Vì sao trái một tay đang thất truyền trong quần vợt?

Hơn một năm sau khi giải nghệ, Roger Federer vẫn là biểu tượng cho cú backhand một tay - cú đánh đẹp nhất trong tennis. Tuy nhiên, anh cũng có thể là nguyên nhân chính dẫn đến sự suy giảm của nó.

Lần đầu tiên kể từ khi bảng xếp hạng quần vợt được áp dụng, không có tay vợt đánh trái một tay nào nằm trong Top 10 ATP. Hai tay vợt đánh trái một tay đang có thứ hạng cao nhất là Stefanos Tsitsipas (hạng 12) và Grigor Dimitrov (13).

Chiến thắng của phong cách hiện đại

Sự thay đổi này đánh dấu một chiến thắng cho phong cách hiện đại của tennis dựa vào sức mạnh từ cuối sân so với việc kiểm soát toàn bộ sân hoặc lên lưới. Một số nguyên nhân là do hệ thống, chẳng hạn như sự thay đổi trong công nghệ vợt. Những nguyên nhân khác là cá nhân hơn, như những khó khăn của Federer trước Nadal.

"Ở thời kỳ khoảng năm 2003 và 2004, Roger rất áp đảo", HLV người Anh Calvin Betton nhận xét. "Nhưng sau đó, Rafa xuất hiện và bắt đầu tung những quả bóng mạnh, nảy cao vào cú backhand của Federer. Khi Rafa dẫn trước trong cuộc đối đầu của họ, sự kỳ thị với cú đánh trái một tay đã xuất hiện".

Có thể thừa nhận rằng, Federer đã cải thiện cú backhand ở giai đoạn cuối sự nghiệp, và giành chiến thắng trong 6/7 lần gặp Nadal để giảm bớt chênh lệch về đối đầu (Rafa vẫn dẫn 24-16). Nhưng hình ảnh FedEx vật lộn với những cú backhand ở tầm vai, đặc biệt trên mặt sân đất nện nảy cao ở Roland Garros, đã ảnh hưởng không nhỏ đến ý thức của các tay vợt thế hệ sau.

Sự áp đảo của Nadal trước Federer kéo dài hơn một thập kỷ - từ năm 2005 đến năm 2016 - và tiêu biểu cho một sự thay đổi phong cách rộng lớn trong quần vợt. Đây là giai đoạn khi dây gut tự nhiên bắt đầu bị thay thế bằng polyester. Nó giống sự trỗi dậy của piano điện tử Roland Synthesier đã đẩy piano truyền thống khỏi phòng thu trong những năm 80 của thế kỷ trước. Dây polyester bền hơn, tạo độ xoáy hơn, và mang sức mạnh lớn hơn, nhưng nhược điểm của nó là các tay vợt ít cảm giác tự nhiên hơn.

Nếu có một tay vợt nào biểu hiện phong cách của tennis polyester, thì đó là Jannik Sinner. Tài năng trẻ người Ý đã toàn thắng 12 trận từ đầu năm, với hai chức vô địch ở Australian Open và Rotterdam Open. Với cú đánh trái hai tay chắc chắn, Sinner thể hiện cả kỹ thuật và mạnh mẽ không ngừng, dù có cảm giác như đeo găng đánh. Nhưng cho dù tốt hay xấu, đây là lối chơi hiện đại.

Thực tế u ám của những cú trái một tay

Trong khi sức mạnh vượt trội của Sinner khiến anh trở thành một hiện tượng thú vị, sự suy giảm gần như hoàn toàn của cú backhand một tay là một thực tế khá u ám. Trừ khi xuất hiện một tay vợt áp đảo để bắt chước thành tích của Federer, có vẻ câu chuyện này sẽ rất khó chuyển sang hướng ngược lại.

Một lý do nữa dẫn đến sự thiếu vắng các cú trái một tay là việc chú trọng vào thành công ở tuổi trẻ. Các tay vợt triển vọng thường được các công ty quản lý và các liên đoàn quốc gia chọn lựa khi còn là thiếu niên, thậm chí là khi còn nhỏ hơn. Tuy nhiên, việc đánh cú trái một tay khi cơ thể chưa phát triển đầy đủ là khó khăn - đó là lý do tại sao Pete Sampras không chuyển sang cú đánh này cho đến khi anh ấy 14 tuổi. Là một HLV, bạn đang đưa ra một mức độ rủi ro khi dạy cú đánh này rồi hy vọng rằng nó sẽ trở nên tốt hơn khi một tay vợt đã có sức mạnh sau vài năm.

Việc nhìn thấy một tay vợt đánh trái một tay một cách mượt mà là một trong những niềm vui lớn của tennis. Vẻ đẹp quyến rũ của cú backhand một tay của Richard Gasquet đã giúp anh có biệt danh "Le Petit Mozart", là sự khen ngợi tối cao từ phía sau.

Trong những năm gần đây, Djokovic từng nhận những thất bại khá đau đớn trước các chuyên gia sử dụng backhand một tay. Hãy nghĩ đến Stan Wawrinka tại trận chung kết French Open 2015 và Dominic Thiem tại ATP Finals 2020. Trong cả hai trường hợp, Djokovic đều phải chứng kiến các cú winner từ quả backhand của đối phương bay qua anh từ mọi hướng. Nhưng về tổng thể, Djokovic đã thắng nhiều hơn thua khi đối đầu các tay vợt đánh trái một tay. Là chủ sở hữu của cú backhand hai tay đáng tin cậy nhất trong lịch sử, anh cũng đang xây dựng một lập luận không thể bàn cãi để được coi là tay vợt vĩ đại nhất. Điều này chỉ là một lý do nữa khiến các HLV hiện đại cảm thấy rằng không nên theo đuổi lối đánh trái một tay.

Phương Chi