Xuất bản sách tiểu sử Tào Tuyết Cần bằng tiếng Anh

24/12/2009 12:16 GMT+7 | Đọc - Xem

(TT&VH) - Cuốn sách tiếng Anh đầu tiên về Tào Tuyết Cần (1724-1763), tác giả tiểu thuyết Hồng lâu mộng, đã được công ty Peter Lang của Mỹ xuất bản với tựa đề Between Noble And Humble: Cao Xueqin And The Dream Of The Red Chamber (tạm dịch: Giữa sự cao quý và tính khiêm nhường: Tào Tuyết Cần và Hồng lâu mộng).


Học giả Trung Quốc Châu Nhữ Xương
Hai học giả Mỹ Ronald R. Gray và Mark S. Ferrara đã bỏ ra gần 5 năm để biên dịch cuốn Tiểu sử mới về Tào Tuyết Cần của Châu Nhữ Xương. Họ đã phát hiện bản dịch tiếng Anh của tiểu thuyết Hồng lâu mộng theo một phiên bản tiếng Hoa chưa hề được biết đến và qua đó những chi tiết mới về tác phẩm này được hé lộ. Điều đó rất có ý nghĩa đối với việc nghiên cứu một trong Tứ đại danh tác của văn học Trung Quốc.

Ronald Gray gặp Châu Nhữ Xương lần đầu tiên vào năm 2002 khi học giả Trung Quốc có buổi thỉnh giảng bằng tiếng Anh cho người nước ngoài ở Bắc Kinh. Lúc đó, Gray vừa đọc tiểu thuyết Hồng lâu mộng, ra đời giữa thế kỷ 18, qua bản dịch của Dương Hiến Ích và vợ ông này là Gladys Taylor (người Anh). Gray thấy câu chuyện vô cùng hấp dẫn và ông đồng ý với Châu rằng đọc Hồng lâu mộng là “cách thú vị nhất để người phương Tây hiểu được về văn hóa truyền thống Trung Hoa”.

Theo gợi ý của ông Châu, Gray và Ferrara bắt đầu dịch cuốn tiểu sử Tào Tuyết Cần từ năm 2004. Trước khi bắt tay vào công việc, Gray đã đọc một số bản dịch Hồng lâu mộng tới hơn 10 lần và nhờ cậy đến sự tư vấn của nhiều chuyên gia. Hai học giả Mỹ đã có một phát hiện mang tính đột phá. Cách đây vài năm, Đại học Hong Kong đã đưa lên mạng một bản dịch của B.B. Bonsall, nhà truyền giáo người Anh ở Trung Quốc từ năm 1911 đến 1926. Nhờ đó Gray biết được rằng Bonsall là người phương Tây đầu tiên dịch tất cả 120 chương của cuốn Hồng lâu mộng sang tiếng Anh vào những năm 1950. Học giả Châu cũng khẳng định giá trị của phát hiện này vì Bonsall đã dịch theo một phiên bản chưa được biết đến. Điều đó càng có ý nghĩa do trong năm nay, Dương Hiến Ích và nhà Hán học người Anh David Hawkes, vốn nổi tiếng với các bản dịch Hồng lâu mộng hoàn chỉnh, đều đã qua đời.


“Rất nhiều bản dịch Hồng lâu mộng cho thấy tầm quan trọng và sự vĩ đại của tiểu thuyết kinh điển này. Người ta có thể phải chờ nhiều năm để có được những bản dịch tốt hơn. Nhưng việc xuất bản cuốn tiểu sử về Tào Tuyết Cần bằng tiếng Anh đã phần nào bù lại khoảng trống đó. 246 năm kể từ khi Tào Tuyết Cần qua đời, đây là cuốn tiểu sử bằng tiếng Anh đầu tiên giới thiệu tác giả này ra nước ngoài. Khi ngày càng có nhiều học giả và độc giả nhận thức được đặc tính tự truyện mạnh mẽ của thể loại tiểu thuyết, họ cũng biết rằng nếu chỉ đọc riêng danh tác này thì không thể hiểu toàn diện về bối cảnh tác phẩm ra đời vì nó được tạo nên rong bầu không khí của gia đình tác giả, xã hội và lịch sử thời đó. Bản dịch tiếng Anh tiểu sử Tào Tuyết Cần có ý nghĩa quan trọng cho sự kết nối văn hóa giữa Trung Quốc và phương Tây. Tôi vừa kinh ngạc vừa xúc động với những nỗ lực lớn lao của hai học giả Mỹ. Bản dịch tiếng Anh của họ có chất lượng tuyệt hảo”, Châu nhận định.

Đã giảng dạy ở các trường đại học Trung Quốc hơn tám năm qua và xuất bản nhiều tài liệu về tiểu thuyết Hồng lâu mộng, Gray hy vọng cuốn tiểu sử nói trên sẽ “lấp đầy khoảng trống” trong việc nghiên cứu tác phẩm này ở phương Tây. “Trong khi hầu hết các học giả phương Tây cho rằng Hồng lâu mộng là tác phẩm hư cấu và không có những yếu tố tự truyện hay tiểu sử tác giả trong đó thì ông Châu Nhữ Xương đã làm một việc tuyệt vời là sắp đặt lịch sử về Tào Tuyết Cần và gia đình nhà văn. Tôi coi Châu Nhữ Xương như một người thầy của mình. Nhờ ông ấy, tôi đã biết thêm nhiều điều về Hồng lâu mộng và văn hóa Trung Quốc”, Gray nói.

Lương Tuấn Vĩ

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm