Cựu Tổng thống Pháp Jacques Chirac được vắng mặt tại tòa

(TT&VH) - Toà án Pháp vừa quyết định rằng cựu Tổng thống Pháp Jacques Chirac sẽ không phải dự phiên toà xét xử tội tham nhũng nhằm vào ông vì những lý do liên quan tới sức khoẻ. Giới phân tích thì cho rằng đây có thể là khởi điểm của việc ông sẽ được xử trắng án, giống như rất nhiều lần trước đó.

Miễn hiện diện trước toà vì bệnh lạ

Liệu cáo buộc mới nhằm vào ông Chirac có bị huỷ bỏ như nhiều cáo buộc trước đây?

Theo Pauther, bản thân Chirac muốn được toà án xét xử và đánh giá việc này sẽ "hữu ích cho nền dân chủ Pháp", bởi nó cho thấy "mọi người đều bình đẳng trước pháp luật". Tuy nhiên do hồ sơ y tế nói rằng Chirac bị mất trí nhớ và sức khoẻ yếu nên ông sẽ không thể hiện diện trước toà mà dựa vào một đội luật sư bào chữa.

Hồ sơ bệnh án gồm kết quả chụp cắt lớp não Chirac hồi tháng 4 năm nay và một báo cáo y tế khác được lập hồi tháng 7. "Tôi tin rằng ông ấy không thể nhớ được các sự kiện đã diễn ra cách đây 20 năm" - luật sư Jean Veil của Chirac nói với toà.

Theo Veil, Chirac bị mắc chứng "quên" đặc biệt nghiêm trọng. Ông nói rằng tình trạng của Chirac không phải là bệnh mà là một "hội chứng" có liên quan tới lần ông bị đột quỵ hồi năm 2005.

Georges Kiejman, một luật sư khác của Chirac đã cung cấp thêm nhiều thông tin chi tiết hơn về tình trạng sức khoẻ tinh thần và thể xác của Chirac. "Ông ấy vẫn có các cuộc nói chuyện đủ sức lôi cuốn người khác như bình thường. Ông ấy có thể thảo luận nhiều đề tài bản thân quan tâm. Nhưng ông ấy không thể tập trung vào một số vấn đề cụ thể, hiện đang nằm trong trung tâm của cuộc điều tra tham nhũng" - Kiejman nói. Ông này từ chối không nêu rõ các phương thức chẩn đoán y tế nào đã được sử dụng để đưa ra kết luận về việc Chirac mắc chứng quên.

Hồi đầu năm nay, vợ Chirac, bà Bernadette, đã bác tin ông bị mắc bệnh giảm trí nhớ Alzheimer. Nhưng bà thừa nhận ông có gặp các vấn đề liên quan tới chứng quên và nó có thể có mối liên hệ với lần ông bị đột quỵ hồi năm 2005, hoặc do ông đã cao tuổi.

Con người không lạ với bê bối

Chirac hiện là lãnh đạo đầu tiên của Pháp thời kỳ hiện đại phải đứng trước vành móng ngựa. Ông bị cáo buộc có nhiều hoạt động sai trái trong thời gian làm Thị trưởng Paris. Sau một cuộc điều tra dài hơi, nhà chức trách kết luận rằng Chirac đã dùng tiền từ quỹ lương của thành phố để trả cho 21 cộng sự, trợ lý, những người được bố trí các công việc "ma" hoặc không hề liên quan tới lợi ích của thành phố.

Việc điều tra bắt đầu từ cuối những năm 1990, theo sau lá đơn kiện của một người đóng thuế Pháp. Tuy nhiên Jacques Chirac chỉ bị đưa vào diện điều tra chính thức cách đây 3 năm, do ông được hưởng quyền miễn trừ truy tố trong thời gian làm Tổng thống (1995-2007).

Trong quá trình điều tra, cơ quan cảnh sát đã xem xét các hoạt động của hơn 400 cộng sự, trợ lý của Chirac khi ông là thị trưởng và lọc ra được 21 con người được trả lương trái phép. Trong số đó, có một người được trả tiền để làm vệ sĩ cho một lãnh đạo công đoàn. Người khác lại được trả tiền vì hỗ trợ một vận động viên leo núi Alpine?!.

Năm ngoái, thẩm phán điều tra Xaviere Simeoni đã yêu cầu ông Jacques Chirac phải hầu tòa vì chiếm đoạt công quỹ và lạm dụng tín nhiệm. Song song với đó, chính quyền thành phố Paris cũng đâm đơn kiện Chirac, đòi bồi thường số tiền 2,2 triệu euro (2,8 triệu USD) ước tính mà ông đã tiêu để chi lương cho 21 cộng sự và một số khoản phí phụ khác. Tiến trình kiện tụng dân sự và hình sự sau đó được hợp nhất vào một vụ.

Được biết sự nghiệp chính trị của ông Chirac không thiếu những cáo buộc sai phạm kiểu này. Giai đoạn 1987 - 1993, khi Chirac là thị trưởng Paris, đã xuất hiện vụ bê bối các công ty xây dựng nhà ở hối lộ Uỷ ban nhà cửa Paris để đổi lấy các hợp đồng béo bở. Có cáo buộc nói rằng các khoản tiền "lại quả" này đã chảy vào quỹ của đảng RPR do ông Chirac sáng lập.

Ông Chirac có liên quan tới vụ này vì một cựu thành viên RPR, bà Claude Méry, có nói rằng bản thân đã đưa một va ly đựng đầy tiền, trị giá khoảng 800.000 USD cho Michel Roussin, Chánh văn phòng của ông Jacques Chirac.

Năm 2001, ông bị điều tra vì đã trả khoản tiền trị giá 530.000 USD cho hàng chục kỳ nghỉ mát xa xỉ của gia đình trong khoảng thời gian từ năm 1992 - 1995. Vấn đề là tiền này bị nghi là các khoản lại quả được nhiều doanh nghiệp "cảm ơn" Chirac. Chirac nói rằng tiền được lấy từ các khoản thưởng Tổng thống của ông. Nguồn tiền sau đó không bao giờ được điều tra làm rõ.

Khó có thể ngồi tù

Các điều tra viên tiếp tục tìm thấy bằng chứng về việc ông Chirac đã tiêu số tiền trị giá 3 triệu USD từ ngân sách Paris cho việc mua sắm thực phẩm của gia đình, trong thời gian làm Thị trưởng Paris. Vấn đề là ông mua cả những loại nấm cục và ngỗng béo rất đắt tiền. Một số hoá đơn mua hàng sau đó được phát hiện đã làm giả để lấy tiền từ ngân sách thành phố. Nhưng các cáo buộc này cũng bị huỷ bỏ.

Gần đây, một cựu sĩ quan tình báo Pháp tố cáo Chirac có một tài khoản ngân hàng ở Nhật, trong có chứa 50 triệu USD. Tuy nhiên hồi đầu năm nay, nhà chức trách Nhật Bản khẳng định họ không có bất kỳ thông tin nào về một tài khoản như vậy đứng tên ông Chirac.

Liên quan tới những diễn biến mới nhất, Jerome Karsenti, một luật sư đại diện cho tổ chức chống tham nhũng Anticor, đã kêu gọi mở một cuộc kiểm tra y tế độc lập nhằm đảm bảo những vấn đề sức khoẻ mới phát sinh của ông Chirac không phải là một âm mưu trì hoãn việc xét xử và "bỏ trốn khỏi bàn tay của pháp luật".

Nếu bị cho là có tội, Chirac sẽ phải đối mặt với án tù kéo dài 10 năm và mức phạt khoảng 215.000 USD. Tuy nhiên giới phân tích đánh giá đây là điều sẽ khó có thể xảy ra.

Tường Linh