(TT&VH) - Tôi lên Đồng Văn lần đầu vào tháng 9 năm 1973. Những năm ấy Ủy ban huyện đóng ở Phó Bảng. Dưới lòng thung bên đường vào phố huyện có trại nhân giống su hào, cải bắp.
1. Ở nơi có độ lạnh thứ nhì cao nguyên này su hào và cải bắp mới trổ hoa cho hạt giống. Trong trại còn có cả vườn tam thất. Những luống tam thất chìm trong ánh sáng lờ nhờ do bị lợp kín bằng những chùm lá sa mu. Giám đốc vườn ươm tên là Phú uống rượu như thụi, đãi tôi món thịt bò xào xuyên khung (tên một vị thuốc nam) thơm lừng. Anh bảo: xuyên khung ở đây hợp đất nên tốt lắm, nhưng khốn nỗi nhà nước thu mua bập bõm nên dân chán ngấy. Trước đây mấy năm, đầu mùa vận động trồng, bà con khấp khởi mừng, hối hả chăm bón nhưng rồi cuối mùa xuyên khung tốt nhất cũng không được cửa hàng thu mua chào đón, lại thông báo không có kế hoạch thu mua nữa. Hỏi tại sao thì không ai trả lời, dân Mông nói cán bộ nó gẫy lưỡi rồi nên không nói được nữa, mặc dù cái tài nhất của cán bộ là nói. Năm ấy xuyên khung thồ từ bản lên cửa hàng thu mua huyện không bán được. Cuối cùng biết chờ vô ích, dân ném thối đầy đường. Họ bảo nhau kế hoạch gì thì cũng chẳng thoát khỏi cách dựa vào đá mà kiếm ăn. Vẫn chỉ là cậy kẽ đá thả hạt ngô, hạt đỗ tuơng như bao đời người Mông vẫn làm là chắc nhất.
2. Ông Chu Bá Nam, anh nhà văn Đỗ Chu từng du học ở Đông Âu là kĩ sư hóa. Mấy chục năm trước ông đã lăn lóc trên cao nguyên Đồng văn nghiên cứu việc chiết xuất tinh dầu cây bạc hà, loài cây mọc dại đầy trên cao nguyên. Ông đã thành công. Dự án cấp nhà nước đầu tư cả đống tiền nhưng rồi chẳng ai ngó đến dù công trình được đánh giá cao. Cho dù loại dầu này có giá trị thương phẩm cao cũng chẳng thấy ai màng.
Mới đây gặp ở Đà Lạt, ông Chu Bá Nam vẫn bần thần về cái công trình khoa học có ý nghĩa cho một vùng đất để cải thiện đời sống người dân đã bị vứt bỏ mà chẳng biết trách ai. Giá trị hoa bạc hà trên cao nguyên bây giờ lại ăn ghẹ theo loài ong. Hôm nay lên cao nguyên, mật ong hoa bạc hà được quảng cáo là đặc sản dành cho những toán du lịch nhỏ lẻ.
Chuyện của ông Nam thực ra không phải là ví dụ đơn lẻ. Người ta có thể bỏ cả mươi triệu đô la cho một cuộc chơi phù phiếm, nhưng chỉ phần nhỏ trong số đó để khai thác kinh tế lại bị thờ ơ. Đó là những câu hỏi mà người cần nghe lại luôn bỏ đi máy trợ thính. Cho nên cao nguyên mãi chỉ dừng lại ở những tiềm năng.
3. Tôi đã cả chục lần lên cao nguyên, chỉ biết mê mẩn với đá đủ loại. Quẩn quanh chụp ảnh đá, những người chơi non bộ nằm mơ cũng không nghĩ ra vẻ đẹp lạ lùng đến thế.
Trước cửa ngõ Vần Chải, dưới nắng ong vàng và chập trùng đá, trồi lên bơi trong bạt ngàn tím ngát hoa cứt lợn. Chị Bình, con gái cựu đại sứ Nguyễn Trọng Vĩnh bảo dân dã gọi thế, nhưng loài hoa này có cái tên rất hay đấy, nó là “phương thảo”. Tôi giật mình nhớ lại bài thơ tứ tuyệt trên bộ tứ bình phong cảnh: “Xuân du phương thảo địa/ Hạ thưởng lục hà trì/ Thu ẩm hoàng hoa tửu/ Đông ngâm bạch tuyết thi”. Từ “phương thảo” lâu nay chỉ được giải thích đó là mùa xuân đi chơi ở vùng cỏ non. Phương thảo là loài dược thảo trên núi, còn sen ở ao - là chỗ trũng, đối nhau chan chát mà không nhận ra. Lại một lần để biết đúng tên một loài cây tôi phải lên đến Đồng Văn.
4. Mùng 4 tháng Mười năm nay, cao nguyên đá Đồng văn – Mèo Vạc (Hà Giang) trở thành Công viên địa chất toàn cầu. Có ý kiến đóng đinh rằng danh hiệu ấy không chỉ giúp Việt Nam có thêm một di sản mang tầm thế giới mà còn là cơ hội giúp người dân nơi địa đầu Tổ quốc có cơ hội thoát nghèo. Liệu có dễ thế không, chỉ sau một sự công nhận? Lúc nào cũng chỉ là cơ hội. Tôi vẫn nghi ngờ về điều đó.
5. Đứng dưới chân cột cờ Lũng Cú lộng gió, tôi đọc được dòng ghi chú hình ảnh một côn trùng nhỏ như con muỗi có hình cánh phượng: “Vị trí có hóa thạch bọ ba thùy của công viên địa chất - kiểu di sản cổ sinh - tọa độ….”
Tôi nhìn phiến đá có dấu vết con bọ, đó là những phiến đá nhiều lớp xếp như chồng vở cũ nát chẳng có gì đáng để ý. Thì ra những giá trị của cao nguyên không chỉ nằm ở những khối đá cảnh đẹp tuyệt vời, mà còn ở lớp đá non mỏng manh dễ vỡ. Nếu không có chỉ dẫn của các nhà khoa học thì một lần nữa tôi lại mắc một sai lầm chết người.
Cao nguyên đá quá huyền bí. Đi bao nhiêu lần mà chỉ mới cảm nhận được tí bề ngoài. Còn sau nó, con người cao nguyên và những giá trị thầm kín khác, với tôi vẫn là khoảng trống mênh mông.
Trận đấu giữa Mexico và Honduras khép lại với chiến thắng tối thiểu 1-0 nghiêng về El Tri. Bàn thắng duy nhất của Raul Gimenez đưa Mexico vào chung kết CONCACAF Gold Cup 2025 và đối đầu với tuyển Mỹ.
FIFA Club World Cup 2025, nơi Messi đối đầu với các đối thủ hàng đầu như PSG, FC Porto hay Palmeiras - là cơ hội hiếm hoi để đánh giá phong độ hiện tại của anh khi World Cup 2026 đang tới gần.
Ngày 2/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tiếp tục nhắc lại lời kêu gọi Chủ tịch Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell từ chức. Tổng thống Mỹ cho rằng người đứng đầu Fed nên rời ghế ngay lập tức.
Những biến chuyển nhanh chóng gần đây của bóng đá Đông Nam Á đủ để bóng đá Việt Nam biết rõ hơn vị thế của mình trong khu vực. Trận thua của đội tuyển Việt Nam trước đội tuyển Malaysia mới đây ở vòng loại thứ 3 Asian Cup 2027 đã kéo bóng đá nước nhà trở về với thực tại nhiều thách thức.
Giá vàng đi lên trong phiên 2/7 sau khi báo cáo việc làm đáng thất vọng đã làm gia tăng kỳ vọng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) sẽ hạ lãi suất sớm hơn dự kiến.
Tròn 3 năm kể từ lần hội ngộ đầu tiên khiến khán giả thích thú, dàn ca sĩ gồm Lâm Hùng - Châu Gia Kiệt - Lâm Vũ - Quách Tuấn Du ấp ủ đêm nhạc kỷ niệm Ký ức thanh xuân, dự kiến tổ chức ngày 5.7 tại Sam (286 Lê Hồng Phong, TP.HCM).
Vừa qua, Tập đoàn Fast Retailing - công ty mẹ của thương hiệu UNIQLO, công bố danh sách 12 học sinh Việt Nam nhận học bổng từ Quỹ Fast Retailing năm 2025.
Link xem trực tiếp Wimbledon 2025 hôm nay - Thethaovanhoa.vn cập nhật link xem trực tiếp các trận tennis đơn nam và đơn nữ của giải quần vợt Wimbledon 2025 diễn ra ngày 3/7, rạng sáng 4/7.
Trong khi các mẫu smartphone ngày càng có kích thước lớn để phục vụ nhu cầu giải trí và làm việc, thì vẫn còn rất nhiều người mong muốn sử dụng điện thoại chỉ với một tay, đặc biệt trong những tình huống đang bận hoặc di chuyển.
Lịch thi đấu Wimbledon 2025 hôm nay - Thethaovanhoa.vn cập nhật lịch thi đấu tennis đơn nam và đơn nữ giải quần vợt Wimbledon 2025 ngày 3/7, rạng sáng 4/7.
XSMB 3/7: Kết quả Xổ số miền Bắc hôm nay thứ Năm ngày 3/7/2025 quay thưởng lúc 18h10 được trực tiếp cập nhật nhanh nhất, chính xác nhất trên Thethaovanhoa.vn.
Diego Luna ghi hai bàn trong 15 phút đầu trận, giúp đội tuyển Mỹ giành chiến thắng 2-1 trước Guatemala và giành quyền vào chung kết CONCACAF Gold Cup lần đầu tiên kể từ năm 2021.
Tay vợt nữ số một Việt Nam Nguyễn Thùy Linh đã khởi đầu ấn tượng ở Canada Open sau khi thắng dễ Vivien Sandorhazi 21-12, 21-14. Ở nội dung đơn nam, Hải Đăng cũng đã loại đồng hương Lê Đức Phát để tiến vào vòng 2.
Ngày 3/7/2015, tại kỳ họp lần thứ 39 của Ủy ban Di sản Thế giới diễn ra ở Bonn (CHLB Đức), Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới lần thứ hai.
Du lịch âm nhạc đang dần trở thành một trào lưu mạnh mẽ, hứa hẹn mở ra kỷ nguyên mới cho ngành công nghiệp không khói, lôi cuốn du khách trong và ngoài nước khám phá Việt Nam theo một cách hoàn toàn khác biệt.