(TT&VH) - Nhà văn Nguyễn Huy Tưởng (1912 - 1960) sống chưa đầy nửa thế kỷ, bằng khoảng thời gian ông rời xa chúng ta, nhưng tầm vóc sự nghiệp và vẻ đẹp tâm hồn ông đã góp phần vào cái đẹp của lịch sử Thăng Long bởi văn phong lịch lãm, thâm thúy, đa tầng.
Cuộc tọa đàm Nguyễn Huy Tưởng với Hà Nội sáng 24/9 tại trụ sở Hội Nhà văn VN (phối hợp tổ chức cùng NXB Kim Đồng, Viện Văn học) thu hút đông đảo các nhà văn, nhà nghiên cứu. Có 24 tham luận gửi tới, 13 tác phẩm đã trình bày, khẳng định tầm vóc Nguyễn Huy Tưởng - một nhà văn lớn.
Đều lấy bối cảnh Thăng Long
Nhà văn Nguyễn Huy Tưởng
Đúng tháng 7, tháng tròn 50 năm ngày mất của nhà văn, NXB Kim Đồng phát hành tiểu thuyết An Tư (1944), truyện phim Lũy hoa (1960). Chẳng cứ dịp kỷ niệm, năm nào tác phẩm của Nguyễn Huy Tưởng (và cả của cụ Tô Hoài) cũng tái bản. Biên độ giá trị tác phẩm với sự đa dạng thể loại, hấp dẫn độc giả nhiều lứa tuổi.
Cuốn Hà Nội dấu xưa 640 trang mà NXB Hội Nhà văn xuất bản đón Đại lễ 1.000 năm Thăng Long, hiển hiện văn tài hiếm có của Nguyễn Huy Tưởng khi viết mảng đề tài lịch sử. Các tác phẩm quan trọng nhất của ông: từ tùy bút, tiểu thuyết, kịch, truyện phim, cổ tích, truyện thiếu nhi đều lấy bối cảnh Thăng Long, ký thác tấm lòng thiết tha gắn bó, tình yêu lớn lao cho Thăng Long - Hà Nội. Người đọc hiểu về Thăng Long từ thời An Dương Vương, tới thời Trần, Lê sơ, Lê mạt, cuộc kháng chiến chống Pháp bảo vệ Thủ đô thế kỷ XX là nhờ các tác phẩm của một người Hà Nội kiệt xuất - Nguyễn Huy Tưởng.
Hà Nội dấu xưa là nhan đề cuốn sách sinh thời ông muốn viết, song bệnh ung thư gan mang ông đi ngày 25/7/1960. Sau 50 năm, nhan đề ấy là tập hợp tác phẩm ông in trên Tri Tân (tạp chí chuyên khảo cứu lịch sử). Đó là hai tiểu luận viết cuối năm 1941: Hội nghị Diên Hồng, Ý nghĩa việc thiên đô của Lý Thái Tổ trong lịch sử Việt Nam. Tiểu thuyết Đêm hội Long Trì (1942), kịch Vũ Như Tô (năm hồi, 1943), An Tư (sau chuyển thể cải lương), Những người ở lại (kịch, 1948), Lũy hoa, Sống mãi với Thủ đô (tiểu thuyết mới viết được một tập thì ông qua đời, được in năm 1961 nhờ các bạn bè ông).
Bản tính hiền từ, khiêm nhã, Nguyễn Huy Tưởng không nói gì về mình. Chỉ khi con trai duy nhất của nhà văn - ông Nguyễn Huy Thắng công bố, thêm những bài viết của các đồng nghiệp cùng thời ông, chúng ta mới biết Nguyễn Huy Tưởng lớn bởi chính ý thức từ thời đầu đời văn nghiệp. Đây là cốt lõi, chìa khoá giải mã lý tưởng văn chương, lẽ sống của ông.
“Người viết lịch sử bằng văn chương”
Kiến văn uyên bác về lịch sử Thăng Long ngàn năm phô diễn sâu sắc và tầng lớp hàm ngôn, sinh động, lôi cuốn chúng ta hòa nhập vào không gian, bối cảnh của tác giả đến mức lưỡng phân: Không biết đâu là sáng tạo nhà văn, đâu là lịch sử. Tài năng bậc thầy, sự tinh tế và tấm lòng tha thiết qua từng câu thoại, từng chi tiết, mỗi nhân vật hiển thị chan chứa lòng yêu nước, nhân cách, phẩm tiết tốt đẹp. Cho dẫu loạn li, chiến tranh, hỗn cảnh nào vẫn toát lộ và ngời sáng. Công chúng không chỉ được cung cấp kiến thức, dữ liệu mà nhìn thấy lịch sử dân tộc qua trục Thăng Long ở các thời kỳ. Giá trị tác phẩm của Nguyễn Huy Tưởng, càng qua thời gian càng vững chãi, một vị trí không thể thay thế.
Viết, làm phim, kịch về lịch sử VN rất khó. Nguyễn Huy Tưởng lao vào chỗ khó, mà viết tiểu thuyết, truyện lịch sử sống động vô cùng. Nhân vật của ông hóa thân thành hiện thực lịch sử, kịch tính, nghịch cảnh dẫn tới tâm trạng, hành động. “Văn sử bất phân” là biệt tài của nhà văn. May mà có “Nguyễn Huy Tưởng, người viết lịch sử bằng văn chương” (Đánh giá của nhà sử học Dương Trung Quốc). Đêm hội Long Trì làm phim, chuyển thể thành chèo, cải lương, đáng chú ý nhất là điện ảnh. Đạo diễn, NSND Hải Ninh cùng nhà biên kịch Hoàng Tích Chỉ năm 1989 đã viết kịch bản và đưa tiểu thuyết này lên màn bạc. Đây là một trong các tác phẩm xuất sắc nhất của ĐAVN.
Các tác phẩm của Nguyễn Huy Tưởng
Năm 1995, ĐD Phạm Thị Thành dựng Vũ Như Tô, một vở kịch chậm được in và dựng do nhiều lý do. NSND Phạm Thị Thành coi đây là “một kiệt tác sân khấu, hai dòng sân sân khấu Đông - Tây kết hợp, lại có tầm triết lý cao về cuộc đời, diễn tả qua tầng nhiều lớp”. Vở được diễn lại tại Nhà hát Lớn 26/7/2003 (trực tiếp VTV1).
Tuổi 18, khát khao lập nghiệp của Nguyễn Huy Tưởng ghi trong nhật ký 19/12/1930: “Phận sự một người tầm thường như tôi muốn tỏ lòng yêu nước thì chỉ có việc viết văn quốc ngữ thôi” và đến 16/6/1956: “Một nghề nghiệp cao quý biết bao là nghề viết văn. Đưa lại cho đời một bó đuốc không to thì nhỏ. Có nghề nào thú vị hơn nghề văn, nó lấy nguyên liệu chính là con người một cái gì đẹp nhất, toàn diện nhất, kỳ diệu nhất của sự sáng tạo?”
Nhà “Thăng Long học”
Nguyễn Huy Tưởng không chỉ viết về vẻ đẹp của kinh kỳ xa hoa, lộng lẫy, đầy ánh sáng, ông còn nhìn sâu vào những lầm than, cực nhọc của mảnh đất thông qua chính nó, qua những phận người. Ông là nhà “Thăng Long học”. Bao hoài niệm, hoài bão của chủ thể sáng tạo biểu thị gợi cảm, đa nghĩa, ấn tượng bằng cái tôi - thiên chức nghệ sĩ, biến Hà Nội và lịch sử đất này thành chất liệu thẩm mỹ. Hà Nội tự hào có một nhà văn như ông. Trân trọng và thân thương một con phố mang tên Nguyễn Huy Tưởng, phường Thanh Xuân Trung, quận Thanh Xuân từ năm 1995.
“Ông yêu Hà Nội, yêu những con người biết dám sống chết cho Hà Nội. Một con người, một nhà văn Hà Nội. Bất cứ cái gì đụng đến Hà Nội hôm qua, hôm nay và ngày mai, đều khiến ông xúc động và lo lắng. Cái đất khốn khổ này cần chúng ta hiểu thêm để yêu thêm, ông đã nói vậy” (Phạm Xuân Nguyên).
Nguyễn Huy Tưởng sống mãi với Thủ đô, bởi những trang viết tuyệt vời thấm tình máu thịt. Ông ra đi quá sớm. Nhưng những độc giả thế hệ sau sẽ còn đọc Nguyễn Huy Tưởng. Chuyện hơn 2.000 năm trước An Dương Vương xây thành ốc, Trần Quốc Toản 16 tuổi bóp nát quả cam, quyết Sát Thát diệt giặc Nguyên, nhờ mẹ thêu lá cờ 6 chữ vàng “Phá cường địch báo hoàng ân”, Kể truyện Quang Trung, hai anh em mồ côi Tìm mẹ, Con cóc là cậu ông giời ... tất cả còn in trí.
Mỗi lần qua Dục Tú, Đông Anh, tôi lại nhớ ông. Đây là quê hương Nguyễn Huy Tưởng, nơi xương cốt ông gửi lại từ 1989. Nghĩ về ông, ngậm ngùi cho cuộc đời ngắn mà đồ sộ của ông, một người viết văn đầy cốt cách chí sĩ.
Ai trong chúng ta đã đọc hết tác phẩm Nguyễn Huy Tưởng: 4.200 trang kịch và văn xuôi, 1.700 trang nhật ký? GS Phong Lê nhận định: “Qua Nguyễn Huy Tưởng, hiện lên một hành trình của văn học VN hiện đại, tương ứng với lịch sử nhân dân, lịch sử dân tộc”. Không chỉ tương ứng, mà còn tái hiện lớp lớp quá khứ, dự cảm tương lai.
Văn phòng Quốc hội cho biết, theo dự kiến, Phiên họp thứ 50 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ diễn ra trong 6 ngày: Chiều ngày 8/10, ngày 9/10 và từ ngày 13 đến sáng ngày 17/10 (dự phòng chiều ngày 17/10 và ngày 18/10/2025) tại phòng họp Tân Trào, Nhà Quốc hội.
Tối 7/10, Công an tỉnh Bắc Ninh cho biết đã phối hợp cùng lực lượng chức năng giải cứu an toàn thêm 12 người bị mưa lũ cô lập ở thôn Rừng Dài, xã Tam Tiến và xã Xuân Lương thuộc địa bàn tỉnh.
Carlos Alcaraz quyết định rút lui khỏi giải Thượng Hải Masters 2025 vì lí do sức khỏe Tuy nhiên, người hâm mộ có thể yên tâm khi lịch thi đấu mới nhất đã xác nhận thời điểm tay vợt số 1 thế giới trở lại.
Dù bị đau gót chân nhưng Novak Djokovic vẫn thể hiện được bản lĩnh để đánh bại Jaume Munar 6-3, 5-7, 6-2 và giành quyền vào tứ kết Thượng Hải Masters 2025.
Do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 10 (Bualoi) và bão số 11 (MATMO), khu vực phía Bắc tỉnh Thái Nguyên đã hứng chịu mưa to và dông lớn bắt đầu từ sáng ngày 6/10. Tới sáng ngày 7/10, Trường phổ thông Dân tộc Nội trú Na Rì (tỉnh Thái Nguyên) đã bị cô lập do nước suối dâng cao.
Sanest Khánh Hòa của HLV Ngô Văn Kiều nhận thất bại 0-3 trước Thể Công Tân Cảng trong khi ở nội dung thi đấu của nữ, HCĐG Lào Cai đánh bại Thanh Hóa 3-0 ở giai đoạn 2 giải VĐQG 2025.
Liên tiếp các cơn bão lớn cùng mưa lũ, dông lốc dồn dập trong thời gian ngắn đã tạo nên hiện tượng “thiên tai kép”, gây thiệt hại nghiêm trọng tại nhiều địa phương. Thực tế cho thấy, trước sự cực đoan, bất thường của biến đổi khí hậu, để giảm thiểu thấp nhất thiệt hại, cần phải tính đến những giải pháp mang tính lâu dài.
Ngày 7/10, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký ban hành Công điện số 189/CĐ-TTg về việc tập trung phòng, chống lũ, lụt, lũ ống, lũ quét, sạt lở đất ở Bắc Bộ.
Mới chỉ 18 tuổi, Sherhan Kalmurza – thủ môn trẻ của CLB Kairat Almaty (Kazakhstan) – đang trở thành cái tên được bàn tán sôi nổi trên mạng xã hội, không chỉ vì màn trình diễn ở Champions League mà còn bởi… người mẹ trẻ trung đến mức khiến nhiều người nhầm là chị gái của anh.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã gửi thư khen Cục Phòng, chống ma túy và tội phạm, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, Bộ Quốc phòng và Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Bộ Công an đã triệt phá đường dây mua bán, vận chuyển trái phép 777,7 kg ma túy từ nước ngoài vào Việt Nam.
Không chỉ dừng lại ở con số tham dự kỷ lục, “Ngày Dinh dưỡng cộng đồng Việt Nam” lần 5 đã tạo nên một không gian chia sẻ, nơi kiến thức dinh dưỡng và tinh thần vận động lan truyền mạnh mẽ qua từng đội thi, từng người được tư vấn.
Bản “phán quyết đầy đủ” của FIFA đối với Liên đoàn Bóng đá Malaysia (FAM) và bảy cầu thủ nhập tịch gốc ngoại đã hé lộ chi tiết cách các tài liệu giả mạo được sử dụng để hợp thức hóa tư cách thi đấu cho họ cũng như lý do vì sao lập luận bào chữa của FAM không thể thuyết phục được cơ quan quản lý bóng đá thế giới.
Theo ghi nhận của phóng viên, cuối giờ chiều 7/10/2025, mặc dù nhiều tuyến đường vẫn ngập sâu, nhưng giao thông tại các cửa ngõ Thủ đô hướng ra khỏi trung tâm thông thoáng, không xảy ra tình trạng ùn tắc.
Trong lúc cơn bão bê bối vì sử dụng cầu thủ nhập tịch không đúng quy định dẫn tới việc bị FIFA xử phạt còn chưa lắng dịu, Liên đoàn bóng đá Malaysia (FAM) vẫn tiếp tục đi theo con đường đã chọn bằng quyết định gọi nhiều "ngoại binh" vào danh sách ĐTQG để chuẩn bị cho 2 trận đấu sắp tới với đội tuyển Lào ở vòng loại cuối Asian Cup 2027.
Chiều 7/10/2025, sau cơn mưa lớn kéo dài, nhiều tuyến đường của Hà Nội vẫn ngập sâu trong nước, gây khó khăn cho việc đi lại của người dân trong giờ tan tầm.
Chiều 7/10/2025, tại Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp lần thứ 16 của Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định.