Nhìn lại kỳ họp thứ 10 của Quốc hội: Kỳ chất vấn chưa có tiền lệ

(Thethaovanhoa.vn) -  Gần 40 ngày nghị trình sôi động, đầy cảm xúc của Kỳ họp thứ 10 đã khép lại. Chất vấn và trả lời chất vấn là dấu ấn sâu đậm nhất, đáng nhớ nhất tại Kỳ họp lần này.

• Quốc hội công nhận quyền chuyển đổi giới tính
• Quốc hội thảo luận về việc 'tích hợp' môn Sử: Dư luận có cơ sở để thiếu tin tưởng

* Cách thức chất vấn hoàn toàn mới

Cử tri, đồng bào cả nước đã được chứng kiến một Kỳ chất vấn với một cách thức tiến hành hoàn toàn mới, không chốt danh sách các thành viên Chính phủ cũng không theo nhóm vấn đề.

Đặc biệt, lần đầu tiên trong lịch sử hoạt động của cơ quan lập pháp, Chủ tịch Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, 3 Phó thủ tướng Chính phủ và 16 bộ trưởng, trưởng ngành, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao đều cùng trả lời chất vấn của các vị đại biểu Quốc hội.

Đánh giá về điều chưa từng có tiền lệ này, ông Nguyễn Sỹ Dũng - Phó Chủ nhiệm văn phòng Quốc hội cho rằng: “Tôi nghĩ việc trả lời chất vấn của Chủ tịch Quốc hội rất có ý nghĩa, đặc biệt là trong hệ thống của chúng ta để thấy rằng không có ai nằm ngoài việc phải trả lời chất vấn”.

Như đánh giá của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, đây cũng là dịp để kiểm nghiệm, đánh giá hiệu quả hoạt động giám sát, chất vấn nhiệm kỳ vừa qua, rút ra những bài học cần thiết để tiếp tục hoàn thiện chức năng quan trọng này của Quốc hội.

Đổi mới chất vấn của Quốc hội còn là dịp để hệ thống lại những vấn đề đã chất vấn đối với Chính phủ và các thành viên của Chính phủ và nhận được sự tán thành của các đại biểu Quốc hội.

Theo đại biểu Đỗ Văn Vẻ (Thái Bình), việc hệ thống lại toàn bộ lời hứa của các Bộ trưởng, Trưởng ngành tạo nên một điểm nhấn của các phiên chất vấn kỳ này là thời gian dành cho Đại biểu Quốc hội hỏi cũng được nhiều hơn và đại biểu đã hỏi được nhiều thành viên Chính phủ hơn.

Còn đại biểu Trương Văn Vở (Đồng Nai) thì cho rằng, hình thức chất vấn này là cần thiết, hoàn toàn phù hợp với chức năng chính của Quốc hội là giám sát thực thi chính sách pháp luật của Nhà nước, cũng là vấn đề rất được trông đợi từ phía cử tri.

* “Kịch tính và hấp dẫn”

Không trực tiếp điều khiển phiên chất vấn như những Kỳ trước bởi chính Chủ tịch Quốc hội cũng nằm trong danh sách trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội – một cách làm mới lần đầu tiên xuất hiện trong sinh hoạt nghị trường, song sự can dự đúng lúc, đúng thời điểm và đầy quyết đoán của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nhận được rất nhiều sự tán thành của cả đại biểu Quốc hội và cử tri.

Không hài lòng về phần trả lời có phần dài dòng, chưa rõ ý của Bộ trưởng Nội vụ Nguyễn Thái Bình về quy định hàm của công chức, viên chức, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng phải 3 lần cất lời, chỉnh hướng, đề nghị vị Bộ trưởng trả lời dứt điểm, trả lời thẳng vào câu hỏi của đại biểu. Cuối cùng, câu trả lời ngắn gọn chỉ 3 chữ “Dạ, đúng rồi” của Bộ trưởng Nguyễn Thái Bình đã làm thỏa mãn cả cử tọa và cử tri.

Cũng buộc phải can thiệp để tiết kiệm thời gian cho buổi chất vấn, Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng đã phải 2 lần ngắt lời Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng, yêu cầu Bộ trưởng trả lời thẳng vào vấn đề khi Bộ trưởng còn đang loay hoay diễn giải vấn đề thu hồi nợ thuế.

Trao đổi về những dấu ấn của phiên chất vấn, đại biểu Nguyễn Ngọc Bảo (Vĩnh Phúc) cảm xúc: “Tôi thấy, Chủ tịch đã điều hành rất hợp lý chứ không hề gây bức xúc". Nếu tôi bị Chủ tịch ngắt lời như thế tôi cũng sẽ rất hài lòng. Là bởi vì thời gian có hạn, những vấn đề gì cần thì phải đi thẳng vào trả lời đúng vấn đề. Đấy cũng là một điều rất cần của người chủ trì”.

Sự xuất hiện của Chủ tịch Quốc hội giữa cuộc chất vấn đã làm nên những nét kịch tính và hấp dẫn cho những câu hỏi và trả lời. Rõ ràng, cách chất vấn truy đến cùng vừa tránh được cách trả lời diễn giải, dài dòng đồng thời hướng thẳng đến trách nhiệm của các bộ trưởng đối với những vấn đề thuộc mình quản lý.

“Chủ tịch can thiệp là cần thiết chứ, khi “câu giờ” cần phải can thiệp, vì quy định cũng đã có rõ ràng là người trả lời chất vấn phải đi vào trọng tâm. Thậm chí đại biểu hỏi dài, không đúng quy định thì chủ toạ cũng có điều chỉnh chứ, sự điều chỉnh từ hai phía là cần thiết”, đại biểu Trương Thị Huệ (Thái Nguyên) bình luận.

Cuộc sống của mỗi người dân được thảo luận giữa Hội trường Diên Hồng

Theo đại biểu Nguyễn Sỹ Cương, Kỳ chất vấn đăc biệt thực hiện theo hình thức mới lần này đã mở ra 1 cách thức mới không chỉ nâng cao hiệu quả chất vấn mà còn góp phần quan trọng vào việc tăng cường hiệu lực, hiệu quả trong công tác điều hành của Chính phủ.

175 câu hỏi của đại biểu Quốc hội và phần trả lời của các tư lệnh ngành đã thổi bùng sức nóng, sức cuốn hút cử tri, công luận bắt đầu từ đổi mới cách chất vấn của Quốc hội. Nhưng hiệu quả và hấp dấn hơn cả là những vấn đề đặt ra từ cuộc sống, nhỏ nhất từ gói phân bón, túi thuốc trừ sâu, từ bữa cơm, viên thuốc chữa bệnh đến chủ trương, chính sách phát triển đất nước, ý chí, phương sách bảo vệ độc lập, chủ quyền toàn vẹn Tổ quốc đã được khuấy lên trên diễn đàn Quốc hội.

Phiên chất vấn đã tái hiện bức tranh sống động về hiện tình đất nước với gam màu tươi sáng của ổn định chính trị, giữ vững an ninh, quốc phòng, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội.

Mỗi phiên chất vấn, người xem, người đọc, người nghe như cảm thấy cuộc sống của chính mình đang được thảo luận giữa Hội trường Diên Hồng. Cảm xúc để lại là những ấn tượng tốt đẹp, cảm giác hài lòng và đồng hành cùng những đại biểu do mình bầu ra.

Cử tri hướng về Quốc hội, Quốc hội phục vụ cử tri. Chẳng phải chuyện thường mà trong số hàng trăm sự kiện mỗi ngày, suốt hơn 1 tháng qua, từng câu chữ nóng hổi phát ra từ Hội trường Diên Hồng - Nhà Quốc hội luôn trở thành tâm điểm trên trang nhất của hàng trăm tờ báo lớn nhỏ cả nước. Không chỉ mang tầm quan trọng đặc biêt, thông tin sinh hoạt nghị trường đã trở thành mối quan tâm thường ngày không thể thiếu của mỗi người dân./.

Quang Vũ (TTXVN)