian vận động tranh cử Tổng thống.

Khó trúng cử vì thiếu bằng cấp

Ông Mamadou Diouf, Viện trưởng Viện Nghiên cứu châu Phi thuộc trường Quốc tế và Quan hệ Công chúng Columbia ở New York, cho rằng cuộc đua trong đợt bầu cử sắp tới của N'Dour sẽ hết sức khó khăn. Người dân Senegal vẫn thích các nhà lãnh đạo của mình phải tốt nghiệp đại học từ những trường truyền thống ở phương Tây.

Senegal là thuộc địa đầu tiên của Pháp ở châu Phi. Người dân ở 4 thành phố chính của nước này được cấp quốc tịch Pháp. Léopold Senghor, Tổng thống đầu tiên của Senegal, từng được coi là một trong những nhà thơ xuất chúng nhất (sáng tác bằng tiếng Pháp) trong thế kỷ 20.

Trong khi đó, N'Dour chưa từng tốt nghiệp trung học. Ông sinh ra ở ngoại ô Dakar, là con trai cả của một thợ sửa chữa ô tô. “Đúng là tôi chưa hề học cao” - N'Dour thừa nhận. “Nhưng tôi liên tục chứng tỏ được năng lực, sự tận tụy, sức sống và hiệu suất làm việc của mình. Tôi học ở trường đời và ở thế giới”.

Mặc dù cha N'Dour mong muốn con trai mình theo học ngành luật hoặc y, nhưng N'Dour bắt đầu ca hát từ trước khi bị vỡ giọng và theo nghề hát chuyên nghiệp từ năm 13 tuổi. Với giọng ca trời phú, N'Dour hát trong các câu lạc bộ nhỏ ở Dakar và nhanh chóng được mệnh danh là “Hoàng tử nhỏ của Dakar”. Năm 1979, ông thành lập nhóm hát riêng mang tên Etoile de Dakar và trình diễn theo phong cách Latin, rất phổ biến ở châu Phi thời điểm đó. Nhưng trong những năm 1980, ông phát triển hướng âm nhạc riêng, độc đáo khi bắt đầu thành lập nhóm nhạc hiện nay của mình -  Super Etoile de Dakar.

Peter Gabriel, cựu ca sĩ của nhóm Genesis và sau này trở thành nhà sản xuất/nhà tổ chức âm nhạc, từng tới Paris để nghe N'Dour hát. “Ca từ ăn sâu vào ký ức tôi, còn giọng ca vô cùng diễn cảm. N'Dour là nghệ sĩ hàng đầu châu Phi. Âm nhạc của ông tới được với rất nhiều người không cùng nền văn hóa với mình” – Gabriel nói.

Sau đó, giọng ca của N'Dour đã xuất hiện trong album đoạt danh hiệu bạch kim của Gabriel mang tựa đề So (1986) và ông từng tham gia lưu diễn thế giới với Gabriel. Thêm nữa, ông còn cộng tác với Paul Simon và Branford Marsalis.

7 Seconds, bản song ca của ông với Neneh Cherry là một trong những ca khúc ăn khách nhất thập kỷ 1990. Năm 2005, ông đoạt giải Grammy với Egypt, album gồm 14 ca khúc tôn vinh đạo Hồi. Năm 2006, ông là diễn viên da màu duy nhất trong phim Amazing Grace làm về nạn nô lệ của đạo diễn Michael Apted.

“Trái tim lớn” dành cho đất nước

Với vai trò đại sứ thiện chí của UNICEF, ông chú trọng tới những vấn đề của châu Phi như cuộc khủng hoảng Darfur, mở rộng sự tiếp cận với internet và nạn đói ở Somalia.   

Trong tuyên bố của mình, Ndour cho biết chiến dịch tranh cử của ông sẽ gồm những sáng kiến cho hòa bình ở khu vực bất ổn Casamance ở miền Nam, sáng kiến để lãnh đạo, quản lý tốt đất nước và sáng kiến về những dự án nông nghiệp cũng như phát triển xã hội.

Đặt giả thuyết N'Dour là người chiến thắng. Vậy ông sẽ làm gì khi có quyền lực trong tay? Gabriel thừa nhận: “Là người đứng đầu một đất nước không hề dễ dàng, trong khi N'Dour đang là một chính trị gia bất đắc dĩ. Tôi lo lắng cho ông nhưng cũng tràn trề hy vọng. N'Dour có một trái tim lớn và luôn dành cho đất nước mình một tình yêu bao la”.

Việt Lâm (tổng hợp)